Nobliści z 2004 wykazali, że siły odpowiedzialne za wiązanie kwarków (elementarnych składników protonu czy neutronu) rosną w miarę zwiększania się odległości między nimi. Ten bardzo nieoczywisty efekt prowadzi do zjawiska zwanego uwięzieniem koloru. Zgodnie z modelem standardowym kwarki nigdy nie występują samodzielnie. Z kolei przy bardzo małych odległościach oddziaływanie praktycznie zanika, stąd też nazwa asymptotyczna swoboda. Tak małe odległości występują w przypadku plazmy kwarkowo-gluonowej czy gwiazdy neutronowej[2].
Zwiększanie odległości między kwarkami powoduje, iż energia włożona w ten proces jest na tyle duża, że dochodzi do kreacji pary kwark-antykwark. Początkowe kwarki zostają rozdzielone, ale natychmiast tworzą pary z nowo powstałymi.
Literatura
D. Gross, F. Wilczek, Phys. Rev. Lett. 30, 1343 (1973)
