Strofa mickiewiczowska – strofa czterowersowa złożona z czternastozgłoskowych wersów anapestycznych (czterostopowych hiperkatalektycznych w średniówce i klauzuli) i dziesięciozgłoskowych (hiperkatalektycznych w klauzuli). W kanonicznej postaci omawianej strofy w dłuższych wersach występują rymy wewnętrzno-zewnętrzne, a wersy krótsze rymują się ze sobą. Schemat strofy jest więc następujący:
14(7a+7a)/10b/14(7c+7c)/10b[1].
- ssSssSs||ssSssSs
- ssSssSssSs
- ssSssSs||ssSssSs
- ssSssSssSs
Adam Mickiewicz zastosował omawianą strofę w balladach Czaty i Trzech Budrysów. W przekładach poezji angielskiej używał jej Stanisław Barańczak[2].
- Z ogrodowej altany wojewoda zdyszany
- Bieży w zamek z wściekłością i trwogą.
- Odchyliwszy zasłony, spojrzał w łoże swej żony
- Pójrzał, zadrżał, nie znalazł nikogo.
Strofa mickiewiczowska może być zapisywana jako sześciowiersz 7a/7a/10b/7c/7c/10b. W tym układzie użył jej Cyprian Kamil Norwid w wierszu Moja piosnka:
- Źle, źle zawsze i wszędzie
- Ta nić czarna się przędzie:
- Ona za mną, przede mną i przy mnie,
- Ona w każdym oddechu,
- Ona w każdym uśmiechu,
- Ona we łzie, w modlitwie i w hymnie...
Możliwy jest też wariant z rymami męskimi. Takiej strofy użyła Maria Bechczyc-Rudnicka w przekładzie wiersza Edgara Allana Poego Eldorado[3].
- ssSssS
- ssSssS
- ssSssSssSs
- ssSssS
- ssSssS
- ssSssSssSs
O strofie mickiewiczowskiej pisała przed wojną H. Felczakówna[4].
Strofa mickiewiczowska uważana jest za naśladownictwo albo tonicznej angielskiej strofy balladowej, albo sylabotonicznej strofy rosyjskiej[5].
Przypisy
- ↑ Teresa Kostkiewiczowa, Mickiewiczowska strofa, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 131.
- ↑ Zobacz Kamena 12/1956, s. 24.
- ↑ Teresa Kostkiewiczowa, Mickiewiczowska strofa, o.c., tamże.
- ↑ Adam Ważyk, Mickiewicz i wersyfikacja narodowa, Warszawa 1951.s. 102-104.
