Stempele do broni strzeleckiej początkowo wykonywane były z drewna zakończonego metalowymi okuciami: z jednej strony głowicą służącą do ubijania, z drugiej ochronnym trzewikiem lub stosowanym w jego miejsce grajcarem (służącym do rozładowania broni w przypadku niewypału). Zależnie od budowy stempel mógł również pełnić funkcję wycioru. W XVIII w. zaczęto wprowadzać stemple o całkowicie metalowej konstrukcji, co zainicjowała armia pruska w 1730 r. Pierwotnie noszone były jako osobny element wyposażenia, jednak z czasem zaczęto umieszczać je pod lufą w specjalnym uchwycie (najczęściej w postaci tulei wydrążonej w łożu). Wczesne stemple posiadały szersze, wystające poza przekrój pręta głowice co komplikowało obsługę broni – po wyjęciu z tulei należało odwrócić stempel o 180 stopni, a po użyciu ponowić tę czynność aby z powrotem go schować. Z tego też powodu pod koniec XVIII w. w armii pruskiej zaczęto wprowadzać stemple o jednolitym cylindrycznym przekroju, których można było używać obustronnie (bez potrzeby odwracania przyrządu)[2].
Stempele artyleryjskie często wyposażano dodatkowo w szczotkę wycioru (na przeciwnym krańcu względem głowicy). Przewożono je natomiast w specjalnych uchwytach umieszczonych na laweciedziała[2].
Dubeltówka z wyjętym stemplem. Pod lufą widoczny uchwyt do chowania stempla
Wyjęty stempel pistoletowy z trzewikiem z funkcją wyciora. Pod lufą widoczny uchwyt do chowania stempla
Stempel artyleryjski ze szczotką wycioru
Stempel na lawecie działa
Przypisy
↑Błażej Lipowski: „PIECHOTNE ĆWICZENIE albo WOJENNOŚĆ PIESZA...”
↑ abcWłodzimierzW.KwaśniewiczWłodzimierzW., 1000 słów o dawnej broni palnej, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, s. 150, ISBN 83-11-07350-3 [dostęp 2022-06-10].
WłodzimierzW.KwaśniewiczWłodzimierzW., 1000 słów o dawnej broni palnej, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, ISBN 83-11-07350-3 [dostęp 2022-06-10]. Brak numerów stron w książce
.jpg)
_MET_DP828801.jpg)
.jpg){kind=small}
.png)
