Stanisław Morawski (ur. w 10. lipca 1901 r. w Wilnie, zm. 29. sierpnia 1985 r. w Łodzi[1]) – polski inżynier leśnik, działacz Polskiego Towarzystwa Leśnego.
Syn Franciszka i Eugenii Morawskich, miał trójkę rodzeństwa: dwóch braci Czesława i Jerzego oraz siostrę Helenę. Był uczniem elitarnej szkoły Korpus Paziów w Petersburgu, tam też przeżył I wojnę światową i rewolucję bolszewicką. Swoją edukację kontynuował w Państwowej Średniej Szkole Rolniczo-Leśnej w Żyrowicach w pobliżu Grodna (obecnie na Białorusi)
Ukończył leśnictwo oraz ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim w 1925 r.[1] Po studiach pracował jako wykładowca[2] hodowli lasu, siedliskoznawstwa i urządzania lasu[1], a następnie kierownik Wydziału Leśnego w Szkole Rolniczo-Leśnej w Żyrowicach. W 1935 roku ożenił się z młodszą o rok lat Marią Raginis, siostrą Władysława Raginisa, późniejszego dowódcy odcinka Wizna. Miał trójkę dzieci: Halinę, Krystynę i Władysława.
W czasie wojny przeniósł się do centralnej Polski i zamieszkał w okolicach Końskich[3]; pracując w nadleśnictwie, współpracując z konspiracyjną administracją cywilną i partyzantką. Owdowiał w 1944 roku. Ożenił się ponownie z Kazimierą Kuszelewską. Po zakończeniu działań wojennych Stanisław Morawski wyjechał do Brynka, gdzie założył Gimnazjum Leśne (szkoła kilkakrotnie zmieniała potem nazwę, obecnie Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych) i był jego pierwszym dyrektorem. Od 1990 roku Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych w Brynku nosi imię Stanisława Morawskiego[4]. Sylwetkę Stanisława Morawskiego oraz fenomen szkoły leśnej Brynku przedstawił Jerzy Ridan w filmie dokumentalnym "Leśna rodzina" (1999)[5]. W latach 1953–1963 był projektantem i budowniczym Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie[1]. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Katowicach, a następnie w Łodzi. Został pochowany w Czerniejewie koło Gniezna w woj. wielkopolskim.
Stanisław Morawski był autorem wielu publikacji z zakresu leśnictwa i ochrony środowiska. Wspólnie z prof. Janem Gresztą opracował autorską metodę rekultywacji hałd węglowych[6]. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych współpracował z Ministerstwem Leśnictwa przy projektach ochrony środowiska naturalnego na Górnym Śląsku. W latach osiemdziesiątych współpracował z prasą II obiegu jako autor publikacji poświęconych ekologii i ochronie środowiska.
W latach siedemdziesiątych Stanisław Morawski z inspiracji absolwenta szkoły leśnej w Żyrowicach Mieczysława Saramonowicza i wspólnie z nim rozpoczął redakcję kilkutomowej "Księgi pamiątkowej Żyrowiaków"[7]), jednak zmarł przed ukazaniem się dwóch pierwszych tomów, które ukazały się w 1990 roku.
Jako mąż rodzonej siostry kapitana Władysława Raginisa zaangażował się w upamiętnienie jego życia przekazując informacje oraz pamiątki po zmarłym do filii Muzeum Wojska Polskiego w Białymstoku, a także inspirując powstanie filmu dokumentalnego o obronie Wizny "Wierność" w reż. Grzegorza Królikiewicza, gdzie był konsultantem.
Wybrane publikacje Stanisława Morawskiego
- Jan Greszta, Stanisław Morawski: Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, 1972. Brak numerów stron w książce
- Jan Greszta, Stanisław Morawski: Zagospodarowanie popiołów dla renowacji środowiska naturalnego. Kraków: Zakład Ossolińskich, Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie, 1980. Brak numerów stron w książce
Przypisy
- ↑ a b c d Kazimierz Cywiński, Jan Kozyra, Józef Sajdok, Sanisław Wypych, Witold Wójcikowski, "Historia Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach - Weterani śląskiego leśnictwa", Wydawnictwo Świat, Warszawa 2000, ISBN 83-85597-85-9
- ↑ Wywiad z Zygmuntem Romantowskim - absolwentem szkoły w Żyrowicach [1]
- ↑ Artykuł "Witold Gawalski - absolwent szkoły w Żyrowicach - historia życia" na stronie Technikum Leśnego w Białowieży: Strona Technikum Leśnego w Białowieży
- ↑ Strona szkoły z nazwą patrona [2]
- ↑ "Leśna rodzina", reż,. Jerzy Ridan (1999)[3]
- ↑ Jan Greszta, Stanisław Morawski: "Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych". Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1972. Brak numerów stron w książce
- ↑ *Księga pamiątkowa Żyrowiaków absolwentów i wychowanków Wydziału leśnego i nauczycieli byłej Państwowej Średniej Szkoły Rolniczo-Leśnej w Żyrowicach k. Słonima (woj. nowogrodzkie), t. 1-2 pod red. S. Morawskiego i M. Saramowicza. Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie, 1990. Brak numerów stron w książce.
Linki zewnętrzne
