Stal nierdzewna, INOX (fr.inoxydable – „nieutleniający się”) – grupa stali o specjalnych właściwościach fizykochemicznych, odpornych na korozję ze strony np. czynników atmosferycznych (korozja gazowa), rozcieńczonych kwasów, roztworów alkalicznych (korozja w cieczach).
W drugiej połowie XIX wieku odkryto we Francji, że stop żelaza i chromu jest odporny na działanie kwaśnych substancji. Stal nierdzewna została opatentowana w 1912 r. przez niemieckich inżynierów Kruppa. Patent dotyczył stali austenitycznej. Nazwy „stal nierdzewna” jako pierwszy użył angielski inżynier Harry Brearley(inne języki). Pracował dla przemysłu zbrojeniowego w laboratoriach Brown Firth w Sheffield. W 1913 roku użył nazwy stal nierdzewna wobec swojego wynalazku – stopu żelaza, węgla oraz chromu. Brearley poddał go działaniu octu oraz soku z cytryny i stwierdził, że nie rdzewieje. Anglikowi udało się przekonać do nowego wynalazku producenta noży R.F. Mosleya. Początkowo stal nierdzewna używana była tylko do wyrobu sztućców. W 1924 r. w Wielkiej Brytanii została opatentowana stal według normy AISI 304, zawierająca 18% chromu i 8% niklu.
Powody używania
Główne powody używania stali nierdzewnej:
odporność na korozję
możliwość stosowania w agresywnym środowisku
odporność na wysokie temperatury (ma to związek z wysoką zawartością chromu)
Wyróżnia się 4 główne rodzaje stali nierdzewnych: stal austenityczna, stal ferrytyczna, stal martenzytyczna, stal ferrytyczno-austenityczna duplex. Każdy rodzaj składa się z kilku gatunków stali. Ok. 70% produkcji stali nierdzewnej stanowi stal austenityczna, głównie stal o oznaczeniu 1.4301 według normy EN 10088 (18% chromu, 10% niklu), tzw. stal 18-10 lub 18/10 – tego typu oznaczenia można znaleźć na wielu wyrobach ze stali nierdzewnej, np. na sztućcach, garnkach.
