Spiro Thoma Koleka (ur. 7 lipca 1908 we wsi Vuno okręg Wlora, zm. 22 sierpnia 2001 w Tiranie[1]) – albański polityk komunistyczny[2], przewodniczący prezydium parlamentu w latach 1949–1950 i 1954–1956, wicepremier (1968–1976) i minister gospodarki, stryj Ediego Ramy.
Życiorys
Pochodził z rodziny prawosławnej grecko-albańskiej, był synem Thomy Koleki[3]. Kształcił się we włosko-albańskim Collegio Sant'Adriano w San Demetrio Corone. Naukę kontynuował na Uniwersytecie w Pizie, kończąc ją dyplomem inżyniera[2]. Po powrocie do Albanii zaangażował się w działalność antypaństwową. W 1936–1937 pracował we włoskiej firmie w Fierze. W 1937 brał udział w strajku, za co został aresztowany[2].
Po agresji włoskiej na Albanię w kwietniu 1939, Koleka wyjechał do Jugosławii, skąd wrócił do Albanii w grudniu 1939. W 1940 nawiązał kontakty z ruchem komunistycznym i ruchem oporu. W 1943 został wybrany członkiem Rady Generalnej Ruchu Narodowowyzwoleńczego, a także wszedł do władz Komunistycznej Partii Albanii[2]. W maju 1944 wszedł w skład Rządu Tymczasowego, kierowanego przez Envera Hodżę jako minister robót publicznych[1].
Po zakończeniu wojny piastował szereg wysokich stanowisk w administracji państwowej. W latach 1945–1987 był nieprzerwanie wybierany deputowanym do Zgromadzenia Ludowego[4].
W październiku 1948 objął stanowisko ministra komunikacji, miesiąc później stanął na czele Państwowej Komisji Planowania, stanowisko to objął ponownie w 1966. W listopadzie 1949 został po raz pierwszy wicepremierem, po raz kolejny to stanowisko piastował w latach 1968–1976. W latach 1953–1954 pełnił funkcję ministra przemysłu i budownictwa[2]. W 1951 przebywał w Polsce, gdzie podpisał polsko-albański układ o współpracy technicznej i naukowo-badawczej[5].
W latach 1948–1981 był członkiem Biura Politycznego Albańskiej Partii Pracy[2]. Dekretem Prezydenta Republiki z 13 lutego 1995 Spiro Koleka za udział w ludobójstwie narodu albańskiego został pozbawiony wszystkich odznaczeń i tytułów honorowych[6].
Był żonaty (żona Lica), miał córkę Ilirianę.
Przypisy
- ↑ a b Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 234-235.
- ↑ a b c d e f Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 244. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ Miranda Vickers: Albania: From Anarchy to a Balkan Identity. C. Hurst & Co. Publishers, 1997, s. 189. ISBN 978-1-85065-290-8.
- ↑ Ligjvenesit Shqiptare = 2017-02-02 [online], parlament.al, 2016 [zarchiwizowane z adresu 2020-10-19] (alb.).
- ↑ Układ o współpracy [online], sejm.gov.pl (pol.).
- ↑ Sali Berisha ia hoqi dekoratat Enver Hoxhës dhe Nexhmijes qe në 1995, por pse u mbajt sekret? = 2020-01-10 [online], berati.tv, 12 maja 2018 (alb.).
Bibliografia
- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 244. ISBN 978-1-78076-431-3.
