Sowiecka Republika Naissaar (ros. Советская республика Найссаара, est.Naissaare Nõukogude Vabariik) lub Sowiecka Republika Marynarzy i Budowniczych Fortecy (ros. Советская республика матросов и строителей) lub Wolny Nargen (ros. Вольный Нарген) – quasi-państwo istniejące w okresie od 17 grudnia 1917 do 26 lutego 1918 roku na estońskiej wyspie Nargen (aktualnie Naissaar), będącej wówczas częścią Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia niewielkiej republiki wynosiła 18,6 km², a zamieszkiwało ją ok. 300 osób.
Podczas rewolucji lutowej w Rosji przy wyspie Nargen stacjonował należący do Floty Bałtyckiejpancernik „Pietropawłowsk”[1]. Niedługo po wybuchu rewolucji październikowej, 17 grudnia 1917 władzę na wyspie przejęli marynarze owego okrętu oraz robotnicy budujący fortecę. Ogłoszono wówczas powstanie miniaturowego quasi-państwa – Sowieckiej Republiki Marynarzy i Budowniczych Fortecy Wyspy Naissaar[a][2], które w dużym stopniu odwoływało się do idei anarchokomunizmu. Powołano Radę Ludową, a na jej przewodniczącego wybrano Stepana Pietriczenkę. Rada szybko przystąpiła do sporządzania konstytucji, na stolicę wyznaczono wieś Lõunaküla, a na hymn Międzynarodówkę. Planowano również emisję pieniądza, ale jego nazwa nie jest znana. Rada nie uznawała władz bolszewickich, a w Cesarstwie Niemieckim widziała wrogów dla wyspiarskiego państwa[3]. Republika liczyła pow. 200 „obywateli”[2].
Republika nie przetrwała długo, ponieważ została rozwiązana 26 lutego 1918 roku, wraz z wejściem na wyspę wojsk Cesarstwa Niemieckiego. Rosyjscy rewolucjoniści ewakuowali się najpierw do Helsinek, a następnie na wyspę Kronsztad[3].
Uwagi
↑Czasami również jako Sowiecka Republika Naissaar lub Wolna Wyspa Nargen.
↑ abKazimierzK.PopławskiKazimierzK., Sowiecka Republika Wyspy Naissaar [online], Przegląd Bałtycki, 20 sierpnia 2016 [dostęp 2018-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-20].