SS Panna Wodna

Panna Wodna

Poprzednie nazwy	Horn (?), M 295
Bandera	Polska
Znak wywoławczy	SPEI
Port macierzysty	Gdańsk
Operator	Żegluga Gdańska
Dane podstawowe
Typ	statek pasażerski
Historia
Stocznia	Stocznia Gdańska
Data wodowania	1944
Data oddania do eksploatacji	1949
Data wycofania ze służby	1965
Dane techniczne
Liczebność załogi	28
Liczba pasażerów	600 w żegludze zatokowej, 235 w przybrzeżnej
Długość całkowita (L)	62,2 m
Szerokość (B)	8,5 m
Zanurzenie (D)	2,6 m
Pojemność	brutto: 515 RT netto: 270 RT
Napęd mechaniczny
Silnik	2 maszyny tłokowe potrójnego rozprężania, 3-cylindrowe z turbinami na parę odlotową
Moc silnika	1600 KM
Liczba śrub napędowych	2
Prędkość maks.	12 w.

SS Panna Wodna – polski statek pasażerski żeglugi przybrzeżnej z lat po II wojnie światowej, przebudowany z niemieckiego trałowca.

Historia

Budowę jednostki rozpoczęto w stoczni Lindenau w Kłajpedzie, jako niemieckiego trałowca M 295 typu Minensuchboot 1940 (budowano tam trałowce M 291 - 297 o numerach stoczniowych 82 - 88)^[1]. W 1944 roku doszło do wodowania kadłuba i zamontowania na nim maszyn i kotłów parowych^[1]. W związku z postępami Armii Czerwonej, został przeholowany do Gdyni, gdzie nieukończony kadłub zatonął lub został zatopiony przy dawnym nabrzeżu firmy Paged (ob. Nabrzeże Islandzkie)^[1]. Prawdopodobnie został zatopiony przed wyzwoleniem miasta w marcu 1945, lub według innej wersji zatonął na skutek ataku lotniczego w grudniu 1944^[1]. Po wojnie wrak został przejęty przez Polskę.

Przed sierpniem 1946 roku wrak został podniesiony, przy czym szczegóły tego nie są znane^[1]. Zdecydowano następnie wyremontować i ukończyć kadłub jako statek pasażerski „białej floty”. Projekt przebudowy został opracowany w 1947 roku na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, po czym podjęto jego przebudowę w Stoczni Nr 1 (późniejszej Stoczni Gdańskiej)^[2]. 1 czerwca 1948 przebudowę ukończono i statek oddano armatorowi – Żegludze Gdańskiej MZKGG, przejętej w marcu 1949 przez Żeglugę Przybrzeżną w Gdańsku^[2]. Przez wiele lat „Panna Wodna” była największą jednostką polskiej żeglugi przybrzeżnej; znana była z silnie dymiących kotłów parowych, brudzących sadzą pasażerów na górnym pokładzie.

Zimą 1953/1954 roku statek zakotwiczony był na Motławie w Gdańsku, pełniąc rolę restauracji^[3].

W maju (październiku^[4]) 1965 statek został wycofany ze służby, po czym od 1967 roku służył jako hulk-baza płetwonurków LOK w Jastarni, a następnie (od 1970) w Gdańsku. W czasie robotniczych protestów w grudniu 1970 „Panna Wodna” została wykorzystana jako koszary dla oddziałów ZOMO. W 1980 roku statek został pocięty na złom w Gdańskiej Stoczni Remontowej.

Dane techniczne

• pojemność: 515 t BRT / 270 t NRT
• wymiary:
  • długość: 62,2 m
  • szerokość: 8,5 m
  • zanurzenie: 2,6 m
• napęd: dwie maszyny parowe, moc 1600 KM, dwie śruby
• prędkość: 12 w
• załoga: 28 osób
• miejsc pasażerskich: 235 (w rejsach pełnomorskich) – 600 (w rejsach wycieczkowych)

Zobacz też

• Panna Wodna – XVII-wieczny okręt wojenny

Przypisy

1. Danielewicz 2002 ↓, s. 78.
2. Danielewicz 2002 ↓, s. 79-80.
3. Bohdan Huras, Marek Twardowski: Księga statków polskich: 1918-1945. T. 4. Gdańsk: Polnord, Oskar, 2002, s. 207. ISBN 83-86181-78-8.
4. [Waldemar Danielewicz, Panna Wodna; Morza, Statki i Okręty 2/2002]

Bibliografia

• JanJ. Piwowoński JanJ., Flota spod biało-czerwonej, AdamA. Werka (ilustr.), BrunonB. Nowicki (oprac.), Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989, ISBN 83-10-08902-3, OCLC 834682944 . Brak numerów stron w książce
• Jerzy Miciński, Stefan Kolicki: Pod polską banderą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1962, s. 77, seria: Biblioteka miesięcznika „Morze”.
• Waldemar Danielewicz. Panna Wodna. „Morza, Statki i Okręty”. 2/2002 (33). VII, marzec-kwiecień 2002. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1426-529X.