Ringatū

Ringatū – powstała w połowie XIX wieku synkretyczna religia maoryska. Jest to najstarszy z istniejących pośród Maorysów nowych ruchów religijnych^[1], skupiający współcześnie około 8 tysięcy wyznawców^[2].

Twórcą ruchu był pochodzący z plemienia maoryskiego Te Kooti (1830–1893), początkowo urzędnik administracji kolonialnej, podczas powstania Hau-hau w latach 60. XIX wieku niesłusznie aresztowany i wywieziony do więzienia na Wyspach Chatham. W więzieniu zaczął czytać Biblię i począwszy od 1867 roku głosił swoim współwięźniom inspirowane doktryną chrześcijańską orędzie o charakterze mesjańskim, przemieszane z tradycyjnymi maoryskimi wierzeniami w moc tabu^[1][2]. W 1868 roku zdołał uciec z Wysp Chatham i powrócił do Nowej Zelandii, gdzie prowadził walkę partyzancką przeciwko władzy kolonialnej. Pomimo wyznaczenia wysokiej nagrody za jego głowę, nigdy nie został schwytany^[2]. Ostatecznie w 1883 roku otrzymał amnestię^[1]. Zapoczątkowany przez Te Kootiego ruch został oficjalnie zarejestrowany jako związek wyznaniowy w 1938 roku^[2].

Nazwa Ringatū oznacza w języku maori „wniesione ręce” i odnosi się do praktykowanego przez wiernych sposobu modlitwy, z rękami wniesionymi w górę ku niebu^[1][2]. Wyznawcy religii identyfikują się ze starożytnym Izraelem, Te Kooti uznawany jest zaś za proroka i męczennika^[1]. Podstawowe wydarzenia z historii kościoła odczytywane są jako paralele z historią biblijną: ucieczka Te Kootiego z Wysp Chatham to przejście przez Morze Czerwone, wieloletnia walka partyzancka z władzą kolonialną to wędrówka do Ziemi Obiecanej, ostateczna legalizacja wspólnoty to przybycie do kraju Kanaan^[2]. Wyznawcy oczekują zapowiedzianego przez Te Kootiego nadejścia Mesjasza, który ma przybyć ze wschodu^[2]. Nabożeństwa w kościołach Ringatū odbywają się po zapadnięciu zmierzchu w soboty, 12. dnia każdego miesiąca oraz w Dzień Dziękczynienia 1 stycznia i Dożynki 1 listopada. W ich trakcie wierni czytają fragmenty Biblii, modlą się i śpiewają^[1][2]. Wspólnota ma własną hierarchię: każda gmina wybiera swojego kapłana zwanego tohunga, odpowiedzialnego za odprawianie nabożeństw, udzielanie ślubów i pogrzebów. Na czele kościoła jako całości stoi kierownik zwany poutikanga, ponadto działają znachorzy i służba porządkowa. Centralna kościoła mieści się w Wainui niedaleko Whakatane, gdzie w pierwsze dni stycznia i czerwca obchodzone są specjalne święta^[2].

Przypisy

1. Merriam-Webster’s Encyclopedia of World Religions. Springfield: Merriam-Webster, 1999, s. 929-930. ISBN 0-87779-044-2.
2. Andrzej Szyjewski: Etnologia religii. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2016, s. 593-594. ISBN 978-83-7688-328-1.

Encyklopedie internetowe (wspólnota religijna):

• Britannica: topic/Ringatu