Rewolucyjny komitet wojskowy, wojenrewkomros.Военно-революционный комитет, военревком, ВРК) – w okresie rewolucji październikowej określenie sztabów i pierwszych organów wojskowo-porządkowych tworzonych przez partię bolszewicką - SDPRR(b) po obaleniu Rządu Tymczasowego i przejęciu władzy[1].
Pierwszy rewolucyjny komitet wojskowy został zawiązany w okresie październik - listopad 1917 w Piotrogrodzie przy tamtejszej Radzie Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, był kierowniczym organem przewrotu bolszewickiego (rozpoczynającego rewolucję październikową w Rosji); kolejne powstawały głównie w miastach, które planowano opanować[2].
Do czasu zwycięstwa bolszewików w Piotrogrodzie w Rosji działało ponad 40 rewolucyjnych komitetów wojskowych, których główna działalność sprowadzała się do wojskowo-technicznego przygotowania zbliżającego się powstania.
Rozprzestrzenianie się władzy radzieckiej było bezpośrednio związane z masowym formowaniem wojskowych komitetów rewolucyjnych. 25 października (7 listopada) utworzono Moskiewski Rewolucyjny Komitet Wojskowy. Wiele komitetów powstało z inicjatywy wysyłanych w teren delegatów II Wszechrosyjskiego Zjazdu Rad Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, jak też komisarzy, emisariuszy i agitatorów. Oprócz wspomnianego Moskiewskiego RKW powstały między innymi:
Miński Rewolucyjny Komitet Wojskowy, utworzony 27 października (9 listopada), wkrótce przemianowany na Rewolucyjny Komitet Wojskowy Frontu Zachodniego i Obwodu Północno-Zachodniego;
Pskowski Rewolucyjny Komitet Wojskowy, utworzony 22—23 października (4—5 listopada, 26 października przemianowany na Rewolucyjny Komitet Wojskowy Frontu Północnego;
Wraz z organizacją radzieckiego aparatu państwowego, konsolidacją władzy radzieckiej w miastach i na wsi, zmalała rola rewolucyjnych komitetów wojskowych i komitetów rewolucyjnych. Cała władza była praktycznie skoncentrowana w rękach rad delegatów robotniczych, żołnierskich i chłopów. Likwidacja komitetów następowała w różnym czasie, w zależności od określonych warunków[3].
Uwagi
W literaturze tematu spotkać można nazwę będącą częściową kalką nazwy rosyjskiej - "komitet wojskowo-rewolucyjny".
