Religia we Francji – historycznie najważniejszym wyznaniem w kraju jest katolicyzm, ale obecnie Francuzi należą do najbardziej ateistycznych społeczeństw świata. Największą mniejszość religijną stanowią muzułmanie. Do innych większych grup należą: protestanci, prawosławni, ormianie, żydzi i buddyści. Według różnych badań około 35–45% ludności nie wyznaje żadnej religii[1].
Według sondażu Eurobarometru z 2010 roku odpowiedzi mieszkańców Francji na pytania w sprawie wiary były następujące[2]:
27% – „wierzę w istnienie Boga”,
27% – „wierzę w istnienie pewnego rodzaju ducha lub siły życiowej”,
40% – „nie wierzę w żaden rodzaj ducha, Boga lub siły życiowej”,
6% – „nie wiem”.
W historii Francji miały miejsce częste konflikty religijne, szczególnie w okresie reformacji. Wojny religijne rozpoczęły się w 1562 roku i zostały zakończone edyktem nantejskim w roku 1598[3].
Pew Research Center oszacował w 2010 roku, że 60,4% populacji Francji jest katolikami[4]. Kościół katolicki we Francji podzielony jest na 98 diecezji, prowadzonych przez 20 523 księży. Kościół katolicki znany jest ze słynnych, pięknych kościołów, takich jak: Katedra Notre-Dame w Paryżu, Katedra w Chartres, Katedra w Reims i Bazylika Sacré-Cœur. Lourdes we Francji jest jednym z największych w świecie ośrodków kultu maryjnego i celem pielgrzymek, odwiedzanym rocznie przez 6 mln osób z całego świata. Według Francuskiego Instytutu Opinii Publicznej, chociaż 64% ludności Francji określa się jako katolicy, to tylko 4,5% jest praktykującymi katolikami[5].
Pierwsze pisemne wzmianki o chrześcijanach we Francji pochodzą z II wieku, kiedy biskup Ireneusz szczegółowo opisał śmierć dziewięćdziesięcioletniego biskupa Fotyna z Lyonu i innych męczenników w wyniku prześladowań w Lyonie, w 177 roku[6]. Francja czasem nazywana jest „najstarszą córką Kościoła”.
Islam jest uważany za drugie pod względem wielkości wyznanie we Francji po chrześcijaństwie. Według badania Pew Research Center z 2017 roku, Francja ma największą populację muzułmanów w Europie, liczącą 5,7 miliona i stanowili oni 8,8% ludności[7]. Według innych statystyk we Francji jest od 4 do 6 milionów wyznawców islamu. W 2014 roku we Francji było blisko 2500 meczetów[8]. Największą liczbę muzułmanów stanowią imigranci z krajów Afryki Północnej: Algierii, Maroka i Tunezji, stanowiących dawne kolonie i protektoraty Francji, ale także z Turcji i innych krajów azjatyckich.
Judaizm
Przed II wojną światową we Francji żyło 300 tysięcy Żydów. W 1940 roku, kiedy Niemcy wkroczyli do kraju, policjanci francuscy aktywnie wykrywali ukrywających się Żydów. Francuscy Żydzi ucierpieli zarówno z rąk Niemców, jak i Francuzów. Około 70 tysięcy francuskich Żydów zginęło w Holokauście. W latach 1945 i 1948 około 80 tysięcy Żydów imigrowało z Europy Środkowej i Wschodniej. W 1955 roku 10 tysięcy egipskich Żydów osiedliło się w kraju, a w latach 1956/63 przybyła wielka fala imigrantów z Maghrebu.
Światowy Kongres Żydów szacuje, że ponad połowa Żydów we Francji mieszka w Paryżu i jego okolicach (350 tys.), ale są inne duże społeczności: Marsylia (70 tys.), Lyon (25 tys.), Tuluza (23 tys.), Nicea (20 tys.), Strasburg (16 tys.), Grenoble (8 tys.), Metz i Nancy (4 tys.). Ponadto istnieje kilkanaście społeczności rozrzuconych po całym kraju. W sumie istnieje we Francji około 230 gmin żydowskich[9].
Dane statystyczne
Dane statystyczne według Pew Research Center na 2010 rok[10][11]: