Rada Trzech

Rada Trzech – kolegialny, niekonstytucyjny organ opozycyjny w stosunku do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie z prerogatywami prezydenta (od 1956) istniejący w latach 1954–1972; opozycyjny wobec nielegalnej zdaniem członków rady prezydentury Augusta Zaleskiego^[1].

Rada Trzech powstała w Londynie w czerwcu 1954 po odmowie przez Zaleskiego ustąpienia z urzędu Prezydenta RP na uchodźstwie po upływie określonej w art. 20 ust. 1 konstytucji kwietniowej 7-letniej kadencji. Działając w sprzeczności z zapisami konstytucyjnymi ogłosiła się ona za kolegialną głowę państwa polskiego. Z prawnego punktu widzenia rozłam ten oznaczał, że nie ma od tego momentu na emigracji żadnych polskich władz, które funkcjonują zgodnie z przepisami którejkolwiek z przedwojennych polskich konstytucji: marcowej lub kwietniowej^[2]. W 1956 Tymczasowa Rada Jedności Narodowej, której w 1952 przekazano część dotychczasowych uprawnień prezydenckich, uchwaliła przekazanie Radzie Trzech prerogatyw prezydenta, a Egzekutywie Zjednoczenia Narodowego prerogatyw rządu. Rada Trzech rozwiązała się w kwietniu 1972 po śmierci Augusta Zaleskiego, uznając za prezydenta wskazanego przez niego na następcę Stanisława Ostrowskiego^[3][4].

W oświadczeniu z 11 marca 1969 r., opublikowanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie stwierdził, że zgodnie z ustawą 4 lutego 1921 r. Order Odrodzenia Polski nadaje Prezydent RP, zaś powyższe prawo uzurpuje sobie Rada Trzech, przyznając odznaczenie pod nazwą Order Polonia Restituta^[5].

Skład Rady Trzech^[1]

Lp.	Lata	Zdjęcie pierwszego	Pierwszy	Zdjęcie drugiego	Drugi	Zdjęcie trzeciego	Trzeci
1., 2., 3.	1954–1955		Tomasz Arciszewski		Edward Bernard Raczyński		Władysław Anders
4., (2.), (3.)	1956–1966		Tadeusz Bór-Komorowski
5., (2.), (3.)	1966–1968		Roman Odzierzyński
6., (2.), (3.)	1968–1969		Stanisław Mglej
7., (2.), (3.)	1969–1970		Alfred Urbański
(7.), (2.), 8.	1970–1972						Stanisław Kopański

Przypisy

1. Rada Trzech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-02-13] .
2. Jacek Majchrowski: Rząd polski na wychodźstwie. Uniwersytet Jagielloński, s. 518.
3. Uchodźstwo. polska1918-89.pl. [dostęp 2022-04-12].
4. Dz.U. RP na uchodźstwie z 1972 r., nr 2, poz. 1
5. Oświadczenie Rządu R. P. w Londynie z 11 marca 1969 r. w sprawie sprzecznego z prawem nadawania Orderu "Odrodzenia Polski" pod nazwą "Polonia Restituta". „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 3-4, Nr 2 z 20 marca 1969. 

Encyklopedie internetowe (grupa ludzi):

• PWN: 3965331