Ptolemais Hermiou (stgr. Πτολεμαὶς Ἑρμείου Ptolemais Hermeiu) − obok Naukratis i Aleksandrii jedno z trzech greckich polis Egiptu hellenistycznego. Założone ok. 311[1] p.n.e. przez Ptolemeusza I Sotera w Tebaidzie, w Górnym Egipcie, na zachodnim brzegu Nilu. Obecnie El-Manshâh[2].
Miasto powstało na miejscu wcześniejszej wioski Souit, która została włączona w jego obręb jako dzielnica rodowitych Egipcjan[2]. Strabon w Geografii pisał, że Ptolemais Hermiou było największym miastem Tebaidy, nie mniejszym niż Memfis, oraz że posiadało samorząd charakterystyczny dla miast greckich[3] (XVII.1.42). W mieście praktykowano kult Zeusa i Dionizosa oraz specyficzny dla okresu hellenistycznego kult władców. Miasto w przeciwieństwie do Aleksandrii i Naukratis nie miało prawa bicia własnej monety[2].
Na przełomie wieków II i I p.n.e., w związku z nasilającymi się buntami chłopskimi i ogólnym napięciem społecznym w tym regionie, Ptolemais stało się siedzibą dowództwa floty rzecznej, mającej pilnować drożności szlaków komunikacyjnych na Nilu[1].
W początkach okresu rzymskiego, zarządzeniem Oktawiana Augusta ludność Egiptu podzielona została na hierarchiczne stany. Do najwyższego z nich należeli obywatele rzymscy, a o szczebel niżej od nich uplasowano mieszkańców miast greckich, w tym Ptolemais Hermiou[4].
Teodore Meliteniotes, bizantyński czternastowieczny astronom twierdził, że z Ptolemais pochodził Klaudiusz Ptolemeusz, aleksandryjski uczony z II wieku n.e. Niestety brak na to jakichkolwiek dowodów[5].
Obecnie w tym miejscu znajduje się miasto Al-Mansza. W 2006 roku liczyło ono 65 484 mieszkańców[potrzebny przypis].
Przypisy
- ↑ a b B. Bravo, E. Wipszycka: Historia starożytnych Greków. T. III: Okres hellenistyczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 167-168. ISBN 83-01-06653-9.
- ↑ a b c S. Shenouda: Ptolemais Hermeiou (El-Manshâh) Egypt. W: R. Stillwell, W.L. MacDonald, M.H. McAlister: The Princeton encyclopedia of classical sites. Princeton New Jersey: Princeton University Press, 1976. ISBN 978-0691035420. Brak numerów stron w książce
- ↑ The Geography of Strabo. With an English Translation by H.L.Jones (Vol.VIII). Cambridge Mass., Londyn: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1967, s. 111, seria: The Loeb Classical Library.
- ↑ B. Bravo, E. Wipszycka: Historia starożytnych Greków. T. III. s. 232.
- ↑ G.J. Toomer: Ptolemy (or Claudius Ptolemaeus). W: Dictionary of Scientific Biography (pod red. Ch.C.Gillespie). Nowy Jork: Charles Scribner's Sons, 1970, s. 186-206. ISBN 0-684-10114-9.
