Porta Nuova (Werona)

Porta Nuova

Państwo	Włochy
Region	Wenecja Euganejska
Miejscowość	Werona
Typ budynku	brama miejska
Rozpoczęcie budowy	1532
Ukończenie budowy	1540
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej Porta Nuova
Położenie na mapie Włoch Porta Nuova
45,431467°N 10,988174°E

Porta Nuova z widoczną linią tramwajową (początek XX w.)

Porta Nuova – jedna z dawnych bram miejskich w Weronie. Powstała w latach 1532–1540 według projektu wybitnego werońskiego architekta Michele Sanmicheliego w ramach rozległej renowacji południowej części murów miejskich^[1]. Stanowiła główne wejście do miasta od strony południowej. Szereg drobnych zmian doznała brama w ciągu XIX w. Wenecki lew Świętego Marka został zniszczony przez jakobinów w 1801 roku, a później zastąpiony przez grupę rzeźbiarską z centralnie umieszczonym herbem z dwugłowym orłem cesarskim, później zatartym i zwieńczonym koroną^[2]. Obecny wygląd zabytku, choć nie różni się znacznie od pierwotnego projektu Sanmicheliego, uległ także innym przeróbkom w związku z ingerencjami, jakie miały miejsce w tym stuleciu podczas okupacji austriackiej, zwłaszcza na fasadzie od strony zewnętrznej. W szczególności w 1852 roku do tej elewacji dobudowano dwa duże łuki boczne^{[potrzebny przypis]}.

Teren przed bramą w drugiej połowie XIX wieku przeszedł znaczące przeobrażenia, w szczególności w związku z doprowadzeniem w 1852 r. linii kolejowej z Wenecji i budową stacji kolejowej Verona Porta Nuova. W 1884 r. przez centralny portal bramy poprowadzono linię tramwaju konnego od stacji do centrum miasta (później zmieniona na trakcję elektryczną; działała do 1951 r.)^[3].

Przypisy

1. Paul Davies, David Hemsoll: Michele Sanmicheli, Milano, Mondadori Electa, 2004 ISBN 88-370-2804-0.
2. Mirjam Stocker, Elodie Pierre, Chiara Martinelli: Un parco da vivere: guida al parco delle mura e dei forti di Verona, Legambiente, 2013.
3. Giuseppe Franco Viviani: Verona 1908: arriva il tram elettrico [1].