Pomoc de minimis

Pomoc de minimis – kategoria pomocy państwa, udzielana przedsiębiorcom, która nie musi być zgłaszana do Komisji Europejskiej^[1][2]. Zgodnie bowiem z normą prawa rzymskiego de minimis non curat lex (łac.) – prawo nie troszczy się o drobiazgi, pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia konkurencji na rynku^[3].

Szczegółowe uregulowania zawarto w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z 18 grudnia 2013, które weszło w życie 1 stycznia 2014, zastępując wcześniejsze rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006. Zgodnie z obowiązującymi przepisami^[a], zgłoszeniu nie podlega pomoc publiczna w wysokości nieprzekraczającej 200 tys. euro w ciągu 3 lat.

Konstrukcja pomocy de minimis opiera się nie na wyłączeniu jej spod ogólnego zakazu konkurencji (art. 107 i 108 TFUE) na mocy aktu prawnego, a na uznaniu (i jedynie potwierdzeniu tego w rozporządzeniu Komisji), że pomoc ta jest na tyle drobna, że nie zagraża zasadom wolnego rynku. Stąd też tytuł rozporządzenia: „w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis”^[4].

Zakres

Wsparcie de minimis obejmuje m.in. najbardziej popularne dotacje ze środków unijnych. Ponadto państwo może w tym przypadku wesprzeć właścicieli firm poprzez m.in. zwolnienia z podatku od nieruchomości czy dotacje na cele środowiskowe. Pomoc de minimis może być udzielana przedsiębiorcy w różnych formach^[3]:

1. dofinansowania szkoleń,
2. dotacji na inwestycje,
3. umorzeń (zwolnień) podatkowych,
4. umorzenia odsetek ZUS,
5. jako jednorazowa amortyzacja środka trwałego,
6. gwarancji kredytowych.

Limit

Zgodnie z przepisami całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200 000 EUR brutto w okresie trzech lat kalendarzowych. Wyjątkiem są przedsiębiorstwa z sektora drogowego transportu towarów, gdzie limit otrzymanej pomocy wynosi 100 000 EUR. Jednakże świadczenia usług zintegrowanych, w których sam transport jest tylko jednym z elementów usługi (np. usług przeprowadzkowych, pocztowych lub kurierskich albo usług obejmujących zbieranie i przetwarzanie odpadów), nie należy uznawać za usługi transportowe^[3].

Wartość otrzymanej pomocy de minimis można sprawdzić w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Istnieje nawet aplikacja SHRIMP, która ma ułatwić ten proces. Pułap pomocy gwarantuje niewywieranie wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi Unii oraz nie zagraża konkurencji rynkowej. Małe i średnie przedsiębiorstwa definiuje zalecenie KE 2003/361/WE (1) oraz załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 800/2008 (2).

Gdy w ciągu ostatnich trzech lat limit został przekroczony, przedsiębiorstwo nie może skorzystać z innych form wsparcia, będzie także zmuszone oddać uzyskaną ponad limit pomoc wraz z odsetkami.

Ograniczenia

Pomoc de minimis przeznacza się na rozwój przedsiębiorstw, jej celem nie jest ratowanie firm, które są w kiepskiej kondycji finansowej. Jednym z czynników wykluczających możliwość skorzystania ze wsparcia jest fakt, iż firma znajduje się w trudnej kondycji ekonomicznej. O wsparcie de minimis nie mogą ubiegać się także przedsiębiorcy:

• z sektorów rybołówstwa i akwakultury,
• zajmujący się produkcją podstawową produktów rolnych.

De minimis nie obejmuje również pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych do towarów z zagranicy. Ponadto nie można ubiegać się o wsparcie na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich ani na działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach:

• kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów podstawowych lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą;
• kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom podstawowym.

Szczegółowe postanowienia dotyczące pomocy de minimis zawarte są w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z 18 grudnia 2013, które weszło w życie 1 stycznia 2014, zastępując wcześniejsze rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006.

Wielkość pomocy publicznej w latach 2005–2015 w Polsce^[2][5]

Rok	Ogólna wartość udzielonej pomocy
2017	40 872 mln zł
2016	24 545 mln zł
2015	19 357 mln zł
2014	25 262 mln zł
2013	22 116 mln zł
2012	21 795 mln zł
2011	21 462 mln zł
2010	24 087 mln zł
2009	19 173 mln zł
2008	14 383 mln zł
2007	6549 mln zł
2006	5875 mln zł
2005	4795 mln zł

Pomoc de minimis udzielona przedsiębiorcom w latach 2015–2017 w Polsce

Wartość pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcom w 2017 roku^[3][6]:

Ogólna wartość pomocy de minimis

Rok	mln zł	mln EUR	% PKB
2017	6 740,8	1 583,3	0,34
2016	5 363,7	1 229,5	0,29
2015	4 892,9	1 169,5	0,27

Uwagi

1. Stan na czerwiec 2023.

Przypisy

1. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2... - EUR-Lex [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2023-06-23]  (ang.).
2. Prezes Rady Ministrów: Druk nr 180. Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2014 r. wraz z Raportem o pomocy de minimis w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2014 roku.. [dostęp 2016-01-26].
3. Pomoc de minimis [online], www.systim.pl [dostęp 2019-05-21] .
4. CELEX: 32013R1407
5. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów: Raporty o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom. [dostęp 2016-01-26].
6. UOKiK – Pomoc publiczna – Informacje dodatkowe – Raporty i analizy [online], www.uokik.gov.pl [dostęp 2019-05-21]  (pol.).

Bibliografia

• Rozporządzenie Komisji (UE) NR 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis

Linki zewnętrzne

• Leksykon budżetowy Biura Analiz Sejmowych – Pomoc de minimis
• Co to jest pomoc de minimis i kiedy można ją otrzymać