Pomnik konny św. Stefana w Budapeszcie

Pomnik konny św. Stefana w Budapeszcie

Widok ogólny
Państwo	Węgry
Miejscowość	Budapeszt
Miejsce	Szentháromság tér
Typ obiektu	pomnik konny
Projektant	Alojs Strobl
Materiał	kamień, brąz
Całkowita wysokość	5,4 m
Data budowy	1898-1906
Data odsłonięcia	21 maja 1906
Położenie na mapie Budapesztu Pomnik konny św. Stefana w Budapeszcie
Położenie na mapie Węgier Pomnik konny św. Stefana w Budapeszcie
47°30′06,5581″N 19°02′05,8639″E

Pomnik konny św. Stefana w Budapeszcie – pomnik konny króla Węgier, św. Stefana I, zlokalizowany w Budapeszcie pomiędzy Kościołem Macieja, a Basztą Rybacką^[1][2] na Placu Świętej Trójcy(inne języki) (węg. Szentháromság tér), znajdującym się w dzielnicy I – Dzielnicy Zamkowej w obrębie Budy.

Projektowanie pomnika rozpoczęto w 1898, a model przedstawiono jury 22 października 1901. Czterometrową statuę z brązu ustawiono 8 listopada 1905, a odsłonięcie odbyło się 21 maja 1906^[2]. Obiekt stanowił hołd złożony królowi, który przyjmując chrześcijaństwo wprowadził Węgry w orbitę cywilizacji europejskiej^[1].

Widok historyczny z Basztą Rybacką

Obiekt został zaprojektowany przez Alajosa Stróbla(inne języki) we współpracy z autorem baszty i kościoła, Frigyesem Schulkiem(inne języki). Dwubryłowy, kamienny cokół ma 540 cm wysokości. Na niższej bryle z czterech stron umieszczono płaskorzeźby obrazujące ważne wydarzenia związane z życiem i działalnością św. Stefana (m.in. spotkanie z Gerardem Sagredo, czy koronację). Pośród wyrzeźbionych postaci rozpoznać można pisarza Zsigmonda Justha(inne języki), arcybiskupa Jánosa Simora, malarza Róberta Nádlera(inne języki), pianistę Ferenca Liszta, historyka Kálmána Thaly’a, architektów Alajosa Hauszmanna, Lajosa Rauschera(inne języki) i Ignáca Alpára(inne języki), premiera Sándora Wekerlego(inne języki), a także rzeźbiarza Jánosa Fadrusza. Modląca się starsza kobieta to matka autora monumentu, a siedząca obok niej młoda piękność ma cechy królowej Elżbiety Bawarskiej. Oprócz tego uwieczniono żonę i siostrę Stróbla. Jedna z płaskorzeźb przedstawia fundację Kościoła Macieja. Widać nań m.in. architektów Frigyesa Schulka i Lajosa Rauschera, malarza Károlego Lotza, samego Alajosa Stróbla i opata Vilmosa Kurtza. Na najdłuższej płaskorzeźbie przedstawiono hołd złożony przez Karla Luegera, burmistrza Wiednia Świętemu Stefanowi, który ongiś zdobył stolicę Austrii. W górnej części cokołu posadowiono symbole czterech ewangelistów, płaskorzeźbę Baranka Bożego i podwójny krzyż w złoconym medalionie^[2].

Pomnikowa postać Świętego Stefana wykonana z brązu emanuje dostojnością i spokojem, charakteryzując się nieco archaizującą formą. Ozdobne motywy stroju i wyposażenia konnego pochodzą z okresu podbojów czynionych przez króla. Posąg został odnowiony w 1997^[2].

Przypisy

1. Charles Hebbert, Dan Richardson, Węgry, Pascal, Bielsko-Biała, 1999, s. 99.
2. LudmannL. Mihály LudmannL., Újra régi fényében látható Szent István szobra [online], pestbuda.hu, 19 czerwca 2017 [dostęp 2024-10-11]  (węg.).