Polina Andrijewna Rajko
| Data i miejsce urodzenia
|
15 maja 1928
Aleszki
|
| Data i miejsce śmierci
|
20 września 2004
Aleszki
|
Polina Andrijewna Rajko (ur. 15 maja 1928 w Aleszkach, dawniej Ciurupińsku, w obwodzie chersońskim, zm. 15 stycznia 2004 tamże) – ukraińska malarka.
Życiorys
Urodzona pod panieńskim nazwiskiem Soldatowa jako najmłodsza spośród rodzeństwa – trzech sióstr i dwóch braci[1]. W 1940 roku została zesłana do Niemiec. W wieku 22 lat, w 1950 roku, poślubiła Mykołę Oleksijowicza Rajko[2], z którym miała córkę Olenę (ur. 1951) i syna Serhija (ur. 1953). Przez całe życie mieszkała w swoim rodzinnym mieście i zajmowała się wraz z mężem uprawą roli.
Zaczęła tworzyć w 1998 roku, w wieku 69 lat, po śmierci męża i dzieci, po kolei ozdabiając malowidłami kolejne partie swojego domu – ściany, sufity, piec, ogrodzenia. Najczęściej pojawiającymi się motywami są przedstawienia roślin, zwierząt, aniołów i ludzi przy pracy[3]. Nie miała wykształcenia artystycznego, przez co badacze często kwalifikują jej dzieła do nurtu sztuki ludowej, a także sztuki naiwnej. W 2000 roku jej sztuką zainteresowali się turyści, a następnie historycy sztuki i etnografowie.
Polina Rajko zmarła w Aleszkach w 2004 roku. W 2005 został wydany katalog The Road to Paradise – nad publikacją pracowali etnografowie i grupa artystyczna „Totem”. W 2006 roku powstał na jej temat film dokumentalny pt. Raj w reżyserii Nadziei Koszman[4]. Dom Rajko został zakupiony niedługo po jej śmierci przez Kanadyjczyka, Andriusa Nemickasa[5]. W celu jego utrzymania i konserwacji oraz popularyzacji twórczości artystki została także powołana fundacja jej imienia[5]. Malowidła Rajko zostały zreprodukowane na grupowej wystawie A Space of One’s Own, organizowanej przez Pinchuk Art Centre w 2018 roku[6].
W 2022 roku, podczas inwazji Rosji na Ukrainę, gołębica namalowana przez Rajko stała się symbolem ukraińskiego oporu w Chersoniu[7]. Jej dom został całkowicie zalany po zniszczeniu zapory Kachowskiej Elektrowni Wodnej[8].
Przypisy
- ↑ Pelageya (Polina) Rayko [online], SKETCHLINE [dostęp 2022-03-12] .
- ↑ Pelageya Andreevna Raiko (15.05.1928 – 2004) – Biografia del pittore, opere famose, mostre [online], Arthive [dostęp 2022-03-12] .
- ↑ Polina Rayko, Road to Paradise [online], Spaces Archives, 4 listopada 2011 [dostęp 2022-03-12] (ang.).
- ↑ Klub Filmowy | Pismo Folkowe [online], pismofolkowe.pl [dostęp 2022-03-12] (pol.).
- ↑ a b TetianaT. Merega TetianaT., Paradise Within Four Walls [online], Transitions, 19 sierpnia 2020 [dostęp 2022-03-12] (ang.).
- ↑ A Space of One’s Own – Exhibitions – PinchukArtCentre [online], new.pinchukartcentre.org [dostęp 2022-03-12] .
- ↑ Kherson diary: ‘The poultry all had to be slaughtered. Now the city smells of chicken soup’ [online], the Guardian, 12 marca 2022 [dostęp 2022-03-13] (ang.).
- ↑ The house-museum of the artist Polina Raiko is completely under water [online], PRAGMATIKA.MEDIA, 8 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-10] (ang.).
Bibliografia
- O. Afanasyeva, S. Dyachenko, lane O. Mankovskaya, The Road to Paradise: Catalog of works/ Introduction, CMI „Totem”, Kherson: Naddnipryanochka; Totem, 2005.
