Piotr Paleczny

Piotr Paleczny

Piotr Paleczny, Busko-Zdrój, 5 lipca 2009
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1946 Rybnik
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Odznaczenia
Strona internetowa

Piotr Paleczny (ur. 10 maja 1946 w Rybniku) – polski pianista i pedagog muzyczny, laureat wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych, w tym III nagrody na VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1970)^[1]. Od 1993 dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach-Zdroju^[2].

Życiorys

Wykształcenie i udział w konkursach

Syn Tadeusza. W latach 1953–1964 uczył się w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Rybniku. W latach 1964–1970 studiował najpierw w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, a potem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie prof. Jana Ekiera^[3].

W trakcie studiów i krótko po nich odnosił sukcesy na wielu konkursach pianistycznych^[3]:

• Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Sofii (1968) – I nagroda
• Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Monachium (1969) – III nagroda
• VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (1970) – III miejsce i nagroda Towarzystwa im. Fryderyka Chopina za najlepsze wykonanie poloneza
• Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Pleven (1972) – złoty medal
• Festiwal Młodych Solistów w Bordeaux (1972) – Grand Prix i złoty medal

Piotr Paleczny w trakcie koncertu (2011)

Międzynarodowa kariera

Po sukcesach konkursowych występował w licznych krajach Europy, Azji i obu Ameryk z wieloma słynnymi orkiestrami^[4][5]. Od 1993 jest dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach-Zdroju^[6]. W styczniu 2010 dał koncert w gmachu Sejmu RP z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina^[2].

Jest regularnie zapraszany do jury wielu konkursów muzycznych. W latach 1985–2021 był ośmiokrotnie jurorem Konkursów Chopinowskich, a od 2004 jest także dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy^[2]. Ponadto był jurorem m.in. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Leeds, Międzynarodowego Konkursu Muzycznego w Genewie, Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu, Międzynarodowego Mistrzowskiego Konkursu Pianistycznego im. Artura Rubinsteina i Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Palomy O’Shea w Santander^[4].

Oprócz kariery pianistycznej jest także pedagogiem muzycznym. Prowadzi klasę fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie i kursy mistrzowskie w wielu krajach świata. W 1998 otrzymał tytuł naukowy profesora^[7].

Jego repertuar obejmuje przede wszystkim muzykę kompozytorów polskich (Chopina, Paderewskiego, Lutosławskiego i Szymanowskiego), ale także m.in. Johannesa Brahmsa, Modesta Musorgskiego i Milija Bałakiriewa^[5]. Dokonał wielu nagrań dla różnych wytwórni muzycznych^[7][8][9].

W 2017 został wyróżniony Złotym Fryderykiem za całokształt osiągnięć artystycznych^[10].

Tytuły i odznaczenia

• W 1974 w związku z jubileuszem Polski Ludowej został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[11];
• W 1976 z rąk Stefana Olszowskiego otrzymał dyplom Ministra Spraw Zagranicznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[12];
• 3 listopada 1995 został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[13].
• 17 października 2001 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[14][15].
• W 2005 został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4].
• W 2013 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Bydgoszcz^[16].
• 5 maja 2022 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina^[17]
• 22 września 2022 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Rybnika^[18]

Zobacz też

Przypisy

1. Wysocki 1987 ↓, s. 100.
2. Piotr Paleczny. chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
3. Dybowski 2005 ↓, s. 281.
4. Małgorzata Kosińska: Piotr Paleczny. culture.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
5. Dybowski 2005 ↓, s. 283.
6. Dybowski 2005 ↓, s. 284.
7. prof. zw. Piotr Paleczny. chopin.edu.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
8. Piotr Paleczny: discography. discogs.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).
9. Piotr Paleczny: discography. allmusic.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).
10. Złoty Fryderyk 2017 dla Piotra Palecznego!. filharmonia.pl. [dostęp 2020-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)].
11. Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974. 
12. Dziennik Polski, r. XXXII, nr 165 (10037), s. 2.
13. M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „Za wybitne zasługi dla kultury polskiej oraz osiągnięcia w pracy artystycznej”.
14. Odznaczenia dla artystów Filharmonii Narodowej. prezydent.pl, 2001-11-05. [dostęp 2010-03-06].
15. M.P. z 2002 r. nr 1, poz. 17.
16. Honorowi Obywatele Bydgoszczy. bydgoszcz.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
17. Maestro Piotr Paleczny otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina [online], Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina [dostęp 2022-06-18]  (pol.).
18. Uchwała Rady Miasta 958/LV/2022. bip.um.rybnik.eu, 2022-09-22. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).

Bibliografia

• Stanisław Dybowski: Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie. Warszawa: Selene, 2005, s. 281–284. ISBN 83-910515-1-X.
• Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000114456285
• VIAF: 60694904
• LCCN: n89657215
• GND: 134644867
• BnF: 140157064
• NKC: xx0177008
• PLWABN: 9810601018705606
• NUKAT: n2005091188
• J9U: 987007429089405171
• LNB: 000152023

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3953425