Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (niderl. Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, VVD) – holenderska centroprawicowa partia o profilu liberalnym założona w 1948. Należy do Międzynarodówki Liberalnej oraz do grupy Odnówmy Europę w Parlamencie Europejskim.
Historia
Od swojego powstania w 1948 roku partia przez większość czasu należała do różnych koalicji rządowych. W czerwcu 2010 wygrała swoje pierwsze wybory parlamentarne pod przewodnictwem Marka Rutte, który następnie z jej ramienia został cztery razy z rzędu premierem. W tym czasie partia ta współpracowała min. z CDA, D66, czy też PvdA. Lider partii ostatecznie zrezygnował z przywództwa po rozpadzie swojego czwartego rządu w lipcu 2023 na skutek braku porozumienia w koalicji rządzącej w sprawie przepisów dotyczących azylantów[2].
Program
W sferze gospodarczej ugrupowanie popiera gospodarkę rynkową, obniżanie podatków, deregulację i zrównoważony budżet.
W sprawach społecznych opowiada się za integracją europejską, legalizacją aborcji i małżeństwami osób tej samej płci[3].
Poparcie w wyborach
Wybory
|
Lider listy[4]
|
Wyniki[5]
|
Mandaty
|
+/−
|
Rząd
|
Głosy
|
%
|
1948
|
Pieter Oud
|
391 908
|
7,9 (#5)
|
|
Nowa
|
Koalicja rządząca
|
1952
|
470 820
|
8,8 (#5)
|
|
1
|
Opozycja
|
1956
|
502 325
|
8,7 (#4)
|
|
4
|
Opozycja
|
1959
|
732 658
|
12,2 (#3)
|
|
6
|
Koalicja rządząca
|
1963
|
Edzo Toxopeus
|
643 839
|
10,2 (#3)
|
|
3
|
Koalicja rządząca
|
1967
|
738 202
|
10,7 (#3)
|
|
1
|
Koalicja rządząca
|
1971
|
Molly Geertsema
|
653 092
|
10,3 (#3)
|
|
1
|
Koalicja rządząca
|
1972
|
Hans Wiegel
|
1 068 375
|
14,4 (#3)
|
|
6
|
Opozycja
|
1977
|
1 492 689
|
17,0 (#3)
|
|
6
|
Koalicja rządząca
|
1981
|
1 504 293
|
17,3 (#3)
|
|
2
|
Opozycja
|
1982
|
Ed Nijpels
|
1 897 986
|
23,1 (#3)
|
|
10
|
Koalicja rządząca
|
1986
|
1 595 377
|
17,4 (#3)
|
|
9
|
Koalicja rządząca
|
1989
|
Joris Voorhoeve
|
1 295 402
|
14,6 (#3)
|
|
5
|
Opozycja
|
1994
|
Frits Bolkestein
|
1 792 401
|
20,0 (#3)
|
|
9
|
Koalicja rządząca
|
1998
|
2 124 971
|
24,7 (#2)
|
|
7
|
Koalicja rządząca
|
2002
|
Hans Dijkstal
|
1 466 722
|
15,4 (#3)
|
|
14
|
Koalicja rządząca
|
2003
|
Gerrit Zalm
|
1 728 707
|
17,9 (#3)
|
|
4
|
Koalicja rządząca
|
2006
|
Mark Rutte
|
1 443 312
|
14,7 (#4)
|
|
6
|
Opozycja
|
2010
|
1 929 575
|
20,5 (#1)
|
|
9
|
Koalicja rządząca
|
2012
|
2 504 948
|
26,6 (#1)
|
|
9
|
Koalicja rządząca
|
2017
|
2 238 351
|
21,3 (#1)
|
|
8
|
Koalicja rządząca
|
2021
|
2 276 514
|
21,9 (#1)
|
|
1
|
Koalicja rządząca
|
2023
|
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
|
1 589 519
|
15,24 (#3)
|
|
10
|
Brak danych
|
Przypisy