Osiek Wielki (województwo wielkopolskie)

Osiek Wielki

wieś
Kościół św. Bartłomieja
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	kolski
Gmina	Osiek Mały
Liczba ludności (2022)	1010[2]
Strefa numeracyjna	63
Kod pocztowy	62-613[3]
Tablice rejestracyjne	PKL
SIMC	0291115
Położenie na mapie gminy Osiek Mały Osiek Wielki
Położenie na mapie Polski Osiek Wielki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Osiek Wielki
Położenie na mapie powiatu kolskiego Osiek Wielki
52°14′43″N 18°36′07″E[1]

Osiek Wielki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Osiek Mały.

Wieś królewska należąca do starostwa kolskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie konińskim województwa kaliskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie konińskim.

Wieś położona 3 km na północ od Koła przy drodze lokalnej do Sompolna.

Historia

Dokument lokujący wieś na prawie magdeburskim wystawił 27 lutego 1330 Jarand herbu Pomian^[5]. Zasadźcą wsi był Stanisław, w zamian za dokonanie lokacji wsi otrzymał trzecią cześć opłat z kar sądowych oraz sześć łanów wolnych pod podatków i prawo do prowadzenia karczmy^[6]. Mieszkańcy Osieka otrzymali zwolnienie od podatków na okres 12 lat^[6].

W 1345 wieś była już własnością kościelną. W 1471 starosta kolski Jan Hińcza z Rogowa wykupił wójtostwo wsi i darował władzom miasta Koła. Nie wiadomo w jakich okolicznościach to nastąpiło, ale w 1476 roku Osiek wchodził w skład starostwa kolskiego (tenuty kolskiej)^[7].

Od XVI wieku Osiek Wielki był jedną z największych i najbardziej dochodowych wsi w okolicach Koła^[8].

Na początku XIX wieku powstała we wsi szkoła elementarna^[9]. W 1827 w Osieku Wielkim mieszkało 646 osób i była to największa wieś na terenie dzisiejszej gminy Osiek Mały^[10].

We wrześniu 1939 roku we wsi, przez kilka dni, stacjonowało dowództwo grupy operacyjnej generała Knoll-Kownackiego^[11].

W okresie PRL-u powstała we wsi baza maszynowa Spółdzielni Kółek Rolniczych w Osieku Małym^[11].

Kościół

W Osieku Wielkim pierwszy kościół parafialny, drewniany pod wezwaniem św. Mikołaja istniał już w 1345 roku, drugi także drewniany, pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła zbudowano w XVI wieku. Częściowo odbudowywano w 1803 roku. Obecny, wzniesiony na miejscu dawnego w 1890 roku, konsekrowany w 1905 roku. Styl neogotycki. Kościół posiada bogatą polichromię, zabytkowy rzeźbiony konfesjonał z 1902 roku, chrzcielnicę z piaskowca z okresu baroku. Ołtarz główny z obrazem patrona zasłaniany obrazem Serca Jezusowego. Odpusty w Osieku Wielkim odbywają w niedzielę po uroczystościach św.Bartłomieja (24 sierpnia). Obecnym proboszczem parafii Osiek Wielki jest ks. Eugeniusz Pasternak.

Na cmentarzu mogiła lotnika polskiego por. Góreckiego oraz żołnierza radzieckiego, zastrzelonych w okolicy Osieka Wielkiego.

OSP

We wsi działa również jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, przy której działa orkiestra dęta pod przewodnictwem Adama Kołodziejczaka. Straż założono w roku 1911 staraniom ówczesnego proboszcza parafii osieckiej oraz gminnego naczelnika. Jak i Jana Urbańskiego rolnika darczyńcy gruntu pod budowę budynku OSP. Kilka lat później założono orkiestrę dętą staraniem tamtejszego organisty. W roku 1986 OSP obchodziła 75-lecie swojej działalności w Osieku Wielkim. Przy straży działa także ludowy zespół "Osieczanki".

Sport

W miejscowości działa klub piłkarski GKS Osiek Wielki.

Zobacz też

• Osiek Mały

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94336
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 894 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
5. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 22 .
6. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 24 .
7. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 19 .
8. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 26-31 .
9. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 108 .
10. Osiek Mały – dzieje gminy, s. 93 .
11. Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 243, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554

Bibliografia

• KrzysztofK. Witkowski KrzysztofK. (red.), Osiek Mały – dzieje gminy, PiotrP. Gołdyn, BartłomiejB. Grzanka, KrzysztofK. Witkowski, Osiek Mały: Gmina Osiek Mały, 2014, ISBN 978-83-61240-95-2 . Brak numerów stron w książce
• PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC 750945451 . Brak numerów stron w książce
• Andrzej CzesławA.C. Nowak Andrzej CzesławA.C., Koło, Kłodawa, Uniejów, Dąbie, Przedecz oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-05-6, OCLC 69476907 . Brak numerów stron w książce