One World Trade Center

One World Trade Center

Państwo	Stany Zjednoczone
Miejscowość	Nowy Jork
Adres	180 Broadway
Architekt	Minoru Yamasaki Emery Roth & Sons
Wysokość całkowita	527,3 m
Wysokość do dachu	417 m
Kondygnacje	110
Powierzchnia użytkowa	200 000 m²
Rozpoczęcie budowy	sierpień 1968
Ukończenie budowy	23 grudnia 1970
Zniszczono	11 września 2001
Właściciel	Port Authority of New York and New Jersey
Położenie na mapie Manhattanu One World Trade Center
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych One World Trade Center
Położenie na mapie stanu Nowy Jork One World Trade Center
Położenie na mapie Nowego Jorku One World Trade Center
40°42′46,0″N 74°00′48,6″W
Strona internetowa

One World Trade Center – najwyższy budynek z kompleksu World Trade Center położony w dzielnicy Lower Manhattan na Manhattanie w Nowym Jorku. Został zaprojektowany przez amerykańskiego architekta japońskiego pochodzenia Minoru Yamasakiego. 11 września 2001 został zniszczony w wyniku zamachu terrorystycznego dokonanego przez Al-Ka’idę.

Budowa

Oficjalnie budowa wież World Trade Center rozpoczęła się 5 sierpnia 1966. Lecz pierwsze fundamenty wieży północnej powstały w sierpniu 1968. Budowa trwała dwa lata, do 23 grudnia 1970, kiedy to osiągnęła wysokość 417 metrów. Od tego dnia była najwyższym budynkiem na świecie, przewyższając inny nowojorski wieżowiec – Empire State Building. Tytuł najwyższego budynku na świecie utraciła w 1974 roku, po ukończeniu budowy Sears Tower. Oficjalnie budynek otwarto 4 kwietnia 1973. W 1978 roku zamontowano na dachu wieży antenę o wysokości 109,3 m.

Wewnątrz budynku

Wieża posiadała 110 pięter rdzenia, z czego 100 pięter było przeznaczonych dla użytkowników budynku, a pozostałych osiem pięter było piętrami technicznymi (jedno piętro techniczne składało się z dwóch pięter rdzenia), które znajdowały się na 7./8., 41./42., 75./76. i 108./109. piętrze. Na kondygnacjach 106 i 107 mieściła się najbardziej dochodowa restauracja w Stanach Zjednoczonych Windows on the World. Piętrami granicznymi każdej strefy były Sky Lobby (piętra przesiadkowe) znajdujące się na parterze, 44. piętrze i 78. piętrze. Windy ekspresowe kursowały jedynie między lobby (parter), a jednym ze Sky Lobby. Każdą z trzech stref obsługiwał niezależny system wind: piętra 0-20, piętra 21–60 z windami na 44. piętrze oraz piętra 61-107 z windami na 78. piętrze. Przekrój rdzenia wieży był prostokątem o wymiarach 26 × 40 metrów i powierzchni 1040 metrów kwadratowych. Każdy z rdzeni składał się z 47 kolumn połączonych ze sobą. Kolumny rdzenia zmniejszały się wraz z wysokością, im wyżej, tym mniejszy nacisk na podstawę (przykład: rozmiar kolumny CC501 u podstawy: 558 × 1371 mm, rozmiar kolumny CC501 na 44. piętrze: 482 × 1117 mm, rozmiar kolumny CC501 na 78. piętrze: 406 × 914 mm). W rdzeniu znajdowały się wszystkie windy i klatki schodowe (A,B,C). Jedno piętro wieży mierzyło 3600 metrów kwadratowych (2560 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej), co daje razem 256 000 metrów kwadratowych łącznej powierzchni użytkowej wieży północnej.

Pożar w 1975 roku

13 lutego 1975 roku na 11 piętrze budynku wybuchł pożar. Szalał bardzo długo, ale strażacy uratowali większość osób z płonącego wieżowca. Pożar objął piętra od 9 do 14. Przyczyną pożaru był zapłon izolacji kabli telefonicznych, które prowadziły pionowo między piętrami. W tym czasie wieże World Trade Center nie posiadały instalacji przeciwpożarowych. Niektóre osoby klasyfikują pożar wieży jako zamach terrorystyczny.

Zamach w 1993 roku

26 lutego 1993 roku o godzinie 12:17 ciężarówka wypełniona 680 kg materiałów wybuchowych eksplodowała w podziemnym garażu wieży. W wyniku zamachu zginęło 6 osób, a ponad 1000 zostało rannych. Sprawcy tego zdarzenia zostali ujęci i skazani na dożywotnią karę pozbawienia wolności. Już po miesiącu szkody naprawiono, a wieżę ponownie otwarto.

Zamach w 2001 roku

11 września 2001 roku miał miejsce największy jak do tej pory zamach terrorystyczny w historii świata. O 8:46 porwany samolot linii American Airlines lot nr 11 uderzył w wieżę trafiając ją między piętrami 93 i 99. Uderzenie zarejestrowały dwie prywatne kamery. Odrzutowiec wbił się w wieżowiec, czego konsekwencją było poważne naruszenie rdzenia budynku, pokrytej gipsem klatki schodowej i rozlaniem paliwa lotniczego. Paliwo i resztki samolotu uległy zapaleniu. Budynek nie miał pełnego szkieletu i opierał się niemal całkowicie na wytrzymałości rdzenia idącego środkiem budynku. Ogień w środku strefy uderzenia zagrażał wszystkim wewnętrznym filarom. Ludzie znajdujący się poniżej ugodzonych miejsc rozpoczęli ewakuację, ale nie były w stanie tego zrobić osoby znajdujące się na wyższych piętrach. Wieżowiec płonął przez 103 minuty. Zawalił się o 10:28. Szczątki walącego się budynku uszkodziły pobliski hotel Marriott, kompleks World Financial Center, Winter Garden, 130 Libery Street, 90 West Street oraz 140 West Street. Klatki schodowe wieżowca nie były wyposażone w instalacje ciśnieniowe eliminujące trujący i utrudniający widoczność dym. Zaczęto je montować w niektórych budynkach dopiero po ataku^[1].

• 
  Północna ściana płonącej wieży północnej WTC z widoczną wyrwą po uderzeniu lotu 11 linii American Airlines
• 
  Południowa ściana płonącej wieży północnej WTC
• 
  Wschodnia ściana płonącej wieży północnej WTC
• 
  Waląca się wieża północna WTC o 10:28 czasu lokalnego

Galeria

• 
  Lobby Północnej wieży WTC
• 
  Widok z Windows on the World na World Financial Center.
• 
  Windows on the World, 107. piętro w 1979 roku

Przypisy

1. One World Trade Center, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-02-11]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Ground Zero Cams (ang.)
• Glass, Steel and Stone. glasssteelandstone.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-03-13)]. Historia projektu Freedom Tower. (ang.)