Odznaka szybowcowa FAI – międzynarodowe odznaczenie cywilne przyznawane szybownikom za dokonania w sporcieszybowcowym. Obecnie wyróżnia się trzy kategorie tego odznaczenia, przyznawane za różne osiągnięcia. Odznaka ma postać trzech białych mewek szybowcowych na niebieskim tle, otoczonych wieńcem odpowiedniego koloru.
Diamentowa odznaka szybowcowa (w postaci dodatków do niższych kategorii; diamentów, po jednym za każde osiągnięcie)
za odległość – odległość przelotu o długości co najmniej 500 km,
za odległość przelotu docelowego – odległość przelotu docelowego po trasie docelowo-powrotnej lub po trójkącie o długości co najmniej 300 km,
za wysokość przewyższenia – przewyższenie wynoszące przynajmniej 5000 m.
Za wykonanie przelotów o długości 750 km, 1000 km, 1250 km, 1500 km, itd., FAI przewiduje dodatkowe wyróżnienia w postaci dyplomów i dodatkowych odznak, a za wybitne osiągnięcia i zasługi dla szybownictwa na świecie najwyższe wyróżnienie – Medal Lilienthala.
Odznaka w postaci trzech białych mewek na niebieskim tle bez otaczającego ich wieńca przyznawana jest po ukończeniu szkolenia podstawowego, uprawniającego do wykonywania lotów samodzielnych.
W Polsce, przed II wojną światową i początkowym okresie szkolenia szybowcowego po wojnie można było otrzymać "mewki" za osiągnięcie poszczególnych kategorii wyszkolenia szybowcowego:
kat. A – jedna mewka na niebieskim tle.
Otrzymywano po ukończeniu szkolenia ze startem z lin gumowych, w niskich lotach po prostej tzw. "szurów".
kat. B – dwie mewki na niebieskim tle.
Otrzymywano po uzyskaniu kat. A i po ukończeniu szkolenia ze startem z lin gumowych wraz z opanowaniem poprawnych zwrotów i zakrętów.
kat. C – trzy mewki na niebieskim tle.
Otrzymywano po uzyskaniu kat. B i po ukończeniu szkolenia ze startem z lin gumowych wraz z opanowaniem lotów termicznych i zboczowych.
kat. D – równoznaczna z otrzymaniem srebrnej odznaki.
Otrzymywano po uzyskaniu kat. C i po ukończeniu szkolenia z wykonaniem ustalonych programem wyczynów, akrobacji podstawowej, lotów bez widoczności i lotów holowanych za samolotem. Oznaczało to wówczas pełne wyszkolenie szybowcowe.
Rozporządzenie Ministrów Komunikacji i Spraw Wojskowych z dnia 8 września 1937 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych o lotnictwie szybowcowym (szybownictwie) Dz.U. z 1937 r. nr 75, poz. 547