Nowoczerkask

Nowoczerkask
Новочеркасск
Ilustracja
Sobór Wniebowstąpienia nocą
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 rostowski

Burmistrz

Jurij Lysienko[1]

Powierzchnia

128[2] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


168 035[3]
1312,77 os./km²

Nr kierunkowy

+7 86352

Kod pocztowy

3464xx

Tablice rejestracyjne

61, 161

Położenie na mapie obwodu rostowskiego
Mapa konturowa obwodu rostowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Nowoczerkask”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Nowoczerkask”
Ziemia47°26′09″N 40°05′55″E/47,435833 40,098611
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Nowoczerkask (ros. Новочеркасск) – miasto w południowej Rosji, w obwodzie rostowskim, nad Aksajem (dopływ Donu). Około 168 tys. mieszkańców (2020).

Historia

Nowoczerkask na początku XX w.

Miasto zostało założone w roku 1805 jako centrum administracyjne obwodu kozaków dońskich. Budową miasta kierowali ataman kozacki Matwiej Płatow i niderlandzki architekt François Sainte de Wollant.

W pierwszych miesiącach wojny domowej w Rosji Nowoczerkask był jednym z głównych ośrodków białych, to w tym mieście oraz w Rostowie nad Donem gen. Ławr Korniłow i gen. Michaił Aleksiejew rozpoczęli tworzenie Armii Ochotniczej[4]. Chcąc zniszczyć tę siłę w zarodku, rząd Lenina skierował nad Don zgrupowanie pod dowództwem Władimira Antonowa-Owsiejenki, co zmusiło białych do opuszczenia miasta w końcu lutego 1918 r.[5] Nowoczerkask znalazł się w granicach Dońskiej Republiki Radzieckiej, która przetrwała do maja tego samego roku[6]. Następnie, po obaleniu republiki wskutek antybolszewickiego powstania Kozaków, stał się stolicą Republiki Dońskiej. Został ostatecznie zajęty przez Armię Czerwoną 7 stycznia 1920 r.[7]

Podczas II wojny światowej miasto okupowane było przez wojska niemieckie od 24 lipca 1942 do 13 lutego 1943.

2 czerwca 1962 w miejscowych Zakładach Budowy Lokomotyw Elektrycznych (NEWZ) miał miejsce protest pracowników, związany z podwyżką cen żywności, który został krwawo stłumiony przez władze z użyciem armii[8][9].

Oświata

Polacy w Nowoczerkasku

Kościół Wniebowzięcia NMP

Według danych carskich w 1897 w Nowoczerkasku mieszkało 190 Polaków, stanowiąc 0,37% miejskiej populacji[10]. W XIX w. tutejsze gimnazjum ukończył filozof Władysław Mieczysław Kozłowski. W XX w. studia na Dońskim Instytucie Politechnicznym w Nowoczerkasku podjęli Władysław Weryho i Józef Dubiski, a profesorem i dziekanem na uczelni był Antoni Rogiński.

W Nowoczerkasku urodzili się:

W latach 1902–1906 Polacy wznieśli kościół katolicki pw. Wniebowzięcia NMP(inne języki), zaprojektowany przez Bronisława Brochwicza-Rogoyskiego.

Podczas II wojny światowej w 1941 w mieście przebywał Tadeusz Pióro.

Współcześnie, duży wpływ na życie wspólnoty lokalnej zgromadzonej wokół kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Nowoczerkasku miał Ks. Prałat dr Tomasz Wiosna (1969-2019), jedyny proboszcz katolicki, który był w tej parafii w najnowszych czasach na stałe (8 lat)[11][12].

Przypisy

  1. ↑ Глава Администрации Новочеркасска [online] [dostęp 2021-04-15] (ros.).
  2. ↑ Город Новочеркасск [online] [dostęp 2021-04-15] (ros.).
  3. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [online] [dostęp 2021-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  4. ↑ P. Kenez, Red Attack, White Resistance: Civil War in South Russia 1918, Washington DC: New Academia Publishing, 2004. ISBN 0-9744934-4-9, s. 69.
  5. ↑ P. Kenez, Red Attack..., s. 95.
  6. ↑ P. Kenez, Red Attack..., s. 118.
  7. ↑ J. D. Smele, The "Russian" Civil Wars 1916-1926. Ten Years That Shook the World, Hurst&Company, London 2015, ISBN 978-1-84904-721-0, s. 135.
  8. ↑ Taubman, William (2003), Khrushchev: The Man and His Era, s.519–523. W.W. Norton & Co., ISBN 978-0-393-32484-6
  9. ↑ Jacek Hugo-Bader: W rajskiej dolinie wśród zielska. 2010. ISBN 978-83-7536-117-9.
  10. ↑ Demoscope Weekly - Annex. Statistical indicators reference [online], www.demoscope.ru [dostęp 2018-04-11].
  11. ↑ Ks. Tomasz Wiosna spoczął na cmentarzu w... [online], katowice.gosc.pl [dostęp 2019-08-29].
  12. ↑ rozmowa z księdzem Tomkiem - YouTube [online], www.youtube.com [dostęp 2019-08-29] (pol.).

Linki zewnętrzne

Miasta partnerskie

Miasta obwodu rostowskiego

Herb obwodu rostowskiego