Niemcy kazachscy

Niemcy kazachstańscy – jedna z grup etnicznych w Kazachstanie, stanowiąca niewiele ponad 1 procent populacji tego państwa.

Historia

Są to w większości potomkowie Niemców nadwołżańskich, a więc kolonizatorów zaproszonych przez carycę Katarzynę Wielką pod koniec XVIII wieku^[1].

W 1924 roku utworzyli oni Niemiecką Nadwołżańską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką. Gdy w 1941 roku wybuchła wojna z III Rzeszą grupa ta zaczęła być prześladowana. Jednym z tego efektów były wywózki Niemców nadwołżańskich, między innymi do Kazachstanu. Józef Stalin traktował ich jako szpiegów i kolaborantów, co ściągało na mniejszość dalsze prześladowania, także po wojnie^[2].

W 1972 roku 3,5 tysiąca Niemców kazachstańskich wysłało petycję do rządu radzieckiego, aby utworzono dla nich ponownie autonomiczną republikę w ramach ZSRR, na co władze zgodziły się w 1976 roku. Centrala w Moskwie chciała jednak przeznaczyć Niemcom najbardziej zaniedbane i nierozwinięte gospodarczo ziemie Kazachstanu, co nie spodobało się miejscowym działaczom partyjnym. W wyniku tych dyskusji projekt upadł, pomimo pokładanych w nim wielkich nadziei na poprawę politycznego znaczenia mniejszości^[3].

Według spisu powszechnego z 1989 roku, w Kazachstanie żył w tym roku prawie jeden milion Niemców, czyli o 100 tysięcy więcej niż w Rosyjskiej FSRR. W latach 80. XX wieku wprowadzono prawo międzynarodowe, umożliwiające Niemcom powrót do ich ojczyzny. Wiele osób z niego skorzystało, przez co społeczność ta zaczęła się kurczyć^[4]. W roku 1999 w Kazachstanie żyło już około 350 tysięcy Niemców. Liczebności grupy nie wspomógł powrót niektórych osób z Niemiec, niezdolnych do asymilacji z zastaną tam kulturą. W 1989 roku powstała organizacja Wiedergeburt (pol. Odrodzenie) zajmująca się reprezentowaniem Niemców kazachstańskich na zewnątrz społeczności.

Według kazachstańskiego spisu powszechnego z 2009 roku największe skupiska mniejszości niemieckiej w Kazachstanie znajdują się w rejonach północno-zachodnich (stanowią po ok. 6-10% ludności rejonów Uspen^[5], Taran^[6] i Borodulicha)^[7]. Większość z nich mówi tylko w języku rosyjskim^[8]. W związku z polityką radziecką w większości odeszli od wyznań protestanckich lub nawrócili się na prawosławie czy katolicyzm.

Według statystyk oficjalnych w 2016 roku w Kazachstanie mieszkało 181 754 Niemców, stanowiących ok. 1,03% populacji kraju^[9].

Przypisy

1. Lewis, Bernard, 1916-, Semites and anti-Semites. An inquiry into conflict and prejudice, W.W. Norton, 1999, ISBN 0-393-31839-7, OCLC 41638408 .1 stycznia Brak numerów stron w książce
2. Darrel PhilipD.P. Kaiser Darrel PhilipD.P., Origin & Ancestors Families Karle & Kaiser of the German-Russian Volga Colonies, Lulu.com, 2006, ISBN 978-1-4116-9894-9 [dostęp 2016-12-27]  (ang.).1 stycznia Brak numerów stron w książce
3. Merten, Ulrich, 1930-, Voices from the gulag. The oppression of the German minority in the Soviet Union, ISBN 978-0-692-60337-6, OCLC 936334235 . Brak numerów stron w książce
4. Special report on ethnic Germans, „IRIN”, 1 lutego 2005 [dostęp 2016-12-27] .
5. Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года – Павлодарская область – том 2. stat.kz, 2011. s. 29. [dostęp 2016-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-17)]. (ros.).
6. Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года – Костанайская область – том 2. stat.kz, 2011. s. 38. [dostęp 2016-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ros.).
7. Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года – Восточно-Казахстанская область – том 2. stat.kz, 2011. s. 23. [dostęp 2016-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-17)]. (ros.).
8. «Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года». Аналитический отчет. stat.gov.kz, 2011. s. 22–24. [dostęp 2016-12-30]. (ros.).
9. Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2016 года [online], www.stat.gov.kz [dostęp 2016-12-27] .

Linki zewnętrzne

• Strona społeczności niemieckiej w Kazachstanie (ros. • niem.)