Niebiańskie pnie

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2011-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Niebiańskie pnie
ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

天干 / 十干

Pismo tradycyjne

天干 / 十干

Hanyu pinyin

tiāngàn / shígàn

Wade-Giles

t’ien-kan / shih-kan

Niebiańskie pnie (lub dziesięć pni) to dziesięciostopniowy system cykliczny używany w chińskiej filozofii, alchemii i astrologii. Razem z ziemskimi gałęziami tworzą one cykl sześćdziesięcioletni, stosowany w chińskich kalendarzach tradycyjnych oraz w astrologii. W filozofii łączą się ściśle z pojęciami yin i yang oraz z teorią pięciu pierwiastków.

  Niebiański
pień 		Chińska
nazwa 		Japońska nazwa
kun'yomi 		Japońska nazwa
on'yomi 		Yin Yang Pierwiastek
1 甲 jiǎ kinoe kō yang drewno
2 乙 yǐ kinoto otsu yin
3 丙 bǐng hinoe hei yang ogień
4 丁 dīng hinoto tei yin
5 戊 wù tsuchinoe bo yang ziemia
6 己 jǐ tsuchinoto ki yin
7 庚 gēng kanoe kō yang metal
8 辛 xīn kanoto shin yin
9 壬 rén mizunoe jin yang woda
10 癸 guǐ mizunoto ki yin

W epoce Shang istniał mit o dziesięciu słońcach, z których każde nosiło nazwę jednego z niebiańskich pni i każde ukazywało się podczas jednego z dziesięciu dni starochińskiego tygodnia (旬; xǔn). Królowie Shangów umieszczali niebiańskie pnie w swoich imionach. Niektórzy historycy uważają, że pnie mogły odzwierciedlać dziesięć klanów pod rządami Shangów. Niebiańskie pnie powiązano z teorią yin i yang oraz pięcioma pierwiastkami już po ich upadku.

W dzisiejszym języku chińskim niebiańskie pnie są powszechnie używane tak jak na Zachodzie litery alfabetu podczas różnych wyliczeń:

  • Jako oceny na studiach, przy czym przed Jiǎ (bardzo dobry) występuje jeszcze Yōu (優), czyli celujący.
  • Oznaczenia stron w dokumentach prawnych; w tym charakterze niebiańskie pnie są również popularne w Japonii.
  • Oznaczenia odpowiedzi do wyboru w testach.
  • Nazwy chemiczne, np. metanol: 甲醇 jiǎchún; etanol: 乙醇 yǐchún) itd.
  • Nazwy chorób/wirusów: Hepatitis A: 甲型肝炎 jiǎxíng gānyán; Hepatitis B: 乙型肝炎 yǐxíng gānyán
  • Nazwy lig sportowych: Serie A: 意甲 yìjiǎ
  • Dawniej używano pni także przy nazwach witamin; wyparły je jednak litery A, B, C itd.
  • Oznaczanie postaci w dialogach, np. 甲 pyta, 乙 odpowiada

Używany był także w Japonii, jako system jikkan, do oznaczania kolejności (według wymowy on’yomi), np. kolejnych wzorów uzbrojenia lub ich modyfikacji[1].


Przypisy

  1. ↑ Oskar Myszor: Cesarstwo Japonii. Tom I. Pancerniki, lotniskowce i krążowniki. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo Okręty Wojenne, 2014, s. 8, seria: „Okręty Wojenne”. Numer specjalny 47. ISBN 978-83-61069-26-3.

Read other articles:

Granny Goodness

DC Comics character Comics character Granny GoodnessGranny GoodnessArt by Jack KirbyPublication informationPublisherDC ComicsFirst appearanceMister Miracle #2 (May 1971)Created byJack KirbyIn-story informationAlter egoGoodnessSpeciesNew GodPlace of originApokolipsTeam affiliationsFemale FuriesDarkseid's EliteNotable aliasesAthenaAbilities Superhuman strength, speed, stamina, and durability Immortality Expert strategist, tactician, and field commander Skilled warrior Wields mega-rod and advanc...

 

Orquestra Sinfónica de Navarra Pablo Sarasate

Este artigo ou secção contém uma lista de referências no fim do texto, mas as suas fontes não são claras porque não são citadas no corpo do artigo, o que compromete a confiabilidade das informações. Ajude a melhorar este artigo inserindo citações no corpo do artigo. (Junho de 2011) A Orquestra Sinfónica de Navarra Pablo Sarasate (OSN) é uma orquestra sinfónica espanhola sediada em Pamplona, a capital da Comunidade Foral de Navarra. Atualmente (2011), o seu diretor artístico é...

 

Wereldkampioenschap voetbal onder 20 - 2001

Wereldkampioenschap voetbal onder 20 – 2001 Copa Mundial Juvenil de la FIFA Argentina 2001 Toernooi-informatie Gastland  Argentinië Organisator FIFA Editie 13e Datum 17 juni – 8 juli 2001 Teams 24 (van 6 confederaties) Stadions 6 (in 6 gaststeden) Winnaar  Argentinië (4e titel) Toernooistatistieken Wedstrijden 52 Doelpunten 149  (2,87 per wedstrijd) Toeschouwers 506.320  (9.737 per wedstrijd) Topscorer(s) Javier Saviola (11 goals) Beste speler Javier Saviol...

Hai Duong

Este artigo não cita fontes confiáveis. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Julho de 2020) Hai Duong Hải Dương Capital Hai Duong Região Delta do Rio Vermelho População (censo 1999) 1.650.624 habitantes Área 1.648,4 km² População (est. 2005) 1.711.400 habitantes Densidade (est. 2005) 1.038,22 hab/km² Mapa Hai Duong (vietnami...

 

NES Classic Edition

Home video game console by Nintendo Not to be confused with Classic NES Series. NES Classic EditionAlso known as Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System (Europe and Australia) Nintendo Classic Mini: Family Computer (Japan) Clover (Codename) DeveloperNintendo PTDManufacturerNintendoTypeDedicated home video game consoleRelease dateJP/AUS: November 10, 2016 (2016-11-10)NA/EU: November 11, 2016 (2016-11-11)Relaunch: June 29, 2018 (2018-06-...

 

قضاء المنشية

قضاء المنشية  - قضاء -  تقسيم إداري البلد الأردن  [1] المحافظة محافظة المفرق لواء لواء قصبة المفرق إحداثيات 32°23′07″N 36°05′32″E / 32.38521°N 36.09233°E / 32.38521; 36.09233  السكان التعداد السكاني 12244 نسمة (إحصاء 2015)   • الذكور 6172   • الإناث 6072   • عدد الأسر 25...

Harold H. Burton

US Supreme Court justice from 1945 to 1958 Harold H. BurtonAssociate Justice of the Supreme Court of the United StatesIn officeOctober 1, 1945 – October 13, 1958Nominated byHarry TrumanPreceded byOwen RobertsSucceeded byPotter StewartSecretary of the Senate Republican ConferenceIn officeFebruary 25, 1944 – September 30, 1945LeaderWallace WhitePreceded byWallace WhiteSucceeded byChandler GurneyUnited States Senatorfrom OhioIn officeJanuary 3, 1941 – September 3...

 

Homesickness

Distress caused by being away from home Homesick for Naples (1895), painting by Bertha Worms Homesickness is the distress caused by being away from home.[1] Its cognitive hallmark is preoccupying thoughts of home and attachment objects.[2] Sufferers typically report a combination of depressive and anxious symptoms, withdrawn behavior and difficulty focusing on topics unrelated to home.[3][4][5] Experienced by children and adults,[6] the affected...

 

Guliakhali Beach

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Guliakhali Beach – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2018) (Learn how and when to remove this template message) Guliakhali Sea beachBeachGuliakhali Sea BeachGuliakhali Sea beachCoordinates: 22°36′40.09″N 91°37′32.05″E / &#x...

Sri (2002 film)

2002 film by Pushpavasagan SriPosterDirected byPushpavasaganStory byPushpavasaganRajmathiProduced byV. SumankumarStarring Suriya Shrutika Gayatri Jayaraman CinematographyS. R. GanesanEdited byVinodMusic byT. S. MuralidharanProductioncompanyVenkateswaralayamRelease date 20 July 2002 (2002-07-20) Running time148 minutesCountryIndiaLanguageTamil Sri is a 2002 Indian Tamil-language action drama film directed by Pushpavasagan which stars Suriya in the title role, with Shrutika and G...

 

Файл:BlackWallStreetLogo.png

Опис файлу Опис логотип лейблу The Black Wall Street Records Джерело The Black Wall Street Records Час створення приблизно 2002 Автор зображення The Black Wall Street Records Ліцензія див. нижче Обґрунтування добропорядного використання Обґрунтування добропорядного використання не вказано назву статті [?...

 

إسبان

إسبانLos españoles (بالإسبانية) معلومات عامةنسبة التسمية إسبانيا التعداد الكليالتعداد إسبان 42,534,950إسبان خارج البلاد1,574,123 (2010)[1]لاتيني في العالم 360,000,000مناطق الوجود المميزةبلد الأصل إسبانيا البلد إسبانيا اللغاتاللغة الأم  القائمة ... الإسبانية — البشكنشية — القطلونية — ا...

Tai Po Hospital

Hospital in Tai Po, Hong KongTai Po HospitalHospital AuthorityGeographyLocation9 Chuen On Road, Tai Po, Hong KongCoordinates22°27′40″N 114°10′29″E / 22.46111°N 114.17472°E / 22.46111; 114.17472OrganisationFundingPublic hospitalTypeSpecialistNetworkNew Territories East ClusterServicesEmergency departmentNo Accident & Emergency at Alice Ho Miu Ling Nethersole Hospital or Prince of Wales HospitalBeds992SpecialityRehabilitation, psychiatricHelipadNoHistoryO...

 

Ermita de Nuestra Señora de la Oliva (Vejer de la Frontera)

Ermita Nuestra Señora de la Oliva LocalizaciónPaís España EspañaComunidad Andalucía AndalucíaProvincia Cádiz CádizLocalidad Vejer de la FronteraCoordenadas 36°13′22″N 5°56′50″O / 36.222776708175, -5.9472603968424Información religiosaCulto CatólicoAdvocación Nuestra Señora de la OlivaHistoria del edificioConstrucción 1780Datos arquitectónicosTipo IglesiaEstilo Neoclásico[editar datos en Wikidata] La ermita de Nuestra Señora de...

 

Möbius Dick

Серия телесериала «Футурама»Мёбиус ДикMöbius Dick Корабль «Planet Express» на солнечных парусах Основная информация Номер серии Сезон 6 (на ТВ: 8)Серия (на ТВ: 21)Номер 103 Режиссёр Dwayne Carey-Hill Автор сценария Dan Vebber Код серии 6ACV15 Дата выхода 4 августа 2011 Характеристики серии Вступи...

Biomas de Brasil

Mapa de la distribución de los biomas brasileños. En la esquematización del IBGE (2004),[1]​ Brasil tiene su territorio ocupado por seis biomas terrestres (o áreas biogeográficas) y un ecosistema marino. Terminología El término bioma tiene varios significados. En un sentido restringido (eg, Whittaker, 1975; Coutinho, 2006), utilizado en la literatura internacional, se aplica para denominar áreas de pequeña escala, tipos de hábitat o ecosistema, definidos fisonómica y funciona...

 

Philip Kingsford

British athlete Philip KingsfordKingsford in 1914Personal informationBorn10 August 1891Lewisham, London, UKDied26 July 1919 (aged 27)Hammersmith, London, UKSportSportAthleticsEvent(s)Long jump, triple jumpClubL.A.C., LondonAchievements and titlesPersonal best(s)LJ – 7.09 m (1914)TJ – 13.57 m (1912)[1][2] Philip Cave Kingsford (10 August 1891 – 26 July 1919) was a British track and field athlete who competed at the 1912 Summer Olympics. He finished 15th in the long jump a...

 

مجموعة اتصال دولية

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. مجموعة اتصال دولية هي هيئة دولية غير رسمية وغير دائمة يتم إنشاؤها لأغراض خاصة، بهدف تنسيق الجهات الفاعلة الدولية في هدفها المتمثل في إدارة أزمة سلام وأمن في دولة أو منطقة معي...

Anglos medios

Inglaterra Anglosajona, año 600 Los Anglos Medios fueron un importante grupo étnico o cultural dentro del reino de Mercia durante la época anglosajona. Orígenes y territorio Es probable que anglos irrumpieran en las Midlands ingleses desde Estanglia y The Wash a comienzos del siglo VI. Quienes primero establecieron su control fueron conocidos como Middil Engli (Anglos Medios). Su territorio estaba centrado en el actual Leicestershire y Staffordshire oriental, pero probablemente se ex...

 

Patriotism (1918 film)

1918 silent film PatriotismDirected byRaymond B. WestWritten byJane Holly R.B. Kidd Julian La MotheStarringBessie Barriscale Charles Gunn Herschel MayallCinematographyClyde De VinnaProductioncompanyParalta PlaysDistributed byHodkinson PicturesRelease dateJune 10, 1918Running time60 minutesCountryUnited StatesLanguagesSilent English intertitles Patriotism is a 1918 American silent drama film directed by Raymond B. West and starring Bessie Barriscale, Charles Gunn and Herschel Mayall.[1]...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!