Nastawa ołtarzowa

Retablo Mayor w Katedrze Najświętszej Marii Panny w Sewilli, największa nastawa ołtarzowa na świecie
Nastawa ołtarzowa, Kolonia

Nastawa ołtarzowa (także łac. retabulum) – dekoracja ołtarza we wnętrzu kościoła w formie malowidła, płaskorzeźby lub rzeźby, także nadbudowa umieszczona w tylnej części ołtarza ustawiana bezpośrednio na mensie, łącząca się z nią za pośrednictwem predelii lub na osobnym postumencie za mensą.

Nastawa pojawiła się w XI wieku jako dekoracja malowana, w formie płaskorzeźby lub rzeźby, ustawiona w tylnej części ołtarza bezpośrednio na mensie lub osobnej podbudowie[1]. W gotyku pojawił się ołtarz szafiasty, gdzie nastawa miała postać płytkiej skrzyni z bocznymi skrzydłami, które po zamknięciu tworzą rodzaj szafy[2]. Ruchome skrzydła pokryte są z obu stron malowidłami lub rzeźbami. Nastawa łączy się z mensą za pośrednictwem predelii. Ponad retabulum znajduje się ozdobne zwieńczenie. Sama nastawa przybiera formę tryptyku, poliptyku lub pentaptyku[1][2]. Kolejne warianty układu skrzydeł poliptyku nazywane są odsłonami, związanymi z momentem roku liturgicznejgo: codzienną, niedzielną i świąteczną[3].

W renesansie pojawiła się nastawa ołtarzowa w postaci wielokondygnacyjnej kompozycji architektonicznej z obrazem lub rzeźbą w polu środkowym[2]. Wykonywano je z drewna, stiuku, marmuru, zdobiono polichromią[1].

Od okresu baroku często jako samodzielnie stojąca, rozbudowana struktura umieszczana za ołtarzem, z bogatą dekoracją rzeźb i zwieńczeniem w formie glorii[1].

Retabulum w rokoku ma lekką ażurową formę, jasną kolorystykę, złocenia, bogatą ornamentykę[2]. W ołtarzach klasycystycznych przeważają formy architektoniczne[2].

  • Odsłony późnogotyckiej nastawy ołtarzowej: codzienna, niedzielna, świąteczna
  • Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona codzienna: sceny z przedstawieniami świętych.
    Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona codzienna: sceny z przedstawieniami świętych.
  • Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona niedzielna: sceny drogi krzyżowej.
    Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona niedzielna: sceny drogi krzyżowej.
  • Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona świąteczna: sceny z życia Marii.
    Poliptyk z Lusiny, Małopolska, 1505–1510, odsłona świąteczna: sceny z życia Marii.


Przypisy

  1. ↑ a b c d Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  2. ↑ a b c d e Sztuka świata. T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
  3. ↑ J. Białostocki, Sztuka XV wieku od Parlerów do Dürera, Warszawa 2010, s. 337-338.

Bibliografia

  • Piotr Skubiszewski, Le retable gothique sculpté: entre le dogme et l'univers humain [w:] Le retable d'Issenheim et la sculpture au Nord des Alpes à la fin de Moyen Âge, Colmar 1989.

Read other articles:

The King of Fighters '99

1999 fighting video game Not to be confused with The King of Fighters: Dream Match 1999. 1999 video gameThe King of Fighters '99: Millennium BattleDeveloper(s)SNK[a]Publisher(s) SNK PlayStationJP: SNKNA: Agetec DreamcastJP: SNKNA: Agetec CyberFront Corporation(Windows)SNK Playmore Director(s)Tomoyuki HosokawaProducer(s)Takashi NishiyamaDesigner(s)Akiko YukawaChikara YamasakiKawai SamaProgrammer(s)Souta IchinoArtist(s)Toshiaki MoriComposer(s)Hideki AsanakaToshio ShimizuYasuo YamateSeri...

 

Blason de Paris

Armoiries de Paris Détails Adoption 13581699181418171853 Timbre Couronne murale. Écu De gueules à la nef équipée et habillée d'argent voguant sur des ondes du même mouvant de la pointe, au chef d'azur semé de fleurs de lys d'or. Soutiens Une branche de chêne à senestre et une de laurier à dextre. Devise Fluctuat nec mergitur. Ordres Croix de la Légion d'honneurCroix de Guerre 1914-1918Croix de la Libération Précédentes versions 1848 Usage Mairie de Paris modifier  Le blaso...

 

Okky Alparessi

Okky AlparessiOkky di peragaan busana tahun 2022LahirOkky Alparessi31 Agustus 1992 (umur 31)Langkat, Sumatera Utara, IndonesiaNama lainOkkyPendidikanThe London School of Public Relations (2014–2015)PekerjaanModelDosenPembawa acaraGelar L-Men of The Year 2020 Mister Supranational Indonesia 2021 Pemenang kontes priaWarna rambutHitamWarna mataHitamKompetisiutama L-Men of The Year 2020(Pemenang) Mister Supranational 2021(10 Besar)(Supra Fan-Vote Winner)(Mister Hotelu Beskid – Sponso...

Філіппсбур

ФіліппсбурPhilippsbourg   Країна  Франція Регіон Гранд-Ест  Департамент Мозель  Округ Сарргемін Кантон Біч Код INSEE 57541 Поштові індекси 57230 Координати 48°59′02″ пн. ш. 7°34′05″ сх. д.H G O Висота 205 - 510 м.н.р.м. Площа 23,71 км² Населення 600 (01-2020[1]) Густота 25,94 ос./км² Ро...

 

Applaus

Applaus Diverse soorten applaus 0'15, 0'48, 0'08, 0'16, 0'15 en 0'05 (download·info) Applaus (Latijn applaudere, slaan op, klappen) is een uiting van waardering waarbij de handen minstens driemaal ritmisch op elkaar worden geslagen.[1] De gewoonte om te applaudisseren is waarschijnlijk zo oud als de mensheid zelf en komt in verschillende culturen voor. In de westerse wereld is het applaudisseren geregeld verbonden geweest met bepaalde conventies. Geschiedenis Applaudisserende mensen ...

 

Файл:АСМ Оран фк лого.png

Опис файлу Опис Логотип ФК «АСМ Оран» Джерело https://www.facebook.com/AsmOranOfficiel/photos/a.614119102052649.1073741825.614118845386008/614119115385981/?type=1&theater Час створення Невідомо Автор зображення ФК «АСМ Оран» Ліцензія див. нижче Обґрунтування добропорядного використання для статті «АСМ Оран» [?] Мета в

الجامعة الملكية المغربية لرياضة الاشخاص المعاقين

الجامعة الملكية المغربية لرياضة الاشخاص المعاقين الرياضة رياضة المعاقين أسس عام 1984 الرئيس حميد العوني المقر  المغرب الموقع الرسمي https://www.marochandisport.ma/ تعديل مصدري - تعديل   الجامعة الملكية المغربية لرياضة الاشخاص المعاقين هي المؤسسة المكلفة برياضة الاشخاص المعاقين في ...

 

Apocalypto

ApocalyptoPoster promosiSutradara Mel Gibson Produser Mel Gibson Farhad Safinia Bruce Davey Ned Dowd Ditulis oleh Mel Gibson Farhad Safinia PemeranRudy YoungbloodRaoul TrujilloMayra SérbuloDalia HernándezGerardo TaracenaRodolfo PalaciosBernardo Ruiz JuarezPenata musikJames HornerRahat Nusrat Fateh Ali KhanSinematograferDean SemlerPenyuntingJohn WrightPerusahaanproduksiIcon ProductionsDistributorTouchstone PicturesTanggal rilis8 Desember 2006Durasi140 menitNegara Amerika Serikat Bahasa...

 

The Very Best of Kenny G

1994 greatest hits album by Kenny GThe Very Best of Kenny GGreatest hits album by Kenny GReleasedMay 9, 1994GenreJazzLength64:43LabelAristaKenny G chronology Miracles: The Holiday Album(1994) The Very Best of Kenny G(1994) The Moment(1996) The Very Best of Kenny G is the third greatest hits album by saxophonist Kenny G. It was released by Arista Records in 1994. Track listing Forever in Love - 4:57 Waiting for You - 4:59 By the Time This Night Is Over - 4:46 Jasmine Flower - 4:36 Them...

Kerntechnische Anlage Tomsk

Kontrollraum von ADE-3 Die Kerntechnische Anlage Tomsk (auch Chemiekombinat Tomsk) in Sibirien ist ein staatliches Chemiekombinat, das am 26. März 1949 gegründet wurde. Die kerntechnische Anlage ist nach der eigens für das Kraftwerk gegründeten Stadt Sewersk auch als Tomsk-7 bekannt. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2 Reaktoren 2.1 Störfälle und Unfälle 2.2 Daten der Reaktoren 3 Siehe auch 4 Weblinks 5 Einzelnachweise Geschichte Grund für den Bau des Chemiekombinats war das Wettrüsten...

 

Next Persian Star

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Next Persian Star – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2009) Next Persian Star is an Iranian TV show produced and broadcast by TV Persia [1] channel. It's a talent finding show like American Idol or America's got talent. Referen...

 

الجزيرة (فيلم 2007)

  لمعانٍ أخرى، طالع الجزيرة (توضيح). الجزيرةملصق الفيلممعلومات عامةالصنف الفني فيلم أكشن — فيلم سيرة ذاتية — فيلم تشويق — فيلم دراما تاريخ الصدور 18 ديسمبر 2007مدة العرض 143 دقيقةاللغة الأصلية اللهجة المصرية البلد  مصرالطاقمالمخرج شريف عرفة[1] الكاتب محمد ديابالس...

Gibraltar Defence Police

Civil police force for the MoD in Girbraltar 36°08′26″N 5°21′24″W / 36.14048°N 5.356641°W / 36.14048; -5.356641 Gibraltar Defence PoliceFlag of GibraltarCommon nameDefence PoliceAbbreviationGDPAgency overviewFormed2009Employees143Jurisdictional structureOperations jurisdictionGIBSize6.8km2Population32,194 (2015)Legal jurisdictionGibraltarGoverning bodyMinistry of DefenceGeneral natureLocal civilian policeOperational structureHeadquartersNorthgate House...

 

Yutaka Tamaki

Japanese baseball player Baseball player Yutaka TamakiTamaki with the Hanshin TigersPitcherBorn: (1986-09-11) September 11, 1986 (age 37)Wakayama, JapanBats: RightThrows: Rightdebut2006, for the Hanshin TigersCareer statistics (through 2014)Games5Innings Pitched4.2ERA3.86 Teams Hanshin Tigers (2006–2008, 2013–2015) Yutaka Tamaki (Japanese 玉置 隆; born 11 September 1986) is a Japanese professional baseball pitcher who currently plays for the Hanshin Tigers of Nippon Prof...

 

Japanese sound symbolism

Large amount of sound-symbolic words in Japanese Doki Doki redirects here. For other uses, see Doki doki. An example of Japanese sound symbolism, 'Tah-dah!' (ジャーン!, Jān!) The Japanese language has a large inventory of sound symbolic or mimetic words, known in linguistics as ideophones.[1][2] Such words are found in written as well as spoken Japanese.[3] Known popularly as onomatopoeia, these words do not just imitate sounds but also cover a much wider range of...

Соната для фортепиано № 2 (Айвз)

Соната для фортепиано № 2 «Конкорд Массачусетс. 1840—1860» (The Piano Sonata No. 2, Concord, Mass., 1840-60) также известная как «Конкорд-соната» или «Конкорд Соната» (Concord Sonata) — фортепианная соната Чарльза Айвза. Одно из самых известных его произведений. Длительность звучания около 47 мину...

 

Dick Howard (soccer)

Former soccer player (born 1943) Dick HowardHoward in 2008BornRichard James Howard (1943-06-10) 10 June 1943 (age 80)Bromborough, Cheshire, EnglandAlma materChester College of Education, State University of New York at BrockportAssociation football careerPosition(s) GoalkeeperSenior career*Years Team Apps (Gls)1965–1966 Chester 1 (0)1967 Hamilton Primos 1967 Rochester Lancers (0)1968 Detroit Cougars 6 (0)1969–1971 Rochester Lancers (0)1971–1974 Toronto Metros 47 (0)Internation...

 

Daihatsu P5

Daihatsu P-5ConstructorDaihatsuPredecessorDaihatsu P-3Technical specificationsChassisTubular frameSuspension (front)Double wishboneSuspension (rear)Multi-link (4-link)Length3,850 mm (151.6 in)Width1,550 mm (61.0 in)Height990 mm (39.0 in)Wheelbase2,250 mm (88.6 in)EngineR92A/B 1,261–1,298 cc (77.0–79.2 cu in) DOHC 16-valve I4 naturally-aspirated rear enginedTransmissionHewland MK-IV 5-speed manualWeight510 kg (1,124.4 lb)Tyre...

Phlyax play

Three men robbing a miser in his house, in a scene from a phlyax play painted by Asteas (350–340 BCE) A Phlyax play (Ancient Greek: φλύαξ, also phlyakes), also known as a hilarotragedy (Ἱλαροτραγῳδία), was a burlesque dramatic form that developed in the Greek colonies of Magna Graecia in the 4th century BCE. Its name derives from the Phlyakes or “Gossip Players” in Doric Greek. From the surviving titles of the plays they appear to have been a form of mythological bur...

 

Piramida Agung Giza

Piramida Agung GizaInformasi umumLokasiGiza, EgyptTinggiAtap138.8 m, 455.2 ft(Tinggi sebenarnya: 146.6 m, 480.9 ft) Piramida Agung Giza adalah piramida tertua dan terbesar dari tiga piramida yang ada di Nekropolis Giza dan merupakan satu-satunya bangunan yang masih menjadi bagian dari Tujuh Keajaiban Dunia. Dipercaya bahwa piramida ini dibangun sebagai makam untuk firaun dinasti keempat Mesir, Khufu (Χεωψ, Cheops) dan dibangun selama lebih dari 20 tahun dan diperkirakan berlangsung pada s...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!