Muzeum Techniki w Brnie

Muzeum Techniki w Brnie

Technické muzeum v Brně

Siedziba Muzeum
Państwo	Czechy
Miejscowość	Brno
Adres	Purkyňova 2950/105
Data założenia	1 stycznia 1961
Położenie na mapie Czech Muzeum Techniki w Brnie
49°13′41″N 16°34′53″E
Strona internetowa

Muzeum Techniki w Brnie (Technické muzeum v Brně, TMB) – państwowe muzeum w Brnie w Czechach. Podlega Ministerstwu Kultury i ma swoją siedzibę w części Brna Královo Pole.

Historia

Maszyny rolnicze i przemysłowe pod koniec XIX wieku zaczęło gromadzić istniejące od 1817 roku w Brnie Františkovo Muzeum (obecnie Muzeum Morawskie)^[1]. W 1873 roku powstało Moravské Průmyslové Muzeum (obecnie Moravská galerie v Brně), w którym od 1895 roku istniał dział techniczny prezentujący na stałej ekspozycji kolekcję narzędzi i maszyn. W 1924 roku z inicjatywy brneńskiej sekcji Spolku československých inženýrů (Związku Inżynierów Czechosłowackich) powołano komisję do opracowania statutu muzeum techniki, na czele której stanęli profesor Vysoké učení technické v Brně Karel Ryska^[2] i inżynier František Nedvědický. Jednak koncepcja założenia muzeum została zablokowana przez Muzeum Techniki w Pradze, które starało się utrzymać swoją monopolistyczną pozycję. W 1936 roku powstało w Brnie Archiv pro dějiny průmyslu, obchodu a technické práce (ADPOTP) (Archiwum historii przemysłu i handlu oraz prac technicznych), które korzystało z gościnności Moravskégo průmyslovégo Muzeum i z braku miejsca gromadziło tylko zbiory biblioteczne i nieliczne eksponaty^[3].

Eksponaty

W 1948 roku Archiv reaktywowano, a w 1951 roku po upaństwowieniu stał się oddziałem Narodowego Muzeum Techniki w Pradze. W 1951 roku zbiory przeniesiono do pomieszczeń byłego klasztoru urszulanek w centrum Brna^[3].

1 stycznia 1961 roku muzeum zostało wydzielone z Narodowego Muzeum Techniki w Pradze i w Brnie utworzono niezależne Muzeum Techniki (Technické muzeum v Brně). W wyniku Ustawy o restytucji mienia kościelnego z 1991 roku siedziba muzeum została zwrócona zakonowi urszulanek. Muzeum otrzymało prawo do dzierżawy budynku do 2001 roku. Na podstawie tej samej ustawy muzeum musiało również opuścić dwa budynki w Rousínovie, w których były magazyny, oraz domy przy ulicach Josefská i Novobranská w Brnie o powierzchni użytkowej 20 796 m². W latach 1995–1996 muzeum musiało zrezygnować z pomieszczeń wystawowych w klasztorze Urszulanek z powodu uszkodzenia budynku. Podjęto decyzję o przeniesieniu siedziby do wyremontowanego budynku w dzielnicy Královo Pole. Po remoncie nowej siedziby muzeum zostało ponownie otwarte w 1997 roku^[3].

Oddziały

Oddziałami muzeum są:

• Czechosłowackie fortyfikacje w Šatov (Areál československého opevnění Šatov)^[4]
• Kolekcja pojazdów komunikacji miejskiej w Brnie (Sbírka vozidel MHD) z zajezdnią pojazdów bezszynowych w Řečkovicach^[5]
• Kuźnia w Těšanach^[6]
• Huta koło Adamova (Stará huť u Adamova )^[7]
• Młyn w Hamry nad Sázavou^[8][9]
• Wiatrak w Kuželov^[10]
• Młyn wodny w Słup^[11]

Przypisy

1. Brněnské muzeum slaví 200 let. Na výročí chce pozvat i prezidenty [online], iDNES.cz, 12 września 2016 [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
2. prof. Ing. Karel Ryska [online] [dostęp 2021-11-17]  (cz.).
3. ZuzanaZ. Kafková ZuzanaZ., Historie Technického muzea v Brně [online], 2007  (cz.).
4. Areál čs. opevnění a železné opony v Šatově [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
5. Depozitáře historických vozidel [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
6. Kovárna v Těšanech [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
7. Stará huť u Adamova [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
8. Šlakhamr v Hamrech nad Sázavou [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
9. Šlakhamr v Hamrech nad Sázavou (Brdíčkův mlýn) [online], Hamry nad Sázavou, 16 marca 2015 [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
10. Větrný mlýn v Kuželově [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-19]  (cz.).
11. Vodní mlýn ve Slupi [online], Technické muzeum v Brně [dostęp 2021-11-17]  (cz.).

Kontrola autorytatywna (muzeum techniki):

• ISNI: 0000000121865562
• VIAF: 152073976
• LCCN: n80144533
• NKC: ko2004233350