Mount Edgcumbe – park krajobrazowy w południowo-zachodniej Anglii (Wielka Brytania), w Kornwalii, w civil parish Maker-with-Rame, nieopodal Plymouth. Dawna posiadłość arystokratyczna, której początki sięgają XVI wieku, od 1971 roku stanowi własność publiczną. Jest zabytkiem klasy I[1].
Opis
Park położony jest we wschodniej części półwyspu Rame, zajmuje obszar 350 ha (865 akrów)[2]. Większą jego część stanowią tereny parkowo-ogrodowe wokół rezydencji Mount Edgcumbe House, położone nad zatoką Plymouth Sound, w sąsiedztwie wsi Cremyll. Teren parku jest pofałdowany, o stromych zboczach. Z wielu miejsc na terenie parku rozpościera się widok na okoliczną linię brzegową, położone na przeciwnym brzegu miasto Plymouth oraz ujście rzeki Tamar[1]. Park obejmuje także pas wybrzeża klifowego wokół półwyspu Rame, który ciągnie, poprzez wsie Kingsand i Cawsand oraz przylądki Penlee Point i Rame Head, po wybrzeże zatoki Whitsand Bay[1][3]. Wzdłuż wybrzeża przez teren parku przebiega turystyczny szlak pieszy South West Coast Path[2].
Mount Edgcumbe House to rezydencja z XVI wieku z późniejszymi zmianami. Budynek zaprojektowany został na planie prostokąta, ma dwie kondygnacje. W każdym jego narożniku znajduje się trzykondygnacyjna, ośmiościenna wieża[4]. Na północnym skraju parku znajdują się ogrody formalne, zajmujące powierzchnię 3 ha (7 akrów), reprezentujące różne style ogrodowe (m.in. francuski, angielski i włoski), rozplanowane stopniowo od XVIII do XXI wieku. Odrębny ogród z XVIII wieku (Earl’s Garden) przylega bezpośrednio do rezydencji[5]. Pozostała część parku utrzymana jest przeważająco w stylu swobodnym (ogród angielski)[1].
Park wpisany jest do rejestru zabytkowych parków i ogrodów jako obiekt klasy I. Na jego obszarze znajduje się także 55 obiektów wpisanych do rejestru zabytkowych budynków, jako zabytki klas II* i II. Do obiektów klasy II* należą oranżeria z XVIII w., triumfalny łuk wjazdowy upamiętniający wizytę króla Jerzego III w 1789 r., kaplica nad studnią z XIV/XV w. (St Julian’s Well), XVI-wieczna warownia strzegąca wejścia do portu w Plymouth oraz XVIII-wieczna atrapa (folly) świątyni rzymskiej poświęcona Johnowi Miltonowi (Temple of Milton)[1]. Wśród zabytków klasy II znajdują się rezydencja Mount Edgcumbe House[4] oraz XVIII-wieczne folly w kształcie zrujnowanej wieży[1].
Współwłaścicielami parku są organy samorządowe: rada Kornwalii (Cornwall Council) oraz rada miasta Plymouth (Plymouth City Council)[1]. Park udostępniony jest zwiedzającym nieodpłatnie przez cały rok, z wyłączeniem rezydencji Mount Edgcumbe House oraz ogrodu Earl’s Garden, które otwarte są jedynie w sezonie letnim, a za wstęp do których pobierane są opłaty[6].
Historia
W 1515 roku Piers Edgcumbe, ówczesny posiadacz tych ziem, uzyskał od króla Henryka VIII pozwolenie na wygrodzenie około 200-akrowego (ok. 80 ha) parku dla jeleni, wykorzystywanego w celach łowieckich. W latach 1547–1550 jego syn Richard wybudował na terenie posiadłości dwór Mount Edgcumbe House, który był odtąd główną rezydencją rodu Edgcumbe, zastępując w tej roli Cotehele. Od 1742 roku głowy rodu tytułowane były baronami Edgcumbe, a od 1789 hrabiami Mount Edgcumbe. Przy okazji nadania tytułu hrabiowskiego posiadłość odwiedził król Jerzy III z królową Charlottą. W 1827 roku Mount Edgcumbe odwiedziła królowa Adelajda. Do 1854 roku posiadłość znajdowała się w granicach administracyjnych hrabstwa Devon; wówczas włączona została do Kornwalii[1].
W 1941 roku, podczas II wojny światowej, rezydencja Mount Edgcumbe House poważnie ucierpiała w niemieckim nalocie bombowym skierowanym przeciw portowi w Plymouth. Wnętrze budynku, trafionego przez bomby zapalające, doszczętnie spłonęło; zachowały się jedynie zewnętrzne ściany budynku[7][1]. Odbudowany został w latach 1958–1964. W 1971 roku ówczesny hrabia Mount Edgcumbe sprzedał całą posiadłość organom samorządowym, w następstwie czego przekształcona została w publicznie dostępny park krajobrazowy[1].
Przypisy