Miller był przekonany, że w Biblii zawarta jest ukryta data ponownego przyjścia na Ziemię Jezusa Chrystusa i sądu ostatecznego. Opierając się na badaniu Pisma Świętego i jego interpretowaniu, a dokładnie proroctwa zawartego w Księdze Daniela (Dn. 8,14) uznał początkowo, że Mesjasz przyjdzie na Ziemię około 1843 roku.
Ten ruch ożywienia religijnego w latach 1831–1844, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, nazwano przebudzeniem adwentowym lub ruchem drugiego adwentu, gdyż jego istotą była wiara w rychłe powtórne przyjścieJezusa Chrystusa. Na podstawie proroctw z biblijnej Księgi Daniela datę tę wyznaczono na 22 października 1844 roku. Wkrótce ruch zwolenników Millera osiągnął ponad sto tysięcy wyznawców. Wielu sprzedało farmy i porzuciło swoją pracę, koncentrując się na pokucie i głoszeniu Ewangelii.
Wielkie rozczarowanie
Brak oczekiwanego pojawienia się Mesjasza 22 października 1844 roku, a także po tej dacie, nazwano wielkim rozczarowaniem. Po rozczarowaniu część wyznawców ruchu uznała obliczenia za błędne, czasem podając inne możliwe daty, a część przypisała im inne znaczenie.
W wyniku rozczarowania wiele tysięcy spośród uczestników ruchu millerowskiego odeszło od niego. Część z nich zwróciła się jednak ku Biblii w poszukiwaniu przyczyn rozczarowania. Wkrótce doszli oni do wniosku, że powyższa data została wyliczona prawidłowo, ale milleryści błędnie zinterpretowali wydarzenia z nią związane. Poszukujący doszli do przekonania, że proroctwo Biblii przepowiadało, iż Jezus nie powróci w 1844 roku, ale że rozpocznie wtedy specjalną służbę w niebie dla tych, którzy idą w Jego ślady. Zinterpretowali oni proroctwo jako wejście Jezusa Chrystusa do miejsca najświętszego niebiańskiej świątyni oraz rozpoczęcie drugiej fazy Jego pośrednictwa w celu ostatecznego oczyszczenia zbawionych z grzechu, zanim powróci na Ziemię. Stąd też zaczęli wyznawać wiarę w arcykapłańską służbę Jezusa Chrystusa w niebiańskiej świątyni, odpowiedniczki dawnej ziemskiej.
Kontynuatorzy
Część millerystów, którzy postanowili kontynuować tradycje swego założyciela skupiło się wokół Kościoła Ewangelicznych Adwentystów, z początku najliczniejszego z wszystkich kościołów adwentystycznych, dziś już nieistniejącego. Z niego wyodrębnił się Kościół Chrześcijan Adwentystów, współcześnie największy z adwentystycznych Kościołów święcących niedzielę. Do pozostałych wspólnot zachowujących niedzielę należą:
Niewielka grupa byłych uczestników przebudzenia millerowskiego, którzy rozczarowanie tłumaczyli jako złą interpretację „świątyni” z Dan. 8,14, wkrótce skonsolidowała się wewnętrznie i dała początek największemu z współczesnych kościołów adwentystycznych, tj. Kościołowi Adwentystów Dnia Siódmego[a]. Na powstanie tego nowego ruchu olbrzymi wpływ miała Ellen White.
↑Chrześcijanie, którzy wyznaczyli czas powrotu Chrystusa na rok 1844, nie byli jednak adwentystami dnia siódmego, co się czasem błędnie tym ostatnim przypisuje. Ci bowiem powstali po załamaniu się dziewiętnastowiecznego przebudzenia adwentowego i po upadku milleryzmu.
