Mecz piłkarski Chiny – Hongkong, incydent 19 maja (chiń. 五一九事件) – określenie piłkarskiego meczu eliminacyjnego do Mistrzostwa Świata 1986, w którym faworyzowane Chiny przegrały z Hongkongiem 1:2. W wyniku porażki gospodarze utracili prawo uczestnictwa w barażach o udział w mistrzostwach świata kosztem Hongkongu. Po meczu doszło do pierwszych odnotowanych przypadków chuligaństwa piłkarskiego w Chinach; aresztowano w sumie 127 osób.
Tło
Reprezentacja Chin uczestniczyła w eliminacjach do mistrzostw świata w grupie C z Hongkongiem, Makau i Brunei. Chińczycy byli zdecydowanym faworytem grupy. W 1984 roku chińska reprezentacja wystąpiła w finale Pucharu Azji (pozostali uczestnicy grupy nie wystąpili w tym turnieju[2]), a trzy lata wcześniej odpadła w barażu interkontynentalnym do Mistrzostw Świata 1982[3]. Obie reprezentacje pokonały dwukrotnie Brunei i Makau, a w Hongkongu gospodarze zremisowali z Chinami 0:0[4]. Aby awansować do barażów, Chinom wystarczał remis[3].
Aby lepiej przygotować się do spotkania, selekcjoner reprezentacji Chin Zeng Xuelin wysunął dwie prośby do chińskiej federacji piłkarskiej. Zeng zwrócił się z prośbą o możliwość obejrzenia eliminacyjnych meczów Hongkongu z Makau w kwietniu, chciał także rozegrać towarzyskie spotkania z drużynami z prowincji Syczuan i Kuangsi, grającymi w ustawieniu Hongkongu. Obie prośby selekcjonera zostały odrzucone[2].
Mecz miał również podłoże dyplomatyczne, jako że w 1984 roku Margaret Thatcher i Zhao Ziyang podpisali deklarację chińsko-brytyjską, w myśl której w 1997 roku Hongkong po 155 latach brytyjskich rządów miał przejść pod władzę chińską[3].
Mecz
Mecz, rozgrywany na Stadionie Robotniczym w Pekinie, oglądało 80 000 widzów[3]. Spotkanie odbywało się w deszczu. Zeng zdecydował się wystawić ten sam skład, który tydzień wcześniej pokonał 6:0 Makau. Tym samym najlepszy strzelec drużyny Zhao Dayu rozpoczął spotkanie na ławce rezerwowych. Początkowo przewagę w meczu mieli Chińczycy. Jednakże w 19. minucie Hongkong sensacyjnie objął prowadzenie, kiedy to Cheung Chi Tak po podaniu z rzutu wolnego uderzył z odległości 25 metrów w górny róg bramki. W 31. minucie wyrównał Li Hui, który dobił strzał Yanga Zhaohuia. W 60. minucie po golu Ku Kam Faia goście ponownie objęli prowadzenie. W reakcji Zeng wprowadził Zhao na boisko[2]. Piłkarze Hongkongu, którzy po bramce na 2:1 byli oskarżani o grę na czas, zdołali utrzymać prowadzenie do końca[4].
Szczegóły
Następstwa
Bezpośrednio po zakończeniu spotkania chińscy kibice obrzucali schodzących z boiska piłkarzy hongkońskich butelkami, kubkami, pomidorami i nogami od krzesełek (ranny w wyniku tego został Cheung Ka Ping), uszkodzili także okna w szatni chińskiej reprezentacji. Piłkarze natomiast byli eskortowani przez policję[4]. Następnie chińscy kibice wyszli na ulice, gdzie demolowali okna wystawowe, podpalali oraz demolowali samochody (uszkodzono w sumie 25 pojazdów[4], przewrócono także autobus reprezentacji Chin[2]), niszczyli budki telefoniczne[3][4]. Chuligani obrażali także obcokrajowców, w tym dziennikarzy, grozili im, rzucali w nich butelkami i cegłami[4]. Przywróceniem porządku zajęła się Ludowa Policja Zbrojna[3]. W trakcie zamieszek pobitych zostało około 30 policjantów[4]. Tymczasem chińscy piłkarze byli dla zapewnienia im bezpieczeństwa zamknięci w odosobnieniu przez trzy dni[2]. Aresztowano 127 osób uczestniczących w zamieszkach[2]. Był to pierwszy przypadek masowego chuliganizmu w historii Chin[3]. Władze wyraziły ubolewanie z powodu wpływu wydarzeń na reputację kraju oraz zobowiązały się do podjęcia kroków mających na celu rozprawienie się z chuliganami[4].
Zespół chiński w prasie sportowej przeprosił za porażkę, przyznając się do przecenienia własnych sił, złej taktyki i problemów z przywództwem. Do dymisji podali się Zeng i prezes związku piłkarskiego Li Fenglou, a Zeng nigdy więcej nie objął już stałego etatu trenerskiego. Selekcjoner powiedział również, że porażka z Hongkongiem była najcięższym ciosem, jaki kiedykolwiek otrzymał[2].
W Hongkongu piłkarze byli przywitani na lotnisku przez kibiców. Niektórzy kibice skandowali przy tym, iż ich reprezentacja jest mistrzem Azji. Hongkoński obrońca Lai Law Kau określił mecz jako „najlepsze zwycięstwo w historii drużyny z Hongkongu”[4]. Dzięki zwycięstwu Hongkong awansował do drugiej rundy eliminacji, w której w dwumeczu przegrał z Japonią 1:5 (0:3, 1:2).
Przypisy
- ↑ a b c d e f g DonaldD. Ross DonaldD., The 5.19 incident: China’s doomed attempt to qualify for Mexico’86 [online], Wild East Football, 5 października 2017 [dostęp 2023-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-05] .
- ↑ a b c d e f g TomT. Williams TomT., Do You Speak Football?: A Glossary of Football Words and Phrases from Around the World, Bloomsbury Publishing, 2018, ISBN 978-1-4729-4720-8 . Brak numerów stron w książce
- ↑ a b c d e f g h i JamesJ. Legge JamesJ., The ‘May 19 Incident’: When Hong Kong football sparked a riot in Beijing [online], The China Project, 26 sierpnia 2020 [dostęp 2023-05-03] .
