Ludwik Ruczka (ur. 16 września 1814 w Szlachtowej, zm. 30 listopada 1896 w Kolbuszowej) – polski duchowny rzymskokatolicki, działacz społeczny zwany "Ojcem Sybiraków". poseł do Sejmu Krajowego Galicji i do austriackiej Rady Państwa,
Życiorys
Ochrzczony i bierzmowany w cerkwi greckokatolickiej w Szlachtowej[2]. Uczył się w gimnazjum w Przemyślu (1828-1829) i Podolińcu (1830) i ponownie w Przemyślu (1832-1833)[3]. Następnie ukończył kursy filozoficzne w Liceum w Przemyślu (1833-1835)[3]. Po rocznych studiach na Wydziale Prawa na uniwersytecie we Lwowie wstąpił w 1836 do Seminarium Duchownego w Tarnowie[2]. Studia teologiczne odbył w latach 1837-1839 na uniwersytecie w Wiedniu[3]. W 1839 uzyskał święcenia kapłańskie[2]. Od września 1839 był wikarym w Olesnie w pow. dąbrowskim a od grudzień 1839 w Wadowicach. Potem przeniesiono go ponownie do Olesna (1840-1843), od 1842 był także katechetą w miejscowej szkole. Następnie wykładowca Seminarium Duchownego w Tarnowie (1843-1847), gdzie prowadził zajęcia z historii kościoła a od 1844 także prawo kościelne. Ze względu na sprzeciw władz austriackich nie otrzymał nominacji na profesora. W latach 1848–1896 był proboszczem parafii Wszystkich Świętych w Kolbuszowej od 1848[2][1]. Był współzałożycielem Towarzystwa Oświaty Ludowej w Kolbuszowej (18 X 1889). Działał na rzecz zesłańców Imperium Rosyjskiego po powstaniu styczniowym 1863, w zakresie organizowania zbiórek pomoc, wyszukiwania ich pobytu, ułatwiania rodzinom przesyłania im paczek oraz zabiegów celem zwolnienia z niewoli. Współpracował z Komitetem wspierania wracających z Syberii rodaków. Akcję w tym zakresie rozpoczął późną jesienią 1863 w porozumieniu z Adamem Potockim oraz z Leonilą Dunin-Wąsowicz z Petersburga. W latach 1863–1873 opieką objął ok. tysiąca osób, z czego udało mu się uwolnić z Syberii ok. 310, a z Rosji europejskiej - 198[2].
Aktywny publicznie, uczestniczył w życiu politycznym Galicji w okresie jej autonomii. W latach 1871–1895 był członkiem Rady Powiatu kolbuszowskiego[3], wybierany z grupy gmin miejskich[4], potem z grupy większych posiadłości[5] i ponownie z grupy gmin miejskich[6]. Był także członkiem (1884-1896) i marszałkiem (1891-1896), Wydziału Powiatowego w Kolbuszowej[2][3]. Został wybrany posłem Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (1861-1867) w IV kurii obwodu Tarnów, z okręgu wyborczego nr 69 Ropczyce-Kolbuszowa[7][8]. Był także posłem do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu I kadencji (11 maja 1861 - 20 września 1865), wybranym przez Sejm z kurii XXI – jako delegat z grona posłów wiejskich okręgów: Jasło, Rzeszów, Łańcut, Leżajsk, Rozwadów, Tyczyn, Tarnów, Dąbrowa, Dębica, Ropczyce, Mielec. Następnie był posłem wybieranym w wyborach bezpośrednich w V kadencji (10 listopada 1873 - 22 maja 1879) i VI kadencji (7 października 1879 - 23 kwietnia 1885), wybieranym w kurii I (wielkiej własności) w okręgu nr 6 (Rzeszów, Kolbuszowa, Nisko, Łańcut, Tarnobrzeg, Ropczyce) a potem posłem w VII kadencji (22 września 1885 - 23 stycznia 1891) i VIII kadencji (9 kwietnia 1891 - 30 listopada 1896), wybieranym w kurii IV (gmin wiejskich) w okręgu nr 7 (Ropczyce, Mielec, Radomyśl, Tarnobrzeg, Rozwadów)[3][9]. W parlamencie austriackim był członkiem Koła Polskiego[3][9].
Został pochowany na cmentarzu w Kolbuszowej.
Rodzina
Był synem urzędnika celnego Franciszka (wychowanego w obrządku łacińskim) i Domicelli z Wislockich, córki proboszcza unickiego[2].
Wyróżnienia
Uzyskał tytuł prałata, kanonika honorowego tarnowskiego (maj 1880) oraz notariusza i szambelana Jego Świątobliwości (1880)[2]. Jego imieniem nazwano ulicę w Kolbuszowej, otrzymał także tytuł honorowego obywatela tego miasta (1899)[2][10].
Przypisy
- ↑ a b Parafia Kolegiacka Wszystkich Świętych w Kolbuszowej w latach 1510–2010, Kolbuszowa 2010, s. 291, ISBN 978-83-60944-19-6 [zarchiwizowane z adresu 2019-05-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Bolesław Kumor, Ruczka Ludwik (1814-1897), Polski Słownik Biograficzny t. 32, Wrocław-Warszawa-Kraków 1989-1991, s. 595-597
- ↑ a b c d e f g Franz Adlgasser, Kurzbiografie: Ruczka, Ludwik, [w:] Parlament Österreich [online], parlament.gv.at [dostęp 2023-03-24].
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 260.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 247.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 228.
- ↑ "Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież wielkiego xięstwa Krakowskiego 1863", Lwów 1863
- ↑ Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa 1993, ISBN 83-7059-052-7
- ↑ a b Józef Buszko: Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918. s. 356.
- ↑ Ks. Ludwik Ruczka – Ojciec Sybiraków. powiat.kolbuszowski.pl, 2016-02-01. [dostęp 2017-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-15)]. (pol.).
Bibliografia
- Justyn Sokulski. Pomoc Krakowa dla wygnańców sybirskich (1865–1869). „Sybirak”. 1 (9), s. 40,, kwiecień 1936.
- Bolesław Kumor, Ruczka Ludwik (1814-1897), Polski Słownik Biograficzny t. 32, Wrocław-Warszawa-Kraków 1989-1991, s. 595-597
- Halina Dudzińska. Ksiądz Ludwik Huczka, proboszcz kolbuszowski „Ojciec Sybiraków”. „Rocznik Kolbuszowski”. 2, s. 31-44, 1987.
