Lola T93/30 – samochód Formuły 1 zaprojektowany przez Erika Broadleya i zbudowany przez Lola Racing Cars dla zespołu BMS Scuderia Italia na sezon 1993. Scuderia Italia, która nie konstruowała własnych samochodów, wcześniej korzystała z samochodów konstrukcji Dallary, ale po nieudanym sezonie 1992 właściciel zespołu Giuseppe Lucchini zdecydował się na skorzystanie z usług Loli.
Jednakże model T93/30 okazał się najmniej konkurencyjnym samochodem w sezonie 1993. Jego brak konkurencyjności spowodował, że Scuderia Italia wycofała się z ostatnich dwóch Grand Prix sezonu, a przed sezonem 1994 połączyła się z Minardi. Ponadto T93/30 był ostatnim modelem Loli, który wziął udział w wyścigu Formuły 1.
Tło
Od pierwszego wyścigu BMS Scuderia Italia w Formule 1, Grand Prix Brazylii 1988, zespół ten korzystał z samochodów skonstruowanych przez Dallarę. Jednakże samochód z sezonu 1992, Dallara 192, mimo zdobycia dwóch punktów, spisywał się poniżej oczekiwań zespołu. Zespół bowiem zawarł porozumienie z Ferrari na zakup silników, które były mocniejsze niż używane wcześniej przez Scuderia Italia silniki Judd i Ford. W sezonie 1992 mimo mocniejszych silników wyniki były gorsze niż w sezonie 1991, co sugerowało, że odpowiedzialne za to jest nadwozie[1]. W połowie sezoniu właściciel zespołu, Giuseppe Lucchini, podpisał porozumienie z Lola Racing Cars na zbudowanie samochodu na sezon 1993, przez co zespół miał zmienić oficjalną nazwę na Lola BMS Scuderia Italia[2].
Lola była uznaną marką w Formule 1. Ich pierwszy samochód w Formule 1, Mk4, zbudowali w 1962 roku. Od tego czasu budowali samochody dla takich zespołów jak Honda, Embassy Hill czy Larrousse; Honda RA300 "Hondola" wygrała Grand Prix Włoch 1967. Była także "na czasie", jako że ostatnie porozumienie z zespołem Formuły 1 (Larrousse) zakończyło się w 1991 roku, ponadto Lola budowała samochody dla wielu innych formuł wyścigowych. Partnerstwo między Lola Racing Cars i BMS Scuderia Italia było rozpatrywane w ramach długoterminowej strategii mającej na celu stanie się Scuderia Italia jednym z czołowych zespołów Formuły 1[2].
Konstrukcja
Lola konstruowała samochód w swojej bazie niedaleko Huntingdon; później do samochodu wkładano silnik Ferrari. Nadwozie monocoque z włókien węglowych i aluminium o strukturze plastra miodu było konwencjonalnym projektem, zaś sam samochód nie zawierał elektronicznych "pomocy", takich jak kontrola trakcji czy aktywne zawieszenie, które w 1993 roku były używane przez większość czołowych zespołów[3]. W trakcie sezonu przez zespół Scuderia Italia zostały wykorzystane trzy egzemplarze T93/30.
Obaj kierowcy jeżdżący dla Scuderia Italia w 1992 roku, tj. Pierluigi Martini i JJ Lehto, odeszli z zespołu, przenosząc się odpowiednio do Minardi i Saubera. Ich miejsce zajęli weteran Michele Alboreto oraz mistrz Formuły 3000, Luca Badoer. Lucchini podpisał również umowę sponsorską z marką papierosów Chesterfield[4].
T93/30 w wyścigach
Debiut modelu T93/30 przypadający na Grand Prix RPA okazał się trudny. Badoer i Alboreto uzyskali odpowiednio 25 i 26 miejsce w kwalifikacjach, wypadając najgorzej ze wszystkich kierowców. Z wyścigu obaj wycofali się z powodu problemów mechanicznych[5]. Przed drugą rundą z mistrzostw oficjalnie wycofał się March. Zadeklarowano więc, że do wyścigu będzie kwalifikować się 24 najlepszych kierowców. Zespoły zwiększyły tę granicę do 25 kierowców, by z każdego zespołu zapewniony udział miał minimum jeden kierowca. Mimo to sytuacja Scuderia Italia nadal była niepewna[6]. Obaj kierowcy zespołu zdołali się zakwalifikować i ukończyć wyścig – Alboreto na 11 miejscu, tuż przed Badoerem.
W Grand Prix Europy Badoer ustanowił najwolniejszy czas i nie zakwalifikował się do wyścigu, podczas gdy Alboreto ponownie ukończył wyścig na 11 miejscu. Jednakże następnie Alboreto nie zakwalifikował się do kolejnego wyścigu na Imoli i z pięciu wyścigów po tym Grand Prix nie zakwalifikował się cztery razy w porównaniu do jednokrotnego niezakwalifikowania się Badoera. W tym okresie Badoer uzyskał najlepszy wynik modelu, dojeżdżając siódmy w Grand Prix San Marino. W Kanadzie był piętnasty. W Grand Prix Wielkiej Brytanii Badoer odpadł po awarii instalacji elektrycznej, przez co wyjechał samochód bezpieczeństwa, ponieważ samochód Włocha stał w niebezpiecznym miejscu[7]. T93/30 był najwolniejszym samochodem w stawce, co wydawało się mieć bardziej negatywny wpływ na Alboreto niż na Badoera[8].
Przed Grand Prix Niemiec zespoły jednomyślnie zgodziły się, by wszyscy kierowcy kwalifikowali się do wyścigu[9]. Nie poprawiło to jednak konkurencyjności T93/30, a kierowcy Scuderia Italia nadal kwalifikowali się i kończyli wyścig w pobliżu lub na samym tyle stawki. Poprawiono niezawodność i Grand Prix Belgii było drugim wyścigiem, który ukończyły oba samochody zespołu. Ponadto Badoer ukończył trzy wyścigi z rzędu, w tym zajął 10 miejsce w Grand Prix Włoch, które zostało uznane za najbardziej konkurencyjny występ Loli T93/30 w sezonie[10]. Jednakże w obozie Loli dominowało po tym wyścigu rozczarowanie, ponieważ Michele Alboreto mógł zdobyć punkt, ale w jego samochodzie uszkodzeniu uległo zawieszenie.
Niemniej jednak to nie wystarczyło do ratowania sytuacji. Na tym etapie Lola i Scuderia Italia zapowiedziały, że nie będą ze sobą współpracować w roku 1994, a Ferrari ogłosiło, że nie będzie dłużej dostarczać silników zespołowi[4]. Relacje pomiędzy Scuderia Italia i Lolą pogorszyły się, jako że każda ze stron oskarżała drugą o słabe wyniki samochodu. Scuderia Italia wysłała nawet Sergio Rinlanda – który zaprojektował dla nich Dallarę F188 w 1988 roku – do siedziby Loli, ale Rinlandowi odmówiono prawa wstępu[11]. Po Grand Prix Portugalii Lucchini zadecydował o rozwiązaniu zespołu[3].
Spuścizna
Aerodynamika samochodu była słaba, przez co bolid był niezwrotny[8]. Inżynierowie Loli nie wydobyli pełni potencjału z silnika Ferrari, twierdząc, że jego moment obrotowy był ograniczony w wolnych i średnioszybkich zakrętach[3]. Inną wadą T93/30 był brak dozwolonych "pomocy" elektronicznych; w okresie Grand Prix Kanady Scuderia Italia była jedynym zespołem nie korzystającym z nich[12].
Osiągi T93/30 były wielkim rozczarowaniem zarówno dla Scuderia Italia, jak i dla Loli; obie strony przyznały później, że z perspektywy czasu porozumienie było błędem[3]. Po zakończeniu sezonu 1993 Lucchini zdecydował się wesprzeć sponsoringiem i pozostałym wyposażeniem Minardi, włoski zespół, który produkował własne samochody, ale wiecznie brakowało mu pieniędzy[3].. Lucchini zlikwidował swój udział w Minardi w 1996 roku, a pozostałe akcje sprzedał w 1999 roku[13][14]. Mimo że Scuderia Italia nadal bierze udział w wyścigach samochodowych, to Lola T93/30 była ostatnim samochodem zespołu ścigającym się w Formule 1.
Tymczasem Lola postanowiła wprowadzić w życie program, w myśl którego pojawiłaby się w Formule 1 jako niezależny zespół z własnym samochodem[3]. W 1995 roku zespół wyprodukował model T95/30, który został przetestowany przez Allana McNisha, ale nigdy nie ścigał się w Formule 1[15]. Dwa lata później Lola weszła w partnerstwo finansowe z MasterCard, tworząc MasterCard Lola F1 Team. Jednakże budowa samochodu T97/30 miała miejsce na "szybko" i do Grand Prix Australii 1997 nie zakwalifikował się żaden z kierowców zespołu. Po tym Grand Prix Lola wycofała się z Formuły 1, co oznacza, że model T93/30 był ostatnim modelem Loli, który wziął udział w wyścigu.
Wyniki
Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie
|
Oznaczenie
|
Wyjaśnienie
|
Złoty
|
Zwycięzca lub mistrzostwo
|
Srebrny
|
2. miejsce lub wicemistrzostwo
|
Brązowy
|
3. miejsce lub II wicemistrzostwo
|
Zielony
|
Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami)
|
Niebieski
|
Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu)
|
Czerwony
|
Nie zakwalifikował się (NZ)
|
Nie prekwalifikował się (NPK)
|
Różowy
|
Nie ukończył (NU)
|
Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu)
|
Czarny
|
Zdyskwalifikowany (DK)
|
Wykluczony (WYK/EX)
|
Biały
|
Nie wystartował (NW)
|
Kontuzjowany (K/INJ)
|
Wyścig odwołany (OD/C)
|
Bez koloru
|
Został wycofany (WYC/WD)
|
Nie przybył (NP/DNA)
|
Nie brał udziału w treningach (NT/DNP)
|
Nie został zgłoszony (–)
|
Pogrubienie
|
Start z pole position
|
Kursywa
|
Najszybsze okrążenie wyścigu
|
†
|
Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu.
|
*
|
Sezon w trakcie
|
1/2/3
|
Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym
|
Lista systemów punktacji Formuły 1
|
Przypisy
- ↑ Ménard: The Great Encyclopedia of Formula 1. s. 162.Sprawdź autora:1.
- ↑ a b Henry (red.): AUTOCOURSE 1992-93. s. 73.Sprawdź autora:1.
- ↑ a b c d e f Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 78.Sprawdź autora:1.
- ↑ a b Ménard: The Great Encyclopedia of Formula 1. s. 163.Sprawdź autora:1.
- ↑ Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 111.Sprawdź autora:1.
- ↑ Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 113.Sprawdź autora:1.
- ↑ Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 178.Sprawdź autora:1.
- ↑ a b Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 79.Sprawdź autora:1.
- ↑ Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 187.Sprawdź autora:1.
- ↑ Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. s. 216.Sprawdź autora:1.
- ↑ Gary Watkins. The Top 10 Rubbish F1 Cars. „Autosport”, s. 41, styczeń 2009. Teddington: Haymarket. ISSN 0269-946X.
- ↑ Luca Badoer - Biography. f1rejects.com. [dostęp 2011-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)]. (ang.).
- ↑ PEOPLE: GIUSEPPE LUCCHINI. grandprix.com. [dostęp 2011-04-15]. (ang.).
- ↑ Alan Henry (red.): AUTOCOURSE 1996-97. Hazleton Publishing, 1996, s. 90. ISBN 1-874557-91-8.
- ↑ Mattijs Diepraam: Lola's Grand Prix disasters. forix.com. [dostęp 2011-04-15]. (ang.).
Bibliografia
- Alan Henry (red.): AUTOCOURSE 1992-93. Hazleton Publishing, 1992. ISBN 0-905138-96-1. Brak numerów stron w książce
- Alan Henry (red.): AUTOCOURSE 1993-94. Hazleton Publishing, 1993. ISBN 1-874557-15-2. Brak numerów stron w książce
- Pierre Ménard (red.): The Great Encyclopedia of Formula 1. Chronosports S.A., 2006. ISBN 2-84707-123-7. Brak numerów stron w książce
Modele samochodów
Lola, które brały udział w Mistrzostwach Świata
Formuły 1