Lewin Louis Aronsohn

Lewin Louis Aronsohn
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 października 1850
Wysoka, Królestwo Prus

Data i miejsce śmierci

1928
Berlin, Republika Weimarska

Zawód, zajęcie

bankier, polityk, urzędnik

Odznaczenia
III Klasa Orderu Orła Czerwonego (Prusy) II Klasa Orderu Orła Czerwonego (Prusy)
Pomnik Łuczniczki ufundowany przez Aronsohna
Willa Aronsohna w Bydgoszczy

Lewin Louis Aronsohn (ur. 1850, zm. 1928) – niemiecki bankier żydowskiego pochodzenia, poseł do parlamentu pruskiego, samorządowiec, Honorowy Obywatel Bydgoszczy.

Życiorys

Urodził się 18 października 1850 r. w Wysokiej w powiecie wyrzyskim. Był synem Hirsza i Julianny z domu Kleszewskiej. Ojciec zajmował się handlem ziemią w swoim majątku Mamlicz w powiecie szubińskim. Aronsohn odziedziczył majątek ojca po jego śmierci w 1876 r.

Rodzina Aronsohnów przybyła do Bydgoszczy w 1864 r. Tutaj Lewin Aronsohn uczęszczał do szkoły elementarnej, a następnie do szkoły handlowej. Zdobyte wykształcenie i praktyka u boku ojca stanowiły kapitał, z którego czerpał zajmując się handlem nieruchomościami.

Działalność samorządowa

Aronsohn już jako 28-latek, w 1878 roku, po raz pierwszy zasiadł w Radzie Miejskiej i pozostawał jej członkiem nieprzerwanie do 1890 r. Następnie powołano go w skład magistratu jako niepłatnego radcę; piastował ów urząd do 18 października 1918 r. tj. złożenia urzędu i odejścia z władz miejskich. Przez 40-letni okres sprawowania różnych funkcji we władzach miasta był decernentem w rozmaitych agendach administracji miejskiej. Domeną jego działalności były zagadnienia związane z wymiarem i poborem podatków samorządowych (1890-1891), sprawy gazowni miejskiej (1890-1893), nadzór nad targowiskiem i rzeźnią miejską (1894-1918), kontrola obrotu nieruchomościami miejskimi (1903-1910), administracja wieżą ciśnień (od 1894). Sprawował też funkcję kuratora depozytorium miejskiego (1897-1899) oraz nadzorował sprawy związane z przejęciem przez miasto utrzymania śluz miejskich (1910).

Aronsohn był pomysłodawcą założenia w Bydgoszczy szkoły handlowej wyższego stopnia. W tej sprawie konferował z prezydentem regencji Christophem von Tiedemannem, uzyskując jego poparcie. 29 grudnia 1899 r. otrzymał godność radcy komercjalnego, a następnie 8 stycznia 1908 r. tajnego radcy komercjalnego.

Działalność polityczna

Ważną dziedziną aktywności Aronsohna była działalność polityczna. Związany był z Wolnomyślną Partią Ludową, której klubowi miejskiemu przewodniczył. Z jej ramienia z powodzeniem kandydował w wyborach do sejmu pruskiego w latach: 1903, 1908 i 1913, z okręgu bydgosko-wyrzyskiego. Nie obyło się jednak bez oporów ze strony narodowych liberałów, ustosunkowanych krytycznie do jego żydowskiego pochodzenia.

Działalność gospodarcza

Lewin Aronsohn posiadał praktyczną umiejętność pomnażania majątku. W 1892 r. założył Bank M. Stadthagen, który wkrótce stał się najbardziej znanym bankiem w mieście. Jako finansista i bankier cieszył się opinią zdolnego biznesmena, znajdując poparcie wśród bankierów berlińskich, królewieckich, a nawet Banku Rzeszy.

Przez wiele lat, od 1880 r. pełnił funkcję członka zarządu bydgoskiej Izby Handlowej. W 1891 r. wybrano go zastępcą przewodniczącego Izby, a w 1915 r. objął funkcje przewodniczącego, którą pełnił do końca pobytu w Bydgoszczy. Aronsohn był także założycielem, jednym z głównych udziałowców i członkiem rady nadzorczej Bydgoskiego Towarzystwa Żeglugi Holowniczej, założonego w 1891 r., które było największym miejscowym przedsiębiorstwem żeglugi środlądowej, przemysłu i handlu oraz autorem zabudowy nowej dzielnicy składowo-przemysłowej nad dolną Brdą[1].

Działalność społeczno-kulturalna

Aronsohn od 1881 r. pełnił funkcję przewodniczącego żydowskiej gminy wyznaniowej w Bydgoszczy. W tym samym roku stał się członkiem bydgoskiego Związku Strzeleckiego, a od 1903 piastował godność starszego związku. Od 1885 r. zasiadał w zarządzie Towarzystwa Historycznego Obwodu Nadnoteckiego. Od 1 grudnia 1902 r. znalazł się także w zarządzie Niemieckiego Towarzystwa Sztuki i Wiedzy, pełniąc w nim funkcję skarbnika. Uczestniczył w pracy wydziałów: przyrodniczego, sztuki, śpiewaczego, technicznego i literatury.

Działalność filantropijna

Znaczny majątek umożliwił Aronsohnowi działalność filantropijną. Darował miastu parcelę pod budowę zakładu opiekuńczo-wychowawczego dla małych dzieci. Finansował budowę pomnika cesarza Wilhelma I. Był także fundatorem posągu „Łuczniczki”, dzieła Ferdinanda Lepckego (koszt 5840 marek), który odsłonięto 18 października 1910 r. Posąg ten – uznawany za symbol miasta – od 1960 r. usytuowany jest w parku im. Jana Kochanowskiego przed Teatrem Polskim.

Końcowym akcentem działalności Aronsohna w mieście było przekazanie100 tys. marek przeznaczonych na pokrycie kosztów budowy krytego basenu pływackiego. Zamiar budowy pływalni nie został jednak urzeczywistniony, w związku z odzyskaniem niepodległości przez Polskę i powrotem Bydgoszczy do Macierzy.

23 maja 1918 r. Aronsohn opuścił Bydgoszcz i osiadł w Niemczech, obawiał się bowiem jak większość ludności niemieckiej, przyłączenia grodu nad Brdą do Polski. W 1919 r. wybrano go posłem do pruskiego zgromadzenia krajowego. Zmarł w Berlinie w 1928 roku. Za swą działalność został odznaczony Orderem Czerwonego Orła IV klasy (1902) oraz Orderem z Koroną III klasy (1912).

W Bydgoszczy zamieszkiwał kolejno przy ul. Gdańskiej 8, Jagiellońskiej 64, Śniadeckich 1 (tzw. Willa Aronsohna).

Rodzina

Lewin Louis Aronsohn od 1875 r. był żonaty z Doris Zieliński z d. Bresch. Miał jedyną córkę Julię (ur. 1876 w Bydgoszczy), zamężną Meyer, która 2 maja 1899 r. wyjechała z mężem do Akwizgranu.

Honorowy Obywatel Bydgoszczy

17 października 1918 r. rada miejska Bydgoszczy na wniosek magistratu podjęła uchwałę o nadaniu mu godności Honorowego Obywatela Bydgoszczy. Było to ukoronowaniem blisko 40-letniej jego pracy na rzecz miasta. Był ostatnią osobą, której tytuł Honorowego Obywatela nadał magistrat miasta Bydgoszczy w okresie pruskim.

Przypisy

  1. Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004

Zobacz też

Bibliografia

  • Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom I. Bydgoszcz 1994, str. 19-20
  • Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!