Herb Leszczyc jest jednym z najstarszych herbów polskich. W opinii prof. Janusza Bieniaka należy on do dziesięciu najstarszych herbów polskich. Według podania przekazanego Bartosza Paprockiego nadany został przez Bolesława Chrobrego. Franciszek Piekosiński zgodnie ze swoją hipotezą o runicznym pochodzeniu polskich herbów wywodził go od linearnych znaków przedheraldycznych.[potrzebny przypis]
Herb przedstawiony w Herbarzu Złotego Runa z lat 1433-1435.
Najwcześniejsze lokalne źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który uznaje go za rdzennie polski. Zapisuje on informacje o herbie pod łacińskimi nazwami Aceruorum , Cerulorum wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: "Aceruorum seu Cerulorum, que acervum frumentalem ceruleum in campo rubeo defert. Genus ex Polonia, in quo viri partim simplices, partim auari."[3].
Pieczętował się nim wielkopolsko-kujawski ród Leszczyców, w Liber Beneficiorum zwany też Wyszami, w innych źródłach Brożynami od Broga. W Herbarzu Rycerstwa W.X. Litewskiego zwanego Compendium, Leszczyc pojawia się także pod nazwą Laski. Było kilka gałęzi tego rodu. Pieczętowało się nim ok. 70 rodzin.
Florian z Kościelca – biskup płocki w latach 1318-1333, kanonik płocki i gnieźnieński i kapelan księcia płockiego Bolesława II.
Wojciech z Pakości – 1316 podczaszy brzeski, a następnie awansował bezpośrednio na urząd wojewody brzeskiego.
Piotr Wysz (1354 -1414) — biskup krakowski od 1392, poznański od 1412.
Maciej z Łabiszyna (1370 – 1430) – jeden z najwybitniejszych piętnastowiecznych teologów i filozofów krakowskich, wojewoda gniewkowski (1409) i brzeskokujawski (1412).
Mariusz Stanisław Jaskólski – strażnik wielki koronny, kasztelan sanocki od 1663 roku, później kijowski, wojewoda czernihowski, a następnie podolski od 1683 roku.
Stanisław Skarszewski (ur. 1602, zm. 1685) – dworzanin królewski; podstoli sandomierski; fundator i dobroczyńca zakonów.
Mikołaj Dobrzycki (1793-1848) – oficer, uczestnik hiszpańskiej kampanii Napoleona, powstaniec listopadowy.
Herb Leszczyc jako herb polskich miejscowości
Wizerunek herbu Leszczyc zawarty jest także w herbie wsi Kołbiel położonej w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim oraz wsi Radolin w Wielkopolsce.
Przypisy
↑Niekiedy przestawiany był na zielonej murawie (Herbarz arsenalski)
↑Joanna Karczewska. Urzędnicy książąt kujawskich Leszka, Przemysława i Kazimierza Ziemysławowiców część I. [w.] Ziemia Kujawska XII. Inowrocław, 1997