Para głównych bohaterów to wrażliwa i lekko upośledzona umysłowo dziewczyna Gelsomina, podróżująca z prymitywnym i brutalnym cyrkowym siłaczem Zampanò, dającym przedstawienia w różnych miasteczkach. Mimo doznawanych od niego upokorzeń Gelsomina darzy go uczuciem. Jest jednak mało pomocna w pracy, zamknięta we własnym świecie. Zampanò porzuca ją.
Po latach, usłyszawszy jej ulubioną melodię (którą nuci kobieta, kojarząca Gelsominę i mówiąca, że tamta zmarła jakiś czas temu), Zampanò uświadomi sobie, że także ją kochał. W finalnej scenie kamera, zwrócona w dół, ukazuje go płaczącego nocą nad brzegiem morza.
Wyrazy tytułowe (rodzajnik z rzeczownikiem) znaczą po włosku „droga, wędrówka”. Tytuł w kontekście akcji filmu ma sens kolokwialnegowyrażenia przyimkowego lub imiesłowu: Na drodze lub Wędrując (co w pełni oddałby zwrot „la strada facendo”). W polskich kinach i telewizji film wyświetlany był pod oryginalnym tytułem, którego nie tłumaczono też w polskich pracach krytycznych[3].
Melodyjnie brzmiący tytuł włoski w wielu krajach nie był tłumaczony w toku dystrybucji kinowej, także w pracach filmoznawczych. We Francji (jak w Polsce) funkcjonuje wersja oryginalna tytułu, zamiast przekładu. W Niemczech stosuje się obocznie tytuł oryginalny i jego zdeformowany przekład: Das Lied der Straße (który ujednoznacznia tytuł w kierunku melodramatycznym). W krajach anglosaskich tytuł tłumaczono jako The Road (Droga).
Styl filmu i przesłanie
Fabuła osnuta jest wokół motywu drogi, a większość zdjęć zrealizowano w plenerze. Film stanowi odrealnioną, poetycką historię o uczuciach i braku umiejętności ich wyrażania, o odpowiedzialności za drugiego człowieka oraz o cierpieniu, osadzoną w realiach powojennych Włoch – ma wymiar gatunkowy paraboli o potrzebie miłości.
Wysmakowane plastycznie czarno-białe zdjęcia (zwłaszcza odrealnione pejzaże), pełna emocji muzyka zaprzyjaźnionego z Fellinim Nino Roty (lirycznym „motywem Gelsominy”) zbliżają styl filmu do realizmu magicznego, czyniąc tę historię przypowieścią, osnutą fabularnie wokół toposu wędrówki[4].
W 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[5][6].
↑Geneviève Agel: Les chemins de Fellini. Paris, Éd. du Cerf, 1958, rozdziały: „La strada” (s. 51-66) Petit hommage à Giulietta Masina (s. 67-69), brak numeru ISBN, książka w jęz. francuskim.
↑Maria Kornatowska: Fellini. Warszawa, Wyd. Artystyczne i Filmowe, 1972, brak numeru ISBN.
↑Chris Wiegand: Federico Fellini. the complete films. Köln, Taschen, 2003, rozdział: Three films of redemption (1954-1957), s. 43-58, ISBN 3-8228-1590-X - książka w jęz. angielskim.
↑usccb.orgFilm and Broadcasting –Vatican Best Films List(ang.).
Bibliografia
Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż druga. 1950-1959. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 154-156. ISBN 83-08-01377-5. (pol.).
The best of video - poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994. Brak numerów stron w książce
