La Paz (oficjalnie Nuestra Señora de La Paz) – miasto w Boliwii, siedziba rządu (stolicą konstytucyjną jest Sucre). W 2012 roku liczyło 758 845 mieszkańców[potrzebny przypis]. Obecnie jest zamieszkiwane przez około 804 268 ludzi, a aglomerację (Conurbación La Paz lub Área metropolitana de La Paz), którą współtworzy (z miastami El Alto, Viacha i Achocalla), zasiedla około 1 874 493,00 mieszkańców (2018 rok)[2] Działa tu jedynie polski konsulat honorowy, najbliższa ambasada mieści się w Limie w Peru[3].
Miasto zostało założone w 1548 roku pod nazwą Ciudad de Nuestra Señora de la Paz. Pomimo że konstytucyjną stolicą jest Sucre, to La Paz od 1899 roku pełni w praktyce rolę stolicy – mieści się tutaj siedziba prezydenta, rządu oraz parlamentu[4]. Jest trzecim najliczniejszym miastem Boliwii[potrzebny przypis], jednak tworzy aglomerację, która jest największym ośrodkiem miejskim tego kraju[4].
La Paz jest ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Boliwii. W mieście dominuje przemysł włókienniczy, spożywczy, chemiczny, skórzano-obuwniczy, papierniczy, metalurgiczny oraz cementowy. Jest ważnym węzłem kolejowym (posiada połączenia z portem morskim Arica w Chile) i drogowym (położone jest przy wariancie Drogi Panamerykańskiej). W sąsiednim El Alto mieści się Port lotniczy El Alto. W La Paz działają 2 uniwersytety (założone 1830 i 1966 roku), liczne biblioteki oraz muzea. Dzielnice reprezentacyjne są położone najniżej, na dnie doliny rzeki Choqueyapu, natomiast osiedla mieszkaniowe — na stokach okolicznych gór. W mieście zachowały się zabytki z okresu kolonialnego, między innymi bazylika św. Franciszka (hiszp. Basílica de San Francisco) z XVIII wieku[4].
Geografia
Miasto położone jest w zachodniej Boliwii. Położona w Andach Środkowych, na skraju płaskowyżu Altiplano, w dolinie rzeki Choqueyapu, u podnóża Cordillera Real, na wysokości od 3200–4100 m n.p.m., w śródgórskiej dolinie rzeki Choqueyap. Jest to najwyżej położona stolica państwowa na świecie[3]. Na zachód od niego położone jest miasto El Alto[5].
Klimat
Średnie dzienne temperatury wahają się w ciągu roku od 12 do 15 °C, natomiast średnie temperatury w nocy od -5 do 2 °C. Największe opady mają miejsce w styczniu (130 mm), natomiast najmniejsze są w czerwcu (4 mm). Średnie nasłonecznienie w ciągu roku waha się od 5 do 8 godzin dziennie[6].
Założona w 1548 roku przez Alonso de Mendozę na miejscu osady Indian o nazwie Chuquiago. Z początku pełna nazwa miasta brzmiała Pueblo Nuevo de Nuestra Señora de la Paz (Miasto Matki Boskiej Pokoju). Pierwsze próby zniesienia dominacji hiszpańskiej to krwawo stłumione powstanie z 16 lipca 1809 dowodzone przez Pedro Domingo Murillo powieszonego na głównym placu miasta. Zmiana nazwy nastąpiła w 1827 roku dla uczczenia decydującej o niepodległości Boliwii bitwy pod Ayacucho, wygranej przez wojska gen. Sucre przeciw armii hiszpańskiej[3].
Demografia
Zmiania liczby ludności w latach 1979–2012
Zabytki
bazylika Świętego Franciszka (hiszp.Basílica de San Francisco) – zbudowana w latach 1744–1784 w miejscu wcześniejszego kościoła z 1548 roku. Fasada jest bogato zdobiona płaskorzeźbami ptaków, owoców i kwiatów. Wnętrze urządzone jest w stylu barokowym – szczególnie bogato są zdobione ołtarze i ambona[3]
kościół św. Dominika (hiszp.Iglesia Santo Domingo) – zbudowany w 1760 roku. Ozdobiony jest dziełami rodzimej sztuki kamieniarskiej[3]
Transport
Mapa linii kolejki gondolowej
Z uwagi na znacznie pofałdowanie terenu oraz fakt, iż duża część mieszkańców dojeżdża do pracy w La Paz z pobliskiego El Alto, system drogowy metropolii na początku XXI wieku był całkowicie niewydolny. Problem ten rozwiązać miała sieć kolei gondolowych - nowatorski na skalę światową system transportu publicznego[7]. Pierwsze trzy linie o łącznej długości ponad 10 kilometrów wybudowano w dwa lata i oddano do użytku w roku 2014 - już wtedy uznano je za najdłuższy i najwyżej położony system miejskiej kolejki linowej na świecie ("wiszące metro")[8][9]. Linie te przewoziły około 3000 pasażerów na godzinę[10].
Kolejne cztery linie kolejki oddano (etapami) do lipca 2018, a w budowie są następne odcinki[11]. Docelową planowaną długością wszystkich linii kolejki w roku 2019 jest prawie 34 kilometry[12].
System kolejek gondolowych nosi nazwę Mi Teleférico (es.) - moja kolejka[13].
Sport
W mieście znajduje się najwyżej położony na świecie stadion piłkarski (3600 m n.p.m.), na którym reprezentacja Boliwii rozgrywa spotkania międzynarodowe, a lokalne drużyny regularne rozgrywki ligowe. (30 maja 2007 FIFA zabroniła rozgrywać oficjalnych meczów międzypaństwowych powyżej 2500 m n.p.m.[14], zakaz ten był mocno krytykowany m.in. przez prezydenta Evo Moralesa i legendę argentyńskiej piłki Diego Maradonę jako "dyskryminujący narody żyjące w wysokich górach, szczególnie te z rejonu Andów"[15], po miesięcznej kampanii protestacyjnej ze strony Boliwii, limit wysokości podniesiono do 3000 m n.p.m., a następnego dnia FIFA ogłosiła wyjątek od reguły dla tego stadionu). Ponadto zbudowano tu tor kolarski, który jest najwyżej położonym torem na świecie (3 477 m n.p.m.)[3].
Zdjęcie satelitarne aglomeracji La Paz. Po lewej stronie przedmieście El Alto z wyraźnie widoczną drogą startową lotniska, po prawej, w dolinie rzeki widoczne jest La Paz
La Paz
Centrum La Paz
Mi Teleférico - stacja linii zielonej
Przypisy
↑La Paz (Bolivia). Norwegian Meteorological Institute and Norwegian Broadcasting Corporation 2007-2015. [dostęp 2016-06-18]. (ang.).
↑ abcdefKai Ferreira Schmidt: Przewodnik Peru i Boliwia. U podnóża Andów.. Wyd. I. Kraków: Bezdroża sp. z o.o., 2010, s. 672-675. ISBN 978-83-7661-079-5.
