Krzemień pasiasty

Krzemień pasiasty
Korale z krzemienia pasiastego
Krzemień pasiasty - okolice Krzemionek Opatowskich.

Krzemień pasiasty – ozdobna odmiana krzemienia odznaczająca się koncentrycznym, mniej lub bardziej regularnym ułożeniem ciemnych i jasnych smug lub warstewek, często tworzących bardzo atrakcyjny wzór.

Opis

W Polsce występuje w postaci konkrecji (do 2 m) lub warstw w obrębie skał górnojurajskich (oksford, kimeryd), głównie w rejonie Krzemionek Opatowskich (wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[1]) oraz w północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich[2]. Rzadziej spotykany jest w skałach górnojurajskich pozostałych części obrzeża Gór Świętokrzyskich[2]. Występuje też we wtórnych złożach, przyniesiony tam przez lądolód[2]. Głównym składnikiem polskiego krzemienia pasiastego jest krzemionka (95%), a w jej obrębie dominuje kwarc, natomiast chalcedon występuje podrzędnie[2]. Pasiastość wynika ze zmiennej ilości mikroporów, partie jaśniejsze mają ich dużo, a ciemniejsze - mniej[2]. Geneza polskich krzemieni pasiastych nie jest do końca wyjaśniona, sądzi się jednak, że powstały one w osadach dna morskiego w czasie sedymentacji lub tuż po niej, a źródłem krzemionki mogły być roztwory hydrotermalne[2].

Wydobywany już w neolicie i wczesnej epoce brązu w rejonie Sandomierza, Iłży i Ostrowca Świętokrzyskiego – używany był do wyrobu siekierek o znaczeniu magicznym i obrzędowym.

Krzemień pasiasty posiada trzy najważniejsze cechy kamienia jubilerskiego: rzadkość występowania, dekoracyjność i odpowiednią twardość.

Stosowanie krzemienia w biżuterii zapoczątkował w 1972 roku sandomierski złotnik Cezary Łutowicz pod wpływem prof. Zdzisława Migaszewskiego, geologa i wykładowcy na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ UNESCO: Muzeum Archeologiczne i Rezerwat „Krzemionki” ~ Co zobaczyć ~ Świętokrzyskie Travel [online], swietokrzyskie.travel [dostęp 2023-08-22].
  2. ↑ a b c d e f Paweł Król, Zdzisław Migaszewski. Rodzaje, występowanie i geneza krzemieni. Zarys Problematyki. Historia krzemienia. Muzeum Narodowe w Kielcach, 2009
  3. ↑ O kamieniu. krzemien-sandomierz.pl. [dostęp 2017-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-11)].

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!