Wieś leży w odległości 3 km na północ od Kawęczyna i 6 km na północny zachód od Dobrej, przy drodze krajowej nr 83 do Sieradza. Przez północną część wsi przepływa rzeka Kiełbaska.
W Kowalach Pańskich znajdują się zabytkowy kościół, cmentarz, kaplica pogrzebowa, Zespół Szkół, Ochotnicza Straż Pożarna, Biblioteka Gminna, Przedszkole Gminne oraz boisko parafialne.
Historia
Kowale Pańskie nazywane były Kowalami Szlacheckimi. Nazwa ta pochodzi od kowali rzemieślników pracujących na folwarku pańskim.
Najstarsze dane historyczne pochodzą z XIII wieku. W okresie carskiej Rosji i do roku 1954 była to siedziba gminy. W latach 1954–1972 siedziba gromadzkiej rady narodowej.
W XIX wieku pisano: Kowale Pańskie, wieś i probostwo, folwark. Pod względem administracji sądowej należały do sądu gminnego okręgu IV w Tokarach.
Właścicielami dóbr byli kolejno: Walewscy, Czarneccy, Węsorscy i Robert Scholtz, który powołał do życia fabrykę mąki kościanej oraz młyn parowy.
W XVIII wieku Kowale Pańskie należały do dóbr ziemskich arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, do klucza tureckiego województwa i powiatu Sieradz. Przed 1512 rokiem należały do klucza uniejowskiego, województwo Sieradz.
W końcu XIX wieku istniała we wsi fabryczka mąki kostnej oraz młyn parowy[3].
Pierwotny kościół wzmiankowany był w XV wieku. Obecny, murowany kościół pw. Siedmiu Boleści NMP zbudowany został w stylu klasycystycznym w latach 1847–1853 z fundacji Antoniego Czarneckiego z Brzóstkowa na miejscu poprzedniej świątyni.
Część detali architektonicznych oraz szczyt zachodniej elewacji z wieżą mają szereg cech neoromańskich. Dwuspadowe dachy oraz na wieży w kształcie stożka kryte są blachą.
Jednonawowe wnętrze z wyposażeniem wykonane jest w stylu późnoklasycystycznym, a ściany dzielone są pilastrami. Ołtarz główny wykonany jest w formie czterokolumnowego frontonu, zwieńczonego belkowaniem z trójkątnym tympanonem. W bocznym ołtarzu znajduje się XVIII-wieczna pieta. Ponadto godnymi uwagi są: portret trumienny namalowany na blasze z XVII wieku oraz szereg naczyń liturgicznych z przełomu XVII i XVIII wieku.
Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Kowalach Pańskich – istniała już w XIX wieku. Była to gminna szkoła, mieszcząca się w budynku wiejskim. W 1933 roku postanowiono wybudować szkołę z prawdziwego zdarzenia jak na owe czasy. Obecnie w skład obwodu szkolnego wchodzą wsie: Kowale Pańskie, Kowale Pańskie-Kolonia, Marianów-Kolonia, Dziewiątka, Ciemień, Siedliska, Nowy Czachulec, Leśnictwo, Młodzianów.
Biblioteka Publiczna Gminy Kawęczyn z siedzibą w Kowalach Pańskich.
↑Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 202, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
Bibliografia
PiotrP.MaluśkiewiczPiotrP., Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC750945451. Brak numerów stron w książce
Andrzej CzesławA.C.NowakAndrzej CzesławA.C., Konin, Turek, Dobra, Golina, Rychwał, Tuliszków oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-04-8, OCLC69453891. Brak numerów stron w książce
