Komitet Ocalenia Publicznego (fr.Comité de salut public) – nadzwyczajny organ wykonawczy, powołany w kwietniu 1793 roku w okresie rewolucji francuskiej, przez Konwent, celem opanowania kryzysowej sytuacji państwa, spowodowanej wojną z Austrią i Prusami, chaosem gospodarczym i kontrrewolucją wewnętrzną.
Uprawnienia i pozycja w systemie władzy
KOP zastąpił radę ministrów, mając faktycznie o wiele większe od niej uprawnienia. Teoretycznie zależny od Konwentu (każda jego propozycja uchwały musiała zostać zatwierdzona przez parlament), w rzeczywistości już od lipca 1793 cieszył się na tyle dużym prestiżem, że jego decyzje przyjmowane były bez dłuższych dyskusji. Komitet miał siedzibę w jednym ze skrzydeł pałacu Tuileries, a jego obrady - w odróżnieniu od Konwentu - nie były jawne.
Pierwszy skład
Do lipca 1793 r. Komitet zdominowany był przez posłów umiarkowanej lewicy, pozostających pod wpływem Dantona. Choć nominalnie KOP nigdy nie miał przewodniczącego, to ten polityk odgrywał wiodącą rolę w pracach organu władzy. Poza tym członkami Komitetu byli:
nie wszedł do drugiego składu Komitetu; za Dyrektoriatu członek Rady Starszych; za Konsulatu członek Ciała Ustawodawczego (i przez pewien okres jego przewodniczący)
nie wszedł do drugiego składu Komitetu; po przewrocie 9 thermidora ukrywał się w Montepelier; po restauracji Burbonów jako królobójca skazany na wygnanie przebywał w Belgii; zmarł w Saint Josse Ten Voode
zastąpiony przez Lindeta; nie wszedł do drugiego składu Komitetu; po restauracji Burbonów jako królobójca skazany na wygnanie przebywał w Niderlandach; po rewolucji lipcowej wrócił do Francji
nie wszedł do drugiego składu Komitetu; podczas terroru jakobińskiego oskarżony o zdradę, skazany na śmierć i ścięty
Drugi skład
Komitet kierowany przez Dantona nie spełnił stawianych wobec niego oczekiwań i został 27 lipca 1793 roku zastąpiony przez bardziej lewicowy skład z Maksymilianem Robespierre jako nieformalnym przywódcą. Kierowany przez niego Komitet zdołał wyprowadzić kraj z największego kryzysu i dlatego zyskał przydomek Wielkiego Komitetu. We wrześniu 1793 r. do KOP dołączyli, na wyraźne żądanie sankiulotów dwaj ultraradykałowie: Jacques-Nicolas Billaud-Varenne i Jean-Marie Collot d’Herbois.
po przewrocie 9 thermidora aresztowany; brał udział w Sprzysiężeniu Równych; za Dyrektoriatu przez krótki okres pełnił urząd ministra finansów; po restauracji Burbonów został jako królobójca skazany na wygnanie, jednak pozostał nielegalnie we Francji, aż do śmierci
ustąpił protestując przeciw usunięciu Houcharda z urzędu; podczas przewrotu 9 thermidora nie pozwolił Robespierre’owi wygłosić przemówienia; zagrożony aresztowaniem zbiegł i ukrywał się do czasu ogłoszenia amnestii; po restauracji Burbonów został wygnany jako królobójca; zmarł w Liège
podczas przewrotu 9 thermidora wystąpił przeciw Robespierrowi, mimo to został skazany na deportację do Gujany Francuskiej; ułaskawiony za Konsulatu; pod koniec życia przebywał w Stanach Zjednoczonych i na wyspie Haiti; zmarł w San Domingo
jeden z członków Dyrektoriatu; minister wojny za Konsulatu oraz minister spraw wewnętrznych podczas 100 dni Napoleona po ostatecznej przegranej Napoleona osiedlił się w Magdeburgu gdzie zmarł
za Dyrektoriatu członek Rady Pięciuset; po objęciu władzy przez Napoleona odszedł od polityki; zmarł w Dijon
Upadek Robespierre’a
Tarcia wewnętrzne w Komitecie Ocalenia Publicznego stały się jedną z ważniejszych przyczyn upadku jakobinów. Fanatyzm ideowy Robespierre’a przerażał większość członków KOP (poza Saint-Justem i Couthonem), którzy w obawie o własne życie zawiązali spisek i 9 thermidora roku II (27 lipca 1794) doprowadzili w Konwencie do aresztowania Robespierre’a i stronników, a następnie do ich egzekucji.
W okresie potermidoriańskim KOP stracił nadzwyczajne uprawnienia i miał zajmować się jedynie polityką zagraniczną i wojskowością. Wprowadzono zasadę rotacji członków, a w 1795 r. całkowicie zlikwidowano ten organ władzy.