Kolej piaskowa – kolej użytku niepublicznego, której głównym zadaniem jest transport materiałów podsadzkowych do zabezpieczania wyrobisk kopalnianych[1]. Koleje piaskowe charakteryzują się m.in. specjalistycznym taborem i urządzeniami rozładunkowymi.
Koleje piaskowe na Górnym Śląsku
Koleje piaskowe na Górnym Śląsku to potoczne określenie kolei przemysłowych na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i Rybnickiego Okręgu Węglowego. Koleje piaskowe stanowią dobrze zorganizowaną infrastrukturę techniczno-transportową i tworzą drugą co do wielkości po PKP PLK sieć kolejową w Polsce.
W 1990 roku dokonano restrukturyzacji PMPPW i podziału na kilka spółek, a następnie ich prywatyzacji. Obecnie sieć kolei piaskowych należy do kilku przedsiębiorstw, w przeważającej części prywatnych, które posiadają licencje na udostępnianie infrastruktury kolejowej dla realizacji przewozów kolejowych.
W 2016 roku pojawiły się plany zagospodarowania w postaci dróg rowerowych śladów po likwidowanych liniach kolei piaskowej[2]. W 2019 władze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii podjęły konkretne działania do realizacji projektu połączeń międzymiastowych drogami rowerowymi w standardzie velostrady[3].