Kleantes z Assos (gr. Κλεάνθης ὁ Ἄσσιος Kleanthes ho Assios łac. Cleanthes; ur. ok. 331, zm. ok. 232 p.n.e.) – grecki filozof, pisarz i poeta, przedstawiciel stoicyzmu.
Życiorys
W latach 264-232 kierował szkołą założoną przez Zenona z Kition, którego był następcą. Wcześniej jednak był bokserem i, aby opłacić swe kształcenie filozoficzne, pracował fizycznie. Pod jego kierunkiem szkoła stoicka podupadła, a sam stoicyzm stał się obiektem ataków ze strony sceptyków i akademików. Kleantes, nie potrafiąc bronić stoicyzmu na gruncie naukowym, rozwinął jednocześnie myśl stoicką o aspekty uczuciowe i religijne. Kleantes napisał 10 pism logicznych i 33 etyczne. Z licznych dzieł Kleantesa, których napisał ponad 50, zachował się jedynie heksametryczny Hymn do Zeusa opiewający największego z bogów. Passus jego hymnu[1][2] pojawia w zmienionej formie w eposie astrologicznym Aratosa z Soloj pt. Phaenomena[3], który zostaje zacytowany przez Pawła z Tarsu w jego mowie na Areopagu opisanej w księdze Dziejów Apostolskich (17,28)[4], być może ze względu na jego monoteistyczny wydźwięk. Katalog jego pism (znanych z fragmentów) zachowały się u Diogenesa Laertiosa. Najsłynniejszy jest przekaz Stobajosa, hymn do Zeusa, pojętego jako dusza wszechświata i jego rozum.
Bibliografia
- Aratus Solensis, Phaenomena, ed. G. R. Mair, London: William Heinemann; New York: G. P. Putnam's Sons, 1921.
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927)
- Kleanthes — poeta i filozof
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)
- Thom, J., (2005), Cleanthes' Hymn to Zeus: Text, Translation, and Commentary. Mohr Siebeck. ISBN 3161486609.
Przypisy
- ↑ Johan C.J.C. Thom Johan C.J.C., Cleanthes' Hymn to Zeus, wyd. 1, t. 33, Studien und Texte zu Antike und Christentum / Studies and Texts in Antiquity and Christianity, Tübingen: Mohr Siebeck, 2006, ISBN 978-3-16-158676-7 [dostęp 2023-05-03] . Brak numerów stron w książce
- ↑ W formie ἐκ σοῦ γὰρ γένος ἐσμὲν.
- ↑ Aratus Solensis, Phaenomena, book 1 [online], www.perseus.tufts.edu [dostęp 2023-05-03] .
- ↑ Dz 17,28 - τοῦ γάρ καὶ γένος εἰμέν. ed. Nestle-Aland
