Klan Ausran – początkowo koło literackie kierowane z Technikum Księgarskiego na Dołach, w dzielnicy Łodzi, później bardziej ogólna grupa o charakterze kulturalno-religijnym. Klan został założony w 1954 i kierowany przez filologa Ignacego Ryszarda Dankę, mając na celu rekonstrukcję duchowego dziedzictwa Indoeuropejczyków. Jest on jedną z pierwszych w Polsce grup neopogańskich. Później do klanu dołączyli uczniowie z innych szkół, przeważnie z Technikum Włókienniczego przy ul Wólczańskiej.
Nazwa grupy pochodzi od pie. Ausra – „zorza, jutrzenka”; jest to jednocześnie imię praindoeuropejskiej bogini, żony boga Pusana[1]. Klan założony został w 1954 roku w Łodzi przez uczniów techników księgarskiego i chemicznego[2], początkowo jako koło studenckie o charakterze „religijno-lingwistycznym”[3]. W 1957 roku do założonej wtedy filii klanu dołączył wykładający na Uniwersytecie Warszawskim Hindus Hiranmoy Ghoshal, który został pierwszym kapłanem. Rok później w Warszawie utworzona została filia Klanu[1]. W 1960 roku na zjeździe w podłódzkim Lesie Tuszyńskim przyjęty został statut Klanu, w którym zadeklarowano powrót do pierwotnej religii praindoeuropejskiej i uznano za najwyższego boga Perkvunosa[1]. W latach 70. grupa była infiltrowana przez Służbę Bezpieczeństwa, doszło do konfiskaty listów, publikacji i czasowego aresztowania Ignacego Ryszarda Danki.
Członkowie Klanu posługiwali się rekonstruowanym językiem praindoeuropejskim, nazywanym przez nich językiem ausrańskim. Organizowali także wykłady i sympozja naukowe z zakresu indoeuropeistyki. W języku ausrańskim drukowane były kalendarze, powstawała poezja, pieśni religijne (tzw. mantla[3] lub mentla[4]), był on także używany jako język liturgiczny podczas ausrańskich obrzędów[3]. Członkowie Klanu dzielili się na pełnoprawnych gerontów oraz apotów. Obrzędy ausrańskie nazywane były deiwokvolia i sprawowali je kapłani zwani deiwokvolami[5]. Społeczność ausran opisał w Listach do pani Z. Kazimierz Brandys[6].
W okresie największej świetności Klan Ausran liczył około 500 osób, pochodzących głównie ze środowisk akademickich. Ausraninem był m.in. filolog Krzysztof Tomasz Witczak[2]. Jednak tylko niewielka część członków uznawała Klan jako swoją religię, większość traktowała go w kategorii kontrkultury i projektu badawczego. Organizacja ta nie została też nigdy zarejestrowana jako związek wyznaniowy[5].
Przypisy
- ↑ a b c Klan Ausran: Rekonstrukcja zapomnianych wierzeń. religie.wiara.pl, 2002-10-28. [dostęp 2013-09-24]. (pol.).
- ↑ a b Ewa Zientarska. Daj mi ten gongus. „Gazeta Wyborcza”. nr 56 (2046), s. 12, 1996-03-06. (pol.).
- ↑ a b c Marek Rau: Współczesny ruch neopogański w Europie. taraka.pl, 1999-09-30. [dostęp 2013-09-24]. (pol.).
- ↑ Ignacy RyszardI.R. Danka Ignacy RyszardI.R., Dzieje i idee Klanu Ausran, „Państwo i Społeczeństwo”, nr 4, 2008, s. 89–94 [zarchiwizowane z adresu 2019-10-27] .
- ↑ a b Artur Rumpel: Religie w Polsce. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 188. (pol.).
- ↑ Kazimierz Brandys: Listy do pani Z. Wspomnienia z teraźniejszości 1957-1961. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1965, s. 206-209. (pol.).
Bibliografia
Linki zewnętrzne
