Kantyk Mojżesza (hebr: שירת הים) – pieśńbiblijna, stanowiąca część Księgi Wyjścia (rozdział 15). Występuje pod różnymi nazwami: „Pieśń zwycięstwa”, „Pieśń dziękczynienia”[1], „Pieśń dziękczynna” (Wj 15), „Pieśń morza”[2], „Hymn zwycięstwa po przejściu Morza Czerwonego”[3].
Powstanie pieśni
Wedle zapisu biblijnego była śpiewana przez Izraelitów po wyzwoleniu z niewoli egipskiej, zaraz po przekroczeniu Morza Czerwonego, w czasie ich wędrówki do Ziemi Obiecanej. Hymn ten miał być pochwałą Boga, którego działanie sprawiło, że ścigające Izraelitów wojsko egipskie zatonęło. Biblia notuje dwie pieśni wówczas śpiewane – przez Mojżesza i mężczyzn oraz przez Miriam i kobiety. Pieśń Mojżesza składa się z dwóch części – wysławiającej Boga, wraz z opisem zagłady Egipcjan oraz zapowiadającej przyszłość w Ziemi Obiecanej. Pieśń Miriam jest krótsza i zawiera pochwałę Boga[1].
Archaiczny język i styl pieśni Mojżesza pozwala stwierdzić, że jest ona jednym z najstarszych fragmentów Biblii[1]. Sama pieśń opisuje zatonięcie Egipcjan, nie wspominając cudownego przejścia Izraelitów przez morze. Według niektórych interpretacji odwołuje się ona do hebrajskiej wizji szeolu, jako otchłani i powiela motyw kosmogoniczną walkę Jahwe z morskim smokiem (Lewiatanem), tutaj reprezentowanym przez egipskie wojsko[4]. Redaktorzy Biblii Tysiąclecia określają hymn jako jeden najpiękniejszych utworów poezji hebrajskiej[5].
Pod koniec XIX wieku w genizie synagogi Ben Ezry w Kairze w Egipcie odnaleziono manuskrypt datowany na VII lub VIII wiek n.e. z tą pieśnią biblijną. Jego właściciel dopiero pod koniec lat 70. XX w. udostępnił go do badań naukowych. W latach 90. XX w. dokument trafił do archiwum, a 22 maja 2007 roku na wystawę do Muzeum Izraela w Jerozolimie[2].