Ján Ursíny

Ján Ursíny

Data i miejsce urodzenia	11 października 1896 Rakša
Data i miejsce śmierci	8 stycznia 1972 Rakša
Odznaczenia

Ján Ursíny (ur. 11 października 1896 w Rakšy, zm. 8 stycznia 1972 tamże) – słowacki i czechosłowacki polityk, parlamentarzysta.

Życiorys

Był słowackim politykiem i urzędnikiem kościoła ewangelickiego – przełożonym senioratu turczańskiego, współzałożycielem i pierwszym przełożonym zboru ewangelickiego w Pradze. W latach 30. działał w słowackim ruchu rolniczym, którego reprezentował także jako poseł do parlamentu Czechosłowacji.

Organizator i jeden z bezpośrednich inicjatorów słowackiego powstania narodowego (29 sierpnia 1944). Jako przedstawiciel SNR wraz z Lacem Novomeskim, uczestnik delegacji w Londynie na rokowania z Edvardem Benešem, a następnie w Moskwie. Konsekwentny zwolennik zasady równych w sprawie powojennego życia Czechów i Słowaków w Czechosłowacji. Z tego powodu często popadał w konflikt z kierunkiem czechosłowackim, mimo że tuż przed II wojną światową i w czasie wojny był w opozycji do narodu słowackiego w kwestii podziału Czechosłowacji.

Od kwietnia 1945 był przewodniczącym Stronnictwa Demokratycznego. Po wojnie został komisarzem ds. rolnictwa, a po wyborach w 1946 r. wiceprezesem pierwszego powojennego rządu czechosłowackiego. W 1947 został skompromitowany przez komunistów w tzw. aferze Obucha, która doprowadziła do jego przymusowego ustąpienia ze stanowiska (1948). W sfabrykowanym procesie został skazany na siedem lat więzienia. Zwolniono go w 1953, ale nie brał potem czynnego udziału w życiu politycznym. Zrehabilitowany w roku 1964.

Ordery i odznaczenia

• Order Tomáša Garrigue Masaryka II klasy (pośmiertnie, 1992)^[1][2]
• Order Słowackiego Powstania Narodowego I klasy (1945)
• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (5 lipca 1947)^[3]

Przypisy

1. Řád Tomáše Garrigue Masaryka II. třídy – SEZNAM NOSITELŮ. ARCHIV KANCELÁŘE PREZIDENTA REPUBLIKY, 14 grudnia 2012. [dostęp 2024-10-31]. (cz.).
2. Odznaczeni Orderem T. G. Masaryka (1990–1992). Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 2024-10-31]. (cz.).
3. M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 860 „za wybitne zasługi w dziedzinie współpracy polsko-czechosłowackiej”.

Bibliografia

• Życiorys na stronie osobnosti.sk (cz.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000115870955
• VIAF: 3363369
• LCCN: n95064355
• GND: 122788761
• SUDOC: 249737086
• NKC: jn20001005241