Był synem kuśnierza[1]. W latach 1609–1610 przebywał w ’s-Hertogenbosch[1]. Przed 1612 mógł wyjechać na krótko do Hiszpanii[1]. Następnie wrócił do Amsterdamu, gdzie w 1612 ożenił się z Neeltgen van Camp; małżeństwo było nieudane i zakończyło się po czterech latach rozwodem[1]. W 1621 był krótko aresztowany za niepłacenie podatków[1]. W 1625 wyjechał do Haarlemu, gdzie wstąpił do gildii św. Łukasza[1]. W 1627 został skazany na 20 lat więzienia za bluźnierstwo, wyuzdanie i przynależność do różokrzyżowców, zaś jego obrazy publicznie spalono[1][2][3].
Z inicjatywy ambasadora brytyjskiego w Hadze, sir Dudleya Carletona, w sprawie Torrentiusa interweniował król Karol I i doprowadził do uwolnienia artysty w 1629[1][2][3]. Torrentius działał następnie od 1629 do 1632[b] jako nadworny malarz w Londynie, który jednak musiał opuścić z powodu niemoralego trybu życia[3]. Wrócił do Amsterdamu, gdzie ponownie został aresztowany i poddany torturom, w wyniku których zmarł w 1644[1][2].
Życie malarza nadal budzi kontrowersje, nie wiadomo dlaczego tak ostro potraktowano go podczas procesu. Społeczeństwo holenderskie było w XVII wieku tolerancyjne i skandal jaki miał miejsce wokół malarza był zjawiskiem wyjątkowym. Zagadką pozostaje jego powrót do Amsterdamu, gdzie mógł się spodziewać kolejnego uwięzienia, gdyż złamał warunki zwolnienia[4].
Twórczość
Twórczość Torrentiusa była znana i doceniana, wzmiankował o nim m.in. pisarz Constantijn Huygens, który cenił jego obrazy i podziwiał awanturniczy tryb życia kontrowersyjnego malarza[4]. Artysta malował rubaszne, erotycznesceny rodzajowe, z których część przedstawiała mistrzowskie akty w mitologicznych sceneriach. Zostały one publicznie spalone i obecnie są znane wyłącznie ze źródeł literackich[2]. Torrentius tworzył teź martwe natury. Były to starannie skomponowane prace, w większości osadzone na ciemnym tle, przywołują na myśl twórczość Jana van de Velde (młodszego) i krąg Willema Claesz. Hedy. Na obrazach Torrentiusa szczególnie fascynujące jest odwzorowanie obiektów fizycznych, a ich trafna perspektywa pozwala przypuszczać, że użyto camera obscura[2].
Do czasów współczesnych zachował się jedynie obraz z 1614 Martwa natura z wędzidłem[5], znany też pod tytułem Alegoria wstrzemięźliwości. Obraz ten zainspirował Zbigniewa Herberta do nadania jego tytułu tomowi szkiców poświęconych złotemu wiekowi malarstwa holenderskiego.
Uwagi
↑Pseudonim Torrentius, pochodzi od słowa torrens, które jest łacińskim odpowiednikiem holenderskiego beeck (strumień).
↑RKD oraz Irene Haberland (Grove Art Online) podają, że artysta wyjechał do Londynu po 11 lipca 1630, a do Holandii wrócił między 7 listopada 1640 a 15 września 1642[1][2].
Przypisy
↑ abcdefghijkJohannes Torrentius [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-14](ang. • niderl.).
↑ abcAntoniA.ZiembaAntoniA., Torrentius, Johannes, [w:] RobertR.Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 374, ISBN 83-221-0686-6(pol.).
.jpg)
