Johan Gadolin

Johan Gadolin
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1760
Turku

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1852
Mynämäki

Multimedia w Wikimedia Commons

Johan Gadolin (ur. 5 czerwca 1760 w Turku, zm. 15 sierpnia 1852 w Mynämäki) – fiński mineralog i chemik, odkrywca itru.

Życiorys

Był synem Jakoba Gadolina, profesora astronomii i fizyki na Królewskiej Akademii w Turku, a później profesora teologii i biskupa Turku. Jego dziad ze strony ojca, Jakob Gadolin, minister luterański, przyjął nazwisko „Gadolin” (z hebr. gadol – „wielki”). Jego drugi dziad, Johan Browallius, był uczniem Linneusza i czołowym przedstawicielem nauk naturalnych w Królestwie Szwecji oraz biskupem Turku[1].

Studiował chemię na Uniwersytecie w Uppsali, gdzie w roku 1781 przedstawił rozprawę doktorską na temat analizy żelaza. Duże uznanie zdobyła jego druga rozprawa doktorska z filozofii. W roku 1783 powrócił do Turku, gdzie w roku 1797 uzyskał tytuł pełnego profesora, w 1790 roku został członkiem Szwedzkiej Akademii Nauk. W badaniach swych zajmował się m.in. procesem spalania, przyczyniając się od obalenia teorii flogistonu. Był promotorem 61 rozpraw doktorskich, autorem kilku książek, w tym podręcznika chemii z 1798 roku. Wprowadził do nauczania chemii ćwiczenia laboratoryjne dla studentów. Był wynalazcą destylacji z przeciwprądem[1].

W latach 1792–1794 w minerale iterbicie wydobytym w okolicach Ytterby koło Sztokholmu przez chemika Carla Arrheniusa wykrył tlenek nieznanego pierwiastka chemicznego[2]. Wyizolowaną substancję nazwał pierwotnie ytterbia, co zostało następnie skrócone do yttria. Substancją tą okazał się później tlenek itru, z którego w wyniku redukcji uzyskano metaliczny itr[1]. W roku 1843 Carl Gustaf Mosander wydzielił z yttrii dwa kolejne składniki, erbię i terbię, z których otrzymał metale erb i terb[3].

Na cześć Johana Gadolina nazwę minerału iterbitu zmieniono na „gadolinit”. Jego nazwiskiem nazwano też pierwiastek gadolin, odkryty w 1880 roku przez Jeana Charles'a Galissarda de Marignaca[1].

Poza chemią Gadolin interesował się matematyką, fizyką, mineralogią, metalurgią i uprzemysłowieniem. Był członkiem licznych europejskich towarzystw naukowych oraz członkiem założycielem Towarzystwa Muzycznego w Turku. Był też założycielem i prezesem Fińskiej Izby Handlowej oraz aktywnym przedsiębiorcą[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e P.B. Dean, K.I. Dean. Sir Johan Gadolin of Turku: The Grandfather of Gadolinium. „Acad Radiol”. 3 Suppl 2, s. S165–S169, 1996. DOI: 10.1016/S1076-6332(96)80523-X. PMID: 8796552. (ang.). 
  2. ↑ Johan Gadolin. Undersökning af en svart tung Stenart ifrån Ytterby Stenbrott i Roslagen. „Vetenskaps Academiens Nya Handlingar”. 15, s. 137–155, 1794. 
  3. ↑ Yttrium. Elementymology & Elements Multidict. [dostęp 2011-07-25]. (ang.).

Read other articles:

Бланш-Егліз

Бланш-ЕглізBlanche-Église   Країна  Франція Регіон Гранд-Ест  Департамент Мозель  Округ Саррбур-Шато-Сален Кантон Дьєз Код INSEE 57090 Поштові індекси 57260 Координати 48°47′33″ пн. ш. 6°40′25″ сх. д.H G O Висота 203 - 238 м.н.р.м. Площа 6,89 км² Населення 110 (01-2020[1]) Густота 19,3...

 

Lista de medalhas antiguanas nos Jogos Olímpicos da Juventude

Este anexo contém uma lista detalhada das medalhas conquistadas por Antígua e Barbuda nos Jogos Olímpicos da Juventude, de Verão, de Inverno e os totais combinados e parciais[1]. A Lista Edição Medalha Nome Esporte Evento Verão de 2012(Sem medalhas) — Inverno de 2012(Sem medalhas) — Totais - Verão Ouro 0 Prata 0 Bronze 0 Total 0 Totais - Inverno Ouro 0 Prata 0 Bronze 0 Total 0 Totais - Verão + Inverno Ouro 0 Prata 0 Bronze 0 Total de Medalhas 0 Referências ↑ Não inclui medalh...

 

Гвозниця Горішня

Село Гвозниця Горішняпол. Gwoźnica Górna Координати 49°49′ пн. ш. 21°58′ сх. д. / 49.817° пн. ш. 21.967° сх. д. / 49.817; 21.967Координати: 49°49′ пн. ш. 21°58′ сх. д. / 49.817° пн. ш. 21.967° сх. д. / 49.817; 21.967 Країна ПольщаПольщаВоєводство Підкар

Флора (Winx Club)

ФлораНародилася 1 березня 1995 рокуПланета ЛінфеяМісце проживання ЛінфеяАлфеяГардінія (4-5 сезон)Діяльність ФеяУчиниця АлфеїВчителька в АлфеїВідома завдяки Фея природи.Alma mater AlfeadРодичі Батьки невідомі Міелі (молодша сестра) Ця стаття не містить посилань на джерела. Ви може

 

Lairmont Manor

Historic house in Washington, United States United States historic placeLarrabee HouseU.S. National Register of Historic Places LocationBellingham, WashingtonCoordinates48°42′43″N 122°30′26″W / 48.71194°N 122.50722°W / 48.71194; -122.50722Built1915ArchitectBebb & Gould, Carl GouldNRHP reference No.75001880[1]Added to NRHPMay 30, 1975 Lairmont Manor, also known as the Larrabee House, is a 1914 Italian Renaissance style home located in B...

 

Cinema of Tunisia

Filmmaking in Tunisia Cinema of TunisiaNaceur Ktari (2000)No. of screens48 (As of July 2022)[1] • Per capita0.2 per 100,000 (2009)[1]Produced feature films (2005–2009)[2]Total4 (average)Number of admissions (2008)[3]Total600,000 The cinema of Tunisia began in 1896, when the Lumière brothers began showing animated films in the streets of Tunis. History The first feature-length movie produced in North Africa, Les Cinq gentlemen maudits (T...

John David Booty

American football player (born 1985) For the American football defensive back, see John Booty. American football player John David BootyBooty while at USC in 2007No. 4, 9, 10Position:QuarterbackPersonal informationBorn: (1985-01-03) January 3, 1985 (age 38)Shreveport, Louisiana, U.S.Height:6 ft 2 in (1.88 m)Weight:213 lb (97 kg)Career informationHigh school:Evangel Christian Academy(Shreveport, Louisiana)College:USC (2003–2007)NFL Draft:2008 / Round: ...

 

Neil Lewis (journalist)

American journalist and author This biography of a living person relies too much on references to primary sources. Please help by adding secondary or tertiary sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately, especially if potentially libelous or harmful.Find sources: Neil Lewis journalist – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2011) (Learn how and when to remove this t...

 

Baluhawa

Village development committee in Lumbini Zone, NepalBaluhawa बलुहवाVillage development committeeBaluhawaLocation in NepalCoordinates: 27°29′N 83°07′E / 27.48°N 83.11°E / 27.48; 83.11Country   NepalZoneLumbini ZoneDistrictKapilvastu DistrictPopulation (1991) • Total3,774Time zoneUTC+5:45 (Nepal Time) Baluhawa is a village development committee in the Kapilvastu District, of the Lumbini Zone, in Nepal. At the time of th...

Villa Foscari

Villa Foscari genannt La Malcontenta am Brenta-Kanal Villa Foscari genannt La Malcontenta ist der Name einer in Mira an einem der Mündungskanäle des Brenta gelegenen Villa. Sie wurde zwischen 1550 und 1560 nach Plänen des italienischen Architekten Andrea Palladio erbaut und gehört zu den bedeutendsten Sehenswürdigkeiten im Umland von Venedig. Inhaltsverzeichnis 1 Lage 2 Geschichte 3 Name 4 Architektur 5 Innendekoration 6 Palladio über die Villa Malcontenta 7 Literatur 8 Weblinks 9 Einze...

 

Wally Herger

American politician (born 1945) Wally HergerMember of the U.S. House of Representativesfrom California's 2nd districtIn officeJanuary 3, 1987 – January 3, 2013Preceded byEugene A. ChappieSucceeded byJared HuffmanMember of the California State Assemblyfrom the 3rd districtIn officeDecember 1, 1980 – November 30, 1986Preceded byEugene A. ChappieSucceeded byChristopher Chandler Personal detailsBorn (1945-05-20) May 20, 1945 (age 78)Yuba City, California, U....

 

List of speakers of the Oklahoma House of Representatives

Speaker of the Oklahoma House of RepresentativesIncumbentCharles McCallsince January 3, 2017AppointerElected by the Oklahoma House of RepresentativesTerm length2 yearsInaugural holderWilliam H. MurrayFormationOklahoma Constitution1907Succession3rd The Speaker of the Oklahoma House of Representatives is the presiding officer of the lower house of the Oklahoma Legislature, the Oklahoma House of Representatives. The speaker exercises administrative and procedural functions, but remains a re...

Jonathan Apphus

Leader of the Hasmonean dynasty from 161 to 143 BCE Jonathan Apphus16th-century French artist’s impression of Jonathan Apphus, from Guillaume Rouillé's Promptuarii Iconum InsigniorumLeader of the MaccabeesReign161–143 BCEPredecessorJudah MaccabeeSuccessorSimon ThassiHigh Priest of JudaeaSuccessorSimon ThassiDied143 BCEBaskamaBurialModi'inDynastyHasmoneanFatherMattathiasReligionSecond Temple Judaism This article uses texts from within a religion or faith system without referring to second...

 

Fagus crenata

Species of beech Not to be confused with Fagus japonica. Japanese beech Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Fagales Family: Fagaceae Genus: Fagus Species: F. crenata Binomial name Fagus crenataBlume Synonyms Fagus ferrugineaFagus sieboldii Fagus crenata, known as the Siebold's beech, Japanese beech, or buna, is a deciduous tree of the beech genu...

 

Гердер, Иоганн Готфрид

Запрос «Гердер» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Иоганн Готфрид Гердернем. Johann Gottfried Herder Дата рождения 25 августа 1744(1744-08-25) Место рождения Морунген, Восточная Пруссия, Королевство Пруссия (ныне Моронг, Польша) Дата смерти 18 декабря 1803(1803-12-18) (59 лет) Мест...

Northgate Shopping Centre

Shopping mall in Hobart, Tasmania, Australia For similarly named shopping centres, see Northgate shopping centres (disambiguation). Northgate Shopping CentreThe Main Northgate Entrance, prior to renovation and rebrandingLocationGlenorchy, Tasmania, AustraliaCoordinates42°49′55″S 147°16′25″E / 42.83194°S 147.27361°E / -42.83194; 147.27361Opening date1986OwnerVicinity CentresNo. of stores and services165No. of anchor tenants3No. of floors1Websitewww.northgate...

 

The Pink House (film)

2017 Peruvian filmLa casa rosadaTheatrical release posterDirected byPalito Ortega MatuteWritten byPalito Ortega MatuteProduced byNelva AcuñaPalito Ortega MatuteStarringJosé Luis AdrianzenRicardo Bromley LópezShantal LozanoCinematographyJorge CernaEdited byPalito Ortega MatuteRenato OrtegaMusic byJorge Luís Cárdenas SotolongoProductioncompaniesPeru Movie EIRLAndina Compañía CinematográficaRelease datesMarch 2017 (San Diego)May 3, 2018 (Peru)Running time102 minutesCountryPeruLanguageSpa...

 

Grand Junction Jackalopes

Independent baseball team in the Pioneer League Minor league baseball teamGrand Junction JackalopesFounded in 1978 Grand Junction, Colorado Minor league affiliationsClassIndependent (from 2021)Previous classesRookie (1978–1985, 1987–2020)LeaguePioneer League (1978–1985, 1987–present)DivisionSouth DivisionMajor league affiliationsTeamIndependent (from 2021)Previous teams Colorado Rockies (2001–2020) Anaheim Angels (1997–2000) Tampa Bay Devil Rays (1996) Co-op (1978, 1985, 1987, 199...

House III

1989 American slasher film House III: The Horror ShowOfficial theatrical release posterDirected by James Isaac David Blyth Written by Allyn Warner Leslie Bohem[1] Produced bySean S. CunninghamStarring Lance Henriksen Brion James Rita Taggart Dedee Pfeiffer Aron Eisenberg Thom Bray Matt Clark CinematographyMac Ahlberg[1]Edited byEdward Anton[1]Music byHarry Manfredini[1]ProductioncompanySean S. Cunningham FilmsDistributed byMGM/UA Communications Co. (through Uni...

 

Starry sturgeon

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Starry sturgeon – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2022) (Learn how and when to remove this template message) Species of fish Starry sturgeon Acipenser stellatus Conservation status Critically Endangered (IUCN 3.1)[1] CITES App...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!