Jezioro przybrzeżne

Schemat powstawania jeziora przymorskiego (przybrzeżnego)

Łebsko

Jezioro przybrzeżne^[1], właściwie jezioro przymorskie^[2][3] – zbiornik wodny całkowicie oddzielony od morza mierzeją, niegdyś zatoka morska, laguna (jezioro lagunowe), liman (jezioro limanowe) czy delta rzeki (jezioro deltowe). Ich powstanie tłumaczy się odcięciem załamań linii brzegowej mórz piaszczystymi mierzejami, utworzonymi w wyniku akumulacyjnej działalności morza (prądów przybrzeżnych). Po latach, z powodu braku dostępu do wody słonej, jeziora przymorskie (przybrzeżne) zawierają wodę słodką.

Jeziora przymorskie (przybrzeżne) w Polsce

Większość jezior przymorskich w Polsce to zbiorniki rozległe i płytkie, ze słabo rozwiniętą linią brzegową, a także dużymi wahaniami poziomu lustra wody, które przekraczają nawet 100 cm. Cechami, które charakteryzują te jeziora są: duże falowania, eutrofizacja wód, dobre natlenienie wód aż do dna, mętność wód (widzialność od 0,5 do 1 m), lekkie zasolenie. Z powodu słabej przezroczystości i silnego falowania w takich zbiornikach bardzo słabo rozwija się roślinność podwodna. Strefę przybrzeżną zarasta najczęściej roślinność szuwarowa^[4].

Przykłady jezior przymorskich (przybrzeżnych) w Polsce: Sarbsko, Łebsko, Jezioro Dołgie Wielkie, Jezioro Dołgie Małe, Gardno, Wicko, Bukowo, Jamno, Koprowo, Resko Przymorskie, Kopań i Liwia Łuża.

Przypisy

1. Przymiotnik przybrzeżny, który odnosi się do znajdujących się przy brzegu wód (porównaj: strefa przybrzeżna, prąd przybrzeżny) w terminie jezioro przybrzeżne jest tu użyty w przeciwnym znaczeniu: określa pogranicze morza i lądu, jednak w części lądowej. Porównaj: przybrzeże «pas wód morza lub jeziora sąsiadujący z brzegiem»; nadbrzeże «obszar ciągnący się nad brzegiem wód». przybrzeże; nadbrzeże. W: Słownik Języka Polskiego PWN. [1]; [2], [dostęp: 2021-11-15]
2. jezioro przybrzeżne, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-11-15] .
3. Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego. [3], [dostęp: 2021-11-15]
4. Joanna Zalewska-Gałosz: 1150* Zalewy i jeziora przymorskie (laguny). Główny Inspektor Ochrony Środowiska, 2008-11-20, s. 5, seria: Przewodniki metodyczne dla siedlisk przyrodniczych. [dostęp 2009-06-09].