PROFILBARU.COM

Jewgienij Jewtuszenko
	; Jewgienij Jewtuszenko, 2015
Imię i nazwisko	Jewgienij Aleksandrowicz Jewtuszenko
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1932 ; Zima
Data i miejsce śmierci	1 kwietnia 2017 ; Tulsa
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Dziedzina sztuki	proza, poezja, publicystyka, scenariusze
	Ważne dzieła
	Tam, gdzie rosną jagody; Babi Jar;
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Jewgienij Aleksandrowicz Jewtuszenko, ros. Евгений Александрович Евтушенко (ur. 18 lipca 1932 w Zimie, zm. 1 kwietnia 2017 w Tulsie) – rosyjski poeta, reżyser i scenarzysta filmowy.

Życiorys

Syn geologa Aleksandra Gangnusa. Początkowo nosił nazwisko Gangnus, z czasem przyjął nazwisko matki. W latach 1952–1957 studiował w Instytucie Literackim im. Gorkiego, z którego został wydalony za poparcie powieści Nie samym chlebem... Władimira Dudincewa.

Publikować zaczął w 1949. W swoich utworach zaczął krytykować Józefa Stalina. Zyskał szeroką popularność w latach 60. dzięki podejmowaniu problemów mieszkańców Związku Radzieckiego oraz nowatorskiej formie utworów.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 59. MFF w Wenecji (2002).

Wybrana twórczość^[1]

Powieści

1982 – Tam, gdzie rosną jagody (ros. Ягодные места)
1991-1993 – Nie umiraj prieżdie smierti (ros. Не умирай прежде смерти)

Nowele i opowiadania

1967 – Pearl Harbour (ros. Пирл-Харбор)
1981 – Ardabioła (ros. Ардабиола)

Poematy

1953-1956 – Stacja Zima (ros. Станция Зима)
1961 – Babi jar (ros. Бабий яр)
1965 – Bracka GES (ros. Братская ГЭС), Puszkinskij pieriewał (ros. Пушкинский перевал)
1967 – Corrida (ros. Коррида)
1968 – Pod kożej statui Swobody (ros. Под кожей статуи Свободы)
1970 – Uniwersytet Kazański (ros. Казанский университет)
1974 – Snieg w Tokio (ros. Снег в Токио)
1976 – Iwanowskije sitcy (ros. Ивановские ситцы)
1977 – Siewiernaja nadbawka (ros. Северная надбавка)
1974-1978 – Gołub’ w Sant’jago (ros. Голубь в Сантьяго)
1980 – Nieprjawda (ros. Непрядва)
1982 – Mama i niejtronnaja bomba (ros. Мама и нейтронная бомба)
1984 – Dalnjaja rodstwiennica (ros. Дальняя родственница)
1985 – Fuku! (ros. Фуку!)
1996 – Trinadcat' (ros. Тринадцать)
1969-2000 – W połnyj rost (ros. В полный рост)
1975-2000 – Prosieka (ros. Просека)

Zbiory wierszy

1952 – Razwiedczyki grjaduszczego (ros. Разведчики грядущего)
1955 – Trietij snieg (ros. Третий снег)
1956 – Szosse Entuziastow (ros. Шоссе Энтузиастов)
1957 – Obieszczanije (ros. Обещание)
1959 – Łuk i lira (ros. Лук и лира), Stichi raznych let (ros. Стихи разных лет)
1960 – Jabłoko (ros. Яблоко)
1962 – Wzmach ruku (ros. Взмах руки), Nieżnost' (ros. Нежность)
1966 – Katier swjazi (ros. Катер связи)
1967 – Bratskaja GES (ros. Братская ГЭС)
1969 – Idut biełyje sniegi (ros. Идут белые снеги)
1971 – Ja sibirskoj porody (ros. Я сибирской породы)
1972 – Pojuszczaja damba (ros. Поющая дамба), Doroga nomier odin (ros. Дорога номер один)
1973 – Intimnaja lirika (ros. Интимная лирика)
1975 – Otcowskij słuch (ros. Отцовский слух)
1977 – W połnyj rost (ros. В полный рост)
1978 – Utriennij narod (ros. Утренний народ), Prisjaga prostoru (ros. Присяга простору)
1980 – Swarka wzrywom (ros. Сварка взрывом)
1982 – Dwie pary łyż (ros. Две пары лыж)
1983 – Otkuda rodom ja (ros. Откуда родом я)
1985 – Poczti naposledok (ros. Почти напоследок)
1987 – Zawtrasznij wietier (ros. Завтрашний ветер)
1989 – 1989 (ros. 1989), Grażdanie, posłuszajtie mienja (ros. Граждане, послушайте меня)
1990 – Zielonaja kalitka (ros. Зелёная калитка), Poslednjaja popytka (ros. Последняя попытка)
1991 – Biełorusskaja krowinka (ros. Белорусская кровинка)
1993 – Niet let: lubownaja lirika (ros. Нет лет: любовная лирика)
1994 – Zołotaja zagadka moja (ros. Золотая загадка моя)
1995 – Mojo samoje-samoje (ros. Моё самое-самое), Poslednije slozy (ros. Последние слёзы)
1997 – Miedlennaja lubow' (ros. Медленная любовь), Niewyliwaszka (ros. Невыливашка)
1999 – Kradzione jabłka (ros. Краденные яблоки)
2001 – Ja prorwus’ w dwadcat’ pierwyj wiek... (ros. Я прорвусь в двадцать первый век…)
2007 – Okno wychodit w bełyje dieriew’ja (ros. Окно выходит в белые деревья)
1969-2009 – Moja futboliada (ros. Моя футболиада)
2011 – Możno wsjo spasti (ros. Можно всё ещё спасти)
2012 – Sczast’ja i raspłaty (ros. Счастья и расплаты)
2013 – Nie umieju proszczat’cja (ros. Не умею прощаться)

Publicystyka

1970 – Primieczanija k awtobiografii (ros. Примечания к автобиографии)
1980 – Tałant jest’ czudo niesłuczajnoje (ros. Талант есть чудо неслучайное)
1987 – Zawtrasznij wietier (ros. Завтрашний ветер)
1990 – Politika – priwilegija wsiech (ros. Политика – привилегия всех)

Scenariusze filmowe

1964: Ja, Kuba

Odznaczenia i nagrody

Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (10 marca 2004)^[2]
Order Znak Honoru (1969)^[3]
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1983)
Nagroda Państwowa ZSRR (1984)
Order Przyjaźni Narodów (16 lipca 1993)^[4]
Nagroda Państwowa Federacji Rosyjskiej (2010)
Order Bernardo O’Higginsa (Chile, 2009)^[5]

I medale.

Przypisy

↑ Jewtuszenko Jewgienij – książki » BiblioNETka [online], biblionetka.pl [dostęp 2017-11-24] .
↑ Указ Президента Российской Федерации от 10.03.2004 г. № 339 • Президент России [online], www.kremlin.ru [dostęp 2017-12-03] (ros.).
↑ Награды; Евгений Евтушенко [online], evgeniy-evtushenko.ru [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-05] .
↑ УКАЗ Президента РФ от 16.07.1993 N 1045 „О награждении Орденом Дружбы Народов Евтушенко Е.А.” [online], giod.consultant.ru [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-02] .
↑ Ministerio de Relaciones Exteriores de Chile – Célebre poeta ruso Yevgueni Alexandrovich Yevtushenko visita nuestro país [online], www.minrel.gob.cl [dostęp 2017-11-24] (hiszp.).

Bibliografia

Biografia Jewtuszenki na portalu Spartacus Educational. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
Yevgeny Yevtushenko, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-06-11] (ang.).
Biografia Jewtuszenki na portalu Russia-InfoCentre. [dostęp 2014-06-11]. (ang.).
Wywiad Siergieja Korzuna z Jewtuszenką dla „Echa Moskwy”. [dostęp 2013-12-12]. (ros.).
Biografia Jewtuszenki na portalu Krugoswiet. [dostęp 2014-06-11]. (ros.).

Linki zewnętrzne

Jewtuszenko wiecznie żywy – artykuł na stronie Newsweek.pl. [dostęp 2014-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (pol.).

[1] Jewtuszenko Jewgienij – książki » BiblioNETka [online], biblionetka.pl [dostęp 2017-11-24] .

[2] Указ Президента Российской Федерации от 10.03.2004 г. № 339 • Президент России [online], www.kremlin.ru [dostęp 2017-12-03] (ros.).

[3] Награды; Евгений Евтушенко [online], evgeniy-evtushenko.ru [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-05] .

[4] УКАЗ Президента РФ от 16.07.1993 N 1045 „О награждении Орденом Дружбы Народов Евтушенко Е.А.” [online], giod.consultant.ru [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-02] .

[5] Ministerio de Relaciones Exteriores de Chile – Célebre poeta ruso Yevgueni Alexandrovich Yevtushenko visita nuestro país [online], www.minrel.gob.cl [dostęp 2017-11-24] (hiszp.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Jewgienij Jewtuszenko