Tereny wsi były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. W miejscu zwanym Krúžky znaleziono pozostałości cmentarzyskapopielnicowego z okresu kultury łużyckiej, zaś w Roztopalovej – ślady osiedla mieszkalnego tej samej kultury. Na pograniczu Jasenovej, Komjatnej i Žaškova, na wzniesieniu Hrádok (717 m), istniał gródek obronny kultury halsztackiej, strzegący szlaku z Liptowa na Orawę. Jaskinia v Jazvinách u podnóży Wielkiego Chocza była czasowo zamieszkiwana zarówno w okresie kultury halsztackiej jak i w średniowieczu.
Wieś wspominana była po raz pierwszy w 1320 r., kiedy założyła ją szlachta przybyła tu z sąsiedniego Liptowa – przodkowie znanej później na Orawie rodziny Čaplovičów. Później, w XVII w., osiedliła się tu inna rodzina drobnej szlachty, pochodzący z niedalekiego Záskalia (dziś część Dolnego Kubína) Bencúrowie. Jasenová była wsią częściowo ziemiańską (część zwana Zemianstvo), a częściowo poddańską (części zwane Závada i Hornianstvo). Zamieszkujący ją chłopi byli poddanymi tzw. „państwa” feudalnego z siedzibą na Zamku Orawskim. Zajmowali się rolnictwem i hodowlą bydła, a także pszczelarstwem i produkcją okowity.
Osoby związane z miejscowością
Z Jasenovą związanych było w różny sposób wiele osób, zasłużonych dla słowackiej nauki, kultury i tożsamości narodowej. Urodzili się tu m.in.:
Jozef Bencúr (1728–1784) – pedagog, historyk i publicysta;
Alexej Čaplovič (1810–1872) – leśnik „państwa“ orawskiego, działacz społeczno-narodowy;
Ján Čaplovič (1780–1847) – prawnik, publicysta i etnograf, jeden z inicjatorów słowackiego ruchu narodowego;
Ján Čaplovič (1876–1925) – ksiądz ewangelicki, słowacki działacz narodowy, przeciwstawiający się madziaryzacji;
Ján Jamnický (1908–1972) – wybitny aktor i reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta i pedagog;
Miloš Janoška (1884–1963) – pedagog, działacz turystyczny, autor pierwszego słowackiego przewodnika po Tatrach (1911) i współzałożyciel (1921) wychodzącego do dziś czasopisma Krásy Slovenska;
Martin Kukučín (właściwie Matej Bencúr; 1860–1928) – pisarz i publicysta, „ojciec“ współczesnej prozy słowackiej;
Miloslav Krčméry (1860–1902) – ewangelicki ksiądz, kompozytor muzyki kościelnej, publicysta, od 1897 r. do śmierci proboszcz w Jasenovej;
Štefan Krčméry (1892–1955) – poeta, krytyk literacki, redaktor, sekretarz Macierzy Słowackiej, do 1903 r. uczył się w tutejszej szkole ludowej;
Ján Vávra (1864–1960) – nauczyciel, botanik, działacz społeczny, od roku 1890 do śmierci mieszkał i pracował w Jasenovej;
Ctiboh Zoch (1815–1865) – ksiądz ewangelicki, filozof, historyk, poeta i tłumacz, działacz społeczny i kulturalny, od 1837 r. do śmierci proboszcz w Jasenovej.
Zespół dawnej zabudowy wiejskiej, z drewnianymi, zrębowymi chałupami i drewnianymi bramami.
Dom rodzinny Martina Kukučína z 1856 r.
Przypisy
↑Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 11,93S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
↑ abcStatistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2021-11-21]. (słow.).
↑Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Bibliografia
Adamec Vladimír, Jedličková Nora: Slovensko. Turistický lexikon, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1991, ISBN 80-7096-152-X;
Chočské vrchy. Vodná nádrž Liptovská Mara. Turistická mapa 1 : 50 000. 1. vydanie, VKÚ Harmanec 1997, ISBN 80-85510-84-7;
Hochmuth Zdenko a kolektív: Chočské vrchy – Liptovská Mara. Turistický sprievodca ČSFR č. 42, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, ISBN 80-7096-091-4;
Szczerba Tadeusz: Choczańskie Wierchy i okolica. Przewodnik turystyczny. Wydawnictwo Ryszard M. Remiszewski – RMR, Gliwice 2001, ISBN 83-904352-9-2;
Zygmańska Barbara: Góry Choczańskie. Przewodnik turystyczny. Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa 2003, ISBN 83-7005-455-2;