Janusz Kotarbiński

Janusz Wiktor Kotarbiński

Portret Janusza Kotarbińskiego narysowany przez Stanisława Ignacego Witkiewicza
Data i miejsce urodzenia	30 lipca 1890 Gołonóg
Data i miejsce śmierci	13 stycznia 1940 Zakopane
Zawód, zajęcie	Malarstwo
Odznaczenia

Janusz Wiktor Kotarbiński (ur. 30 lipca 1890 w Gołonogu, zm. 13 stycznia 1940 w Zakopanem) – polski malarz, plastyk i literat.

Życiorys

Urodził się 30 lipca 1890 we wsi Gołonóg (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej), w rodzinie Apoloniusza Eustachego i Matyldy z Mętrackich^[1][2]. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Służył w 5. (6.) kompanii II batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich^[3] . W styczniu 1915 leczył się w szpitalu w Witkowicach. 16 grudnia 1915 w Krakowie został zwolniony z Legionów ze względów zdrowotnych^[3] . 9 lutego 1916 została zatwierdzona decyzja komisji superarbitracyjnej^[3] .

W 1919 zamieszkał w Zakopanem, gdzie zaangażował się w badania jaskiń i tworzenie kolekcji etnograficznej. Kolekcję tę złożoną z przedmiotów użytkowych i ozdób kobiecych przekazał w 1923 do Muzeum Tatrzańskiego, w tym samym roku napisał i opublikował własnoręcznie ilustrowane Nowele tatrzańskie. W 1924 napisał opowiadanie o rycerzach śpiących w Dolinie Kościeliskiej, równolegle malował obrazy o tematyce górskiej, ludowej i zakopiańskie pejzaże. Uczestniczył w wielu wystawach, m.in. z krakowskim Towarzystwem Przyjaciół Sztuk Pięknych. Organizował wystawy malarskie w Bazarze Polskim, w 1925 wszedł do zarządu Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”.

Dziełem, które przyniosło mu największy rozgłos, ale i przyczyniło się do zakończenia kariery malarskiej jest polichromia i witraże w kościele pw. św. Rodziny na zakopiańskich Krupówkach. Realizacja spotkała się z ostracyzmem środowiska plastyków w Zakopanem, co spowodowało wyizolowanie się twórcy. Od 1934 do śmierci w 1940 nie utrzymywał żadnych kontaktów z zakopiańskimi twórcami.

Spoczywa na Nowym Cmentarzu w Zakopanem (kw. M3-B-12)^[4].

Odznaczenia

• Medal Niepodległości – 21 kwietnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[5]

Galeria

• 
  Dziewczyna w chuście (1930)
• 
  Portret dziewczynki (1930)
• 
  Portret górala (1930)
• 
  Akt w berżerce (przed 1939)

Przypisy

1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
2. Żołnierze Niepodległości ↓, tu ur. 30 sierpnia 1890 w m. Gołonóg, w rodzinie Apolinarego i Matyldy z domu Mentrackiej.
3. Żołnierze Niepodległości ↓.
4. śp. Janusz Kotarbiński
5. M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128.

Bibliografia

• Maciej Pinkwart, Janusz Zdebski Nowy cmentarz w Zakopanem: przewodnik biograficzny, Warszawa-Kraków 1988, s. 69. ISBN 83-7005-180-4.
• Żołnierze Niepodległości : Kotarbiński Janusz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-10-10].

Linki zewnętrzne

• Grażyna i Przemysław Witekowie Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej, „Oleandry” nr 16 (maj 2005). jozwa22.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
• Publikacje Janusza Kotarbińskiego w bibliotece Polona
• Janusz Kotarbiński. artnet.com.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000112763206
• VIAF: 164437670
• PLWABN: 9810550514605606
• NUKAT: n2004041198